๑๒

​เราแวะส่งออสมียาที่ฮาตะเหมินแล้วก็ตรงไปยังคอลเลชออฟไชนีสสตัดดีส์ ตำบลตุงซื่อผายโล่วที่อิสต์ซิตี้ ข้าพเจ้ายังจำได้ว่า ข้าพเจ้ามีความรู้สึกอย่างไร เมื่อสมัยแรกเห็นปักกิ่งไม่มีอะไรน่าดู ถ้าหากจะมองปักกิ่งในแง่ของนครใหม่ดังเช่น เซี่ยงไฮ้ นานกิงหรือโตเกียว ข้าพเจ้าได้ทำใจอยู่เรื่อยมาว่า ข้าพเจ้าจะมองนครปักกิ่งอย่างนครโบราณ–นครที่เต็มไปด้วยความหลังอันมีอายุนับด้วยจำนวนศตวรรษ นครที่ชุ่มชื่นไปด้วยวัฒนธรรมจีนที่ยังคงรักษาตัวเองไว้ได้อย่างมั่นคง ไม่หวั่นไหวไปด้วยสายลมตะวันตกแต่ประการใด ด้วยการทำใจเช่นนี้เองข้าพเจ้าจึงพบปักกิ่งในลักษณะที่ไม่ผิดหวังเลย ความเก่าคร่ำของวันคืนที่ได้จมหายไปแล้วในบทของประวัติศาสตร์ ยังคงมีอยู่​ทุกหนทุกแห่ง ตึกเตี้ยชั้นเดียว หลังคาลูกฟูก ฝาครึ่งอิฐครึ่งไม้ กรุตามช่องด้วยกระดาษว่าว ดูน่าประหลาดว่าจะกันความหนาวไม่ได้ แต่ก็กันได้อย่างดีทีเดียว ถนนหนทางยังหนาไปด้วยฝุ่นในฤดูร้อน ซึ่งกลายเป็นโคลนในฤดูชุนเทียนเมื่อหิมะเริ่มละลาย ตรอกเล็กตรอกน้อยที่เรียกว่า หูทุ่ง มีมากที่สุด และเดินยากที่สุดเวลาฝนตก ข้าพเจ้าเชื่อว่า เราอาจจะเรียกปักกิ่งว่าเป็นเมืองแห่งฝุ่น หรือเมืองแห่งตรอกก็ได้ ที่สี่แยกใหญ่ๆ ผายโล่ว หรือประตูซุ้มอันมหึมา สมัยแผ่นดินชิง ยังคงยืนตระหง่านอยู่แกะสลักอย่างงดงาม สีเขียวและสีแดงยังคงจับเนื้อไม้แลเห็นถนัด ทั้ง ๆ ที่ฝุ่นแห่งทะเลทรายโกบีที่ถูกลมหอบเอามาทุก ๆปี ได้จับเกรอะกรังอยู่นานนับด้วยศตวรรษ ตลอดทางที่รถยนต์แล่นผ่านไป ข้าพเจ้าได้พบแต่ความเก่า แต่ว่าความเก่าเหล่านั้นได้แฝงอานุภาพประหลาดบางอย่างไว้อย่างเงียบ ๆ อานุภาพที่สกดดวงจิตให้จมอยู่ในความฝันอันสวยงาม สำหรับข้าพเจ้า ปักกิ่งมีความเก่ามากเท่า ๆ กับความฝัน ข้าพเจ้าฝันถึงปักกิ่งสมัยมาร์โคโปโลเมื่อ ๗๐๐ กว่าปีมาแล้ว ข้าพเจ้าเห็นภาพชาวเวนิสผู้นี้เดินไป​มาอยู่ตามถนนที่เจ้าฟอรฺดชราของเรากำลังผ่านไปในบริเวณตุงตันผายโล่วใกล้โรงพยาบาล พี.ยู.เอ็ม.ซี. (Peiping Union Medical College) ข้าพเจ้าเห็นภาพของฟอนเคทเลอร (Kettler) อัคราชทูตแห่งราชสำนักพระเจ้าไกเซอรถูกทำร้ายถึงสิ้นชีวิตตรงกลางถนนแห่งนี้ โดยน้ำมือของพวกกบฏนักมวยเมื่อ ๓๐ กว่าปีก่อน มโนภาพเหล่านี้ได้เตือนใจให้ข้าพเจ้ามีความตื่นเต้นในความแก่ชราของกรุงปักกิ่งเมืองโบราณที่มีอายุนับด้วยพันปี

คอลเลชออฟไชนีสสตัดดีส์ ตั้งอยู่ในตรอกตรงจตุรัสตุงซื่อผายโล่ว เป็นสถานศึกษาที่มีชื่อเสียงโด่งดังในจีนเหนือ ผู้อำนวยการสถานศึกษานี้คือ ดร. เพทตัส (Dr. W.B. Pettus) ชาวอเมริกัน ซึ่งคุ้นเคยกับชีวิตในเมืองจีนมานับเป็นเวลาหลายสิบปี ความมุ่งหมายของคอลเลชแห่งนี้คือ ต้องการอบรมภาษาและวัฒนธรรมของจีนให้แก่บรรดาหมอสอนศาสนาทุกชาติทุกภาษา ที่สมาคมเผยแพร่ศาสนาคริสเตียนในประเทศต่างๆ ทั่วโลกได้ส่งเข้าไปดำเนินงานในประเทศจีน เก้าสิบเปอร์เซ็นต์ของบรรดาหมอศาสนาที่มาจากยุโรปและอเมริกา ก่อนจะเข้า​ไปปฏิบัติงานในดินแดนภาคต่าง ๆ ทั่วประเทศ ล้วนได้ผ่านการอบรมจากคอลเลชแห่งนี้มาแล้วทั้งนั้น นอกจากหมอสอนศาสนาแล้ว ยังมีบรรดาพ่อค้าของบริษัทต่างประเทศต่างๆ ทั่วโลกที่มีสำนักงานอยู่ในจีน มารับการอบรมทางภาษาและวัฒนธรรมเพื่อปรับตัวเองให้เข้ากับชาวจีนได้สนิทขึ้นอีกเป็นจำนวนไม่น้อย ข้าพเจ้าได้ตั้งใจจะกินนอนอยู่ในคอลเลชนี้ในปีแรกเพื่อเตรียมภาษาสำหรับดำเนินงานต่อไป