- คำนำ
- คำปรารภ
- นามท่านที่เป็นครู
- บทที่ ๑ จรกาทราบข่าวศึกมาติดเมืองดาหา
- บทที่ ๒ ตำมะหงงของจรกาจัดพล
- บทที่ ๓ อิเหนาครวญถึงนางจินตะหรา
- บทที่ ๔ ม้าใช้อิเหนาไปสืบทัพจรกา
- บทที่ ๕ ประสันตายั่วอิเหนา เมื่อรู้ว่าจรกายกมา
- บทที่ ๖ ชาวเมืองมาดูอิเหนาเข้าเมือง
- บทที่ ๗ ชาวเมืองชมอิเหนา
- บทที่ ๘ ท้าวดาหาสั่งให้สียะตราไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๙ ยาสา สั่งให้จัดปะเสบันอากง
- บทที่ ๑๐ พี่เลี้ยงปลอบบุษบา จะให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๑ นางมะดีหวีลงไปตามนางบุษบา ปลอบให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๒ นางมะดีหวีเตือนให้นางบุษบาออกไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๑๓ พี่เลี้ยงเถ้าแก่กำนัล ชมโฉมอิเหนา
- บทที่ ๑๔ นางบาหยัน ห้ามเถ้าแก่กำนัล
- บทที่ ๑๕ นางกำนัลพูด เมื่ออิเหนาเสียสติ
- บทที่ ๑๖ จรกาเข้าเฝ้าทูลท้าวดาหา
- บทที่ ๑๗ นางกำนัลติจรกา
- บทที่ ๑๘ กรมวังสั่งจัดตำหนักให้สุหรานากง กะหรัดตะปาตีพัก
- บทที่ ๑๙ สียะตรา เล่นเครื่องเล่นต่างๆ
- บทที่ ๒๐ สียะตราพูดกับอิเหนา เมื่อไปหาจรกากลับมา
- บทที่ ๒๑ อิเหนาส่งของมาถวายท้าวดาหา
- บทที่ ๒๒ พี่เลี้ยงปลอบนางบุษบาให้ร้อยดอกไม้
- บทที่ ๒๓ ท้าวล่าสำเข้าเฝ้าท้าวดาหา
- บทที่ ๒๔ ยาสาสั่งกระบวนเสด็จไปใช้บล
- บทที่ ๒๕ นางกำนัลดีใจจะได้ตามเสด็จ
- บทที่ ๒๖ สียะตราเถียงกับนางบุษบาเมื่อรับดอกไม้
- บทที่ ๒๗ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา
- บทที่ ๒๘ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา (ไม่ใช้)
- บทที่ ๒๘ สังคามาระตาพูดกับประสันตา (ที่ใช้)
- บทที่ ๒๙ สียะตราเถียงกับนางบุษบา เรื่องดอกไม้
- บทที่ ๓๐ นางบุษบาเล่นธาร
- บทที่ ๓๑ นางมะเดหวีอ่านสาร
- บทที่ ๓๒ จรกาออกพลับพลา
- บทที่ ๓๓ สมันกลับมาทูลมะเดหวี
- บทที่ ๓๔ นางกำนัลเล่นสะบ้า
- บทที่ ๓๕ นางบุษบาเล่นน้ำ
- บทที่ ๓๖ นางบุษบาเล่นเอาเถิด
- บทที่ ๓๗ นางยุบลหลงทาง
- บทที่ ๓๘ นางยุบลทูลอิเหนา
- บทที่ ๓๙ อิเหนาพูดกับนางยุบล
- บทที่ ๔๐ นางกำนัลเที่ยวหานางยุบล
- บทที่ ๔๑ อิเหนาดูเล่นกระบี่กระบอง
- บทที่ ๔๒ นางมะเดหวีให้สาวใช้มาไล่กิดาหยัน
- บทที่ ๔๓ นางมะเดหวีสอนนางบุษบาให้เสี่ยงเทียน
- บทที่ ๔๔ อิเหนาพูดปลอมพระปฏิมา
- บทที่ ๔๕ อิเหนาพูดกับนางมะเดหวี
- บทที่ ๔๖ อิเหนาขอสัตย์นางมะเดหวี
- บทที่ ๔๗ นางมะเดหวีให้สัตย์กับอิเหนา
- บทที่ ๔๘ หกกษัตริย์เล่นลอนเตนนิส
- บทที่ ๔๙ พวกระเด่นว่าเปรียบจรกา
- บทที่ ๕๐ พวกระเด่นพูดว่าเปรียบจรกาต่อไปอีก
- บทที่ ๕๑ สาวใช้ไปดูฤษี
- บทที่ ๕๒ นางมะเดหวีพูดกับพระฤษี
- บทที่ ๕๓ ฤษีถามเรื่องรดน้ำมนต์
- บทที่ ๕๔ ฤษีรดน้ำมนต์และให้พร
- บทที่ ๕๕ จรกาสั่งจัดพลจะไปตามนางบุษบา
- บทที่ ๕๖ จรกาพูดกับสังคามาระตา
- บทที่ ๕๗ กะระตาหลาทูลอิเหนาว่าจรกามาเฝ้า
- บทที่ ๕๘ จรกา ล่าสำ สิ้นสงสัยอิเหนา
- บทที่ ๕๙ ท้าวดาหาว่ากับอิเหนาเมื่อไปแก้สงสัย
- บทที่ ๖๐ นางวิยะดาถามอิเหนาถึงนางบุษบา
- บทที่ ๖๑ นางวิยะดาจะตามอิเหนาไปป่า
- บทที่ ๖๒ ประสันตานางบาหยันเชิญนางบุษบาไปชมสวน
- บทที่ ๖๓ ประสันตาเล่นตลกเวลานางบุษบาชมสวน
- บทที่ ๖๔ อิเหนาหลบพายุในเงื้อมเขา
- บทที่ ๖๕ ประสันตากะระตาหลาตกใจเมื่อนางหาย
- บทที่ ๖๖ อิเหนาสลบเมื่อทราบว่านางบุษบาหายไป
- บทที่ ๖๗ สังคามาระตาเตือนสติอิเหนา
บทที่ ๔๘
หกกษัตริย์เล่นลอนเตนนิส
ต่อบทร้อง “แทบใกล้อาศรมพระมุนี” หน้า ๙๖
อิเหนา | ที่นี่เย็นสบายดีจริงจริง มันน่านอนอยู่ที่นี่ ไม่น่าจะกลับไป |
จรกา | ข้อราบ เย็นดี ถ้าเอาปรอทมาจับ เห็นจะถึงหกสิบสองดีกรี |
สังคามาระตา | ขอรับ เย็นทั้งนอกเย็นทั้งใน แต่เย็นข้างนอกมีปรอทวัดได้ ว่ามากน้อยเท่าไร แต่ข้างในไม่มีเครื่องมือที่จะวัดเข้าไปได้ |
กะหรัดตะปาตี | มี เอาหรือ นี่จะวัดเอง จะทำให้รู้สิน่ะ ว่ามันเย็นเพียงไหน |
ล่าสำ | วัดได้ จับแมะดูเทพจรเหมือนกับจีนแสเขาจับน่ะซิ |
กะหรัดตะปาตี | แมะมะอะไรเดี๋ยวนี้นี่ ดาบน่ะแน่ะ ผ่าอกมันออกดูหัวใจก็แลเห็นดอก ว่ามันจะพองจะเย็นสักเท่าใด ข้าเห็นมันจะเกินหัวใจเกียงอุยที่ว่าเป็นอย่างโตเท่าไข่ห่านไปเสียอีก |
ประสันตา | ถ้ากะนั้นเห็นจะสักเท่าไข่นกกระจอก |
ล่าสำ | ไฮ้ ก็ไข่นกกระจอกมันเล็กก่าไข่ห่านนี่นะ |
ประสันตา | พุ่ทโธ่ กะหม่อมพูดยังไม่ทันจบ ก็พูดชิงเอาเทศท้ายคำเขาไปเสียนี่ มันก็เล็กไปน่ะสิขอรับ |
สังคามาระตา | ฮะฮะฮะ ขันจริงจริง ไข่นกกระจอกเท่านิ้วก้อย เอาเทศเติมเข้าคำเดียว มันกลับโตขึ้นเกือบเท่าหัว ถ้าใจเดิมมันเท่าไข่ไก่ ถ้าเมื่อกำลังกริ่มอะไรสำคัญ มันจะโตขึ้นสักเพียงไร ฮะฮะฮะฮะฮะ |
สุหรานากง | แฮะ ขอเสียทีเถอะ พูดเรื่องอื่นอื่นเถอะ |
กะหรัดตะปาตี | พูดถึงหอกถึงดาบกลัวอ้ายคุ่ยจะตื่น |
ประสันตา | เออกะนั้นหม่อมฉันจะเล่นหนังตลุงถวาย แต่ไม่มีตัวทิดพรหมเล่นไม่สนุก |
จรกา | ไม่เป็นไร บ่าวฉันมี |
กะหรัดตะปาตี | บ่าวฉันสวยไป เป็นไม่ได้ ทำเล่นกะตัวทิดพรหม ถ้ารูปไม่สมก็เป็นไม่ได้ |
อิเหนา | เอาอิกละ พี่กะหรัดตะปาตี นี่จะเอาฉันไปเป็นทิดพรหมหรือพี่ |
สังคามาระตา | ถ้าขืนนั่งพร้อมกันอยู่ที่นี่เห็นจะอดไม่ได้ พูดมาก็ต้องพูดไป |
จรกา | พูดไม่พูดเรื่องดีดี ทำไมถึงเล่นพูดถอนรัศมี |
กะหรัดตะปาตี | ดีเสียอิกนี่ เพียงพูดถอนเป็นอย่างผู้ดี ถ้าเป็นไพร่ไพร่มันใส่กันยิ่งก่านี้ เอาหรือเล่นอย่างไพร่กัน เรียกพวกกิดาหยันมาก็จะได้ดูดี |
อิเหนา | ไม่ได้การละ เห็นจะนั่งอยู่ไม่ได้ มาเถอะ มาเล่นลอนเตนนิสกันเป็นไร |
จรกา | (แลล่าสำ) ขอรับ ดี ดี นั่งนานแล้ว จะได้แก้เมื่อยเสียมั่งสักที |
กะหรัดตะปาตี | เมื่อยมันมีหลายอย่าง เมื่อยอะไร เมื่อยขาหรือเมื่อยหลังก็บอกมา ของแก้มีหลายอย่างตามวาสนา ถ้าเจ้านายขุนนางท่านก็ใช้นวด ถ้าพลเรือนเขาก็เดินก็ดัดแก้ ถ้าขี้ข้าเขามักใช้หวาย แต่ขนาบหลังเป็นอย่างดี ถ้าลองสักทีละไม่เมื่อยจนตาย |
สุหรานากง | เสด็จก็เสด็จ รำคาญนักอยู่ที่นี่ พี่ประสันตา หีบลอนเตนนิสอยู่ที่ไหนให้เขายกมา แฮะแฮะฮะฮะยะรุเดะ ปักข่ายเข้าสิน่า ยังไง เร็วเข้าสิน่า แอ้ พ่อสังคามาระตาทำหน้าเมื่อยแน่เจ้าข้า |
สังคามาระตา | เปล่าเปล่า ไม่เมื่อยมิได้ กลัวจะต้องรักษา กลัวจะถูกขนาบ หลังมันจะลายกระทั่งบ่า |
สุหรานากง | อย่าพูดให้มันมากความไปเลยน่ะ เขาตั้งแล้ว มาสิ ไป ไป เออใคจะอยู่ข้างไหน |
กะหรัดตะปาตี | (พูดกับสังคามาระตาเบาๆ) แฮะ แฮะ แกคอยอยู่ข้างจรกานะ จะได้แกล้งทำตีผิดไปถูกหัวมันเล่น ฉันอยู่ข้างโน้นจะตีให้จังหน้าเทียวนะ อย่าอึงไป |
สังคามาระตา | ขอรับ ดี ดี หม่อมฉันจะตีผิดให้เต็มเหนี่ยว เอาให้เขียวเทียวฟ้าผี่ ฮะฮะ อ้ายสัตตะกรรม ไม่ทนทุกข์ที่รู้ที่เคยทน ร่นไปหาที่หมายสุขอ้ายที่ยังไม่แลเห็นแหละ มันมักจะเป็นเช่นนี้ |
จรกา | (พูดกับอิเหนา) รับประทานหม่อมฉันวิ่งไม่สู่ถนัด ต้องขอพึ่งพระบารมี ขออยู่ข้างฝ่าบาท ด้วยทรงตีดี |
สุหรานากง | เอ้า กะนั้นท่านล่าสำอยู่กับฉัน พี่กะหรัดตะปาตีหรือพ่อสังคามาระตา ใคจะมาอยู่ด้วยกันก็มา |
อิเหนา | อ๊ะ ไม่ได้ ต้องเอาพ่อสังคามาระตามาไว้ข้างนี้ พี่กะหรัดตะปาตีมือหนักนัก ถ้าพลาดสักอักจะเสียที |
จรกา | ดีแล้วขอราบ ดี ดี หี้ หี้ (เล่นพูดเอะอะตามทีในการเล่น กะหรัดตะปาตีแกล้งขว้างลูกถูกท้องจรกา) |
จรกา | โอย โอย ตายแล้ว (ทำนั่งลงจุกดิ้นไปดิ้นมาไม่พูด ล่าสำนวดหน้าขา สังคามาระตาบีบต้นคอ) |
ล่าสำ | พุ่ทโธ่ พุ่ทโธ่ ช่วยน้องฉันด้วยซิ น้องฉันจะตาย ยังไงล่ะนาย ยังไงล่ะนาย ช่วยที |
อิเหนา | พี่กะหรัดตะปาตีน่ะ เล่นอะไรน่ะ เกินไปยังงี้ไม่ดี |
กะหรัดตะปาตี | พะผ่า หาศูนย์กลางยากนัก ไอ้เรานึกว่ายังน้อย คนอื่นท่านนึกว่ามากจะทำยังไง กะรับลูกมันพลัดมือกะท้อนไปถูกเข้าเบาเบา ช้าก่อน คอยดูก่อน ว่าข้าเจ้ามากไปหรือเปล่า ดูฟังแต่ข้างเดียวนิพากันปรับโทษเสียแล้วละ จะทำให้ดูเดี๋ยวนี้แหละ ไม่เป็นไร ประเดี๋ยวเถอะ คงจะพากันกลับนึกว่าข้าทำน้อยไป (ตรงเข้าไปเอามืออุดปาก บอกให้สังคามาระตาอุดจมูกจรกาทนไม่ได้ ทลึ่งลุกขึ้น) |
จรกา | อุบ๊ะ เล่นคุมเหงกันอย่างนี้ใครจะเล่นได้ |
กะหรัดตะปาตี | เห็นแมะล่ะ ใครมาก ใคร ใคร (พร้อมกันฮาหัวเราะ) |
อิเหนา | หายหรือจรกา การเล่นมันก็พลั้งพลาดเป็นธรรมดา เล่นกันใหม่เถอะ อย่าโกรธกันเลยน้า |
สังคามาระตา | จริงแหละขอรับ รักเล่นก็อย่าถือ รักชื่อก็อย่าฉ้อ เขาย่อมว่า เอากะเขาใหม่ขอรับ มือของเราก็มีเหมือนกันจะกลัวอะไร |
จรกา | เอาก็เอา คนอื่นรู้จักพลาด ฉันก็พลาดได้ แน่บอกล่วงน่าเสียก่อนนะ หัวแตกอย่าเอาความกันนะจ้ะ รักเล่นก็อย่าถือ รักอะไรก็ไม่รู้ เอาตีมาซิ (ตั้งท่าจะคอยเอามือรับลูกจะขว้างบ้าง พอสุหรานากงโยนลูกมาจรกาทลึ่งไปจะรับ สังคามาระตาตีตามถูกศีรษะจรกา) |
จรกา | (มือกุมศีรษะ) โอย โอย เอ้า เจ้าข้า ตีหัวฉัน (เอามือลูบมาดูเลือด) หัวฉันคงแตก โอย โอย โอย อุยอุยอุย อุยอุยอุย (อิเหนา สุหรานากง มาขอดูไม่ใคร่จะให้ดู พอมือถูกเข้านิดหนึ่ง ก็ร้องครางไปว่าปวด) |
อิเหนา | เปล่าแลน้า ไม่เห็นฟกเห็นบวมอะไร เป็นลูกผู้ชายช่างไม่อายร้องไปได้ |
สุหรานากง | เออ ไหนเมื่อกี้ว่าหัวแตกไม่เอาความล่ะว่ากะไร |
จรกา | โอยโอย มันชั่งปวดเสียนี่กะไร โอยโอยโอยโอย |
อิเหนา | เห็นจะต้องหาหมอละ ดูปวดไม่หายเลย จะทำยังไง ไหนพี่กะหรัดตะปาตีลองรักษาดูสักที |
กะหรัดตะปาตี | (ดูแผล) อ๋าย ไม่ได้ละขอรับ คราวนี้เจ็บจริง นี่แหละแผลแตกในละเป็นไรล่ะ ถ้าไม่ผ่าเสียละปวดไม่หายไปจนตาย รักษาไม่ได้ |
จรกา | (ครางเบาลง) เห็นจะไม่สู้เป็นอะไรดอกขอรับ |
อิเหนา | อ้าว ถ้ายังงั้นต้องผ่า ทิ้งไว้ช้าจะเสียการใหญ่ ไปไหนมานี่ พี่ประสันตา เคยเป็นหมอฝีมือดี มานี่มาช่วยผ่า |
ประสันตา | (ดูแผล จรกาไม่ร้อง) ยังปวดอยู่หรือขอรับอุแหม่ ผ่าเล็กก็ไม่ได้ ต้องผ่าให้ปากแผลกว้างสักห้านิ้ว ถึงจะหายปวด (เอามือกดหนัก จรกาไม่ร้อง) นี่แหละนานไปละมีตัวนกกระจอกในนั้น |
จรกา | นกกระจอกเทศหรือไทยจ๊ะ |
ประสันตา | ฮะฮะฮะฮะ ถ้าเร็วก็ไทย ถ้านานไปก็กลายเป็นเทศ (ชักกฤช) ไม่ได้ ต้องรับประทานผ่าเสียเดี๋ยวนี้ ถ้าทิ้งไว้ให้ปวดไม่ได้ |
จรกา | ฉันไม่ปวด |
ประสันตา | (หันหน้ามายักคิ้วกับพวกระเด่น) เจ็บก็เหมือนกัน |
จรกา | เจ็บก็เจ็บน้อยน้อย ดูเหมือนเกือบจะหายละจ้ะ |
ประสันตา | น้อยมากก็เหมือนกัน ถ้าหายต้องหายทีเดียว ถ้าไม่หายทิ้งไว้ไม่ได้ |
จรกา | เห็นจะหายละจ้ะ ฉันกดดูมันไม่เจ็บ หี้ หี้ |
อิเหนา | เป็นจะหายละ หามไปไว้เสียที่ศาลา |
กะหรัดตะปาตี | ไม่ได้ ไม่ได้ ต้องหิ้วไปดีก่า |
สังคามาระตา | พอละนะ หยุดพักเสียสักที |
กะหรัดตะปาตี | เอากลับไปถอนกันใหม่ก็ดี |
อิเหนา | มาไปนั่งพักกันเสียสักทีก็ไป |
จรกา | ครั้งนี้ฉันบอบช้ำมาก ทั้งกายทั้งใจ |
ประสันตา | ประทานโทษ สักกี่ดีกรี เครื่องวัดมีหรือไม่มี |
อิเหนา | ไปเถอะน่ะอย่าช้า ไปนั่งพักที่ศาลาโน้นเถอะ (ระเด่นเดินตามกันไป สังคามาระตายุให้ระเด่นดาหยนเดินสดุดส้นบ้าง ผลักระเด่นดาหยนไปโดนบ้าง กว่าจะเข้าโรง) |