- คำนำ
- คำปรารภ
- นามท่านที่เป็นครู
- บทที่ ๑ จรกาทราบข่าวศึกมาติดเมืองดาหา
- บทที่ ๒ ตำมะหงงของจรกาจัดพล
- บทที่ ๓ อิเหนาครวญถึงนางจินตะหรา
- บทที่ ๔ ม้าใช้อิเหนาไปสืบทัพจรกา
- บทที่ ๕ ประสันตายั่วอิเหนา เมื่อรู้ว่าจรกายกมา
- บทที่ ๖ ชาวเมืองมาดูอิเหนาเข้าเมือง
- บทที่ ๗ ชาวเมืองชมอิเหนา
- บทที่ ๘ ท้าวดาหาสั่งให้สียะตราไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๙ ยาสา สั่งให้จัดปะเสบันอากง
- บทที่ ๑๐ พี่เลี้ยงปลอบบุษบา จะให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๑ นางมะดีหวีลงไปตามนางบุษบา ปลอบให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๒ นางมะดีหวีเตือนให้นางบุษบาออกไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๑๓ พี่เลี้ยงเถ้าแก่กำนัล ชมโฉมอิเหนา
- บทที่ ๑๔ นางบาหยัน ห้ามเถ้าแก่กำนัล
- บทที่ ๑๕ นางกำนัลพูด เมื่ออิเหนาเสียสติ
- บทที่ ๑๖ จรกาเข้าเฝ้าทูลท้าวดาหา
- บทที่ ๑๗ นางกำนัลติจรกา
- บทที่ ๑๘ กรมวังสั่งจัดตำหนักให้สุหรานากง กะหรัดตะปาตีพัก
- บทที่ ๑๙ สียะตรา เล่นเครื่องเล่นต่างๆ
- บทที่ ๒๐ สียะตราพูดกับอิเหนา เมื่อไปหาจรกากลับมา
- บทที่ ๒๑ อิเหนาส่งของมาถวายท้าวดาหา
- บทที่ ๒๒ พี่เลี้ยงปลอบนางบุษบาให้ร้อยดอกไม้
- บทที่ ๒๓ ท้าวล่าสำเข้าเฝ้าท้าวดาหา
- บทที่ ๒๔ ยาสาสั่งกระบวนเสด็จไปใช้บล
- บทที่ ๒๕ นางกำนัลดีใจจะได้ตามเสด็จ
- บทที่ ๒๖ สียะตราเถียงกับนางบุษบาเมื่อรับดอกไม้
- บทที่ ๒๗ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา
- บทที่ ๒๘ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา (ไม่ใช้)
- บทที่ ๒๘ สังคามาระตาพูดกับประสันตา (ที่ใช้)
- บทที่ ๒๙ สียะตราเถียงกับนางบุษบา เรื่องดอกไม้
- บทที่ ๓๐ นางบุษบาเล่นธาร
- บทที่ ๓๑ นางมะเดหวีอ่านสาร
- บทที่ ๓๒ จรกาออกพลับพลา
- บทที่ ๓๓ สมันกลับมาทูลมะเดหวี
- บทที่ ๓๔ นางกำนัลเล่นสะบ้า
- บทที่ ๓๕ นางบุษบาเล่นน้ำ
- บทที่ ๓๖ นางบุษบาเล่นเอาเถิด
- บทที่ ๓๗ นางยุบลหลงทาง
- บทที่ ๓๘ นางยุบลทูลอิเหนา
- บทที่ ๓๙ อิเหนาพูดกับนางยุบล
- บทที่ ๔๐ นางกำนัลเที่ยวหานางยุบล
- บทที่ ๔๑ อิเหนาดูเล่นกระบี่กระบอง
- บทที่ ๔๒ นางมะเดหวีให้สาวใช้มาไล่กิดาหยัน
- บทที่ ๔๓ นางมะเดหวีสอนนางบุษบาให้เสี่ยงเทียน
- บทที่ ๔๔ อิเหนาพูดปลอมพระปฏิมา
- บทที่ ๔๕ อิเหนาพูดกับนางมะเดหวี
- บทที่ ๔๖ อิเหนาขอสัตย์นางมะเดหวี
- บทที่ ๔๗ นางมะเดหวีให้สัตย์กับอิเหนา
- บทที่ ๔๘ หกกษัตริย์เล่นลอนเตนนิส
- บทที่ ๔๙ พวกระเด่นว่าเปรียบจรกา
- บทที่ ๕๐ พวกระเด่นพูดว่าเปรียบจรกาต่อไปอีก
- บทที่ ๕๑ สาวใช้ไปดูฤษี
- บทที่ ๕๒ นางมะเดหวีพูดกับพระฤษี
- บทที่ ๕๓ ฤษีถามเรื่องรดน้ำมนต์
- บทที่ ๕๔ ฤษีรดน้ำมนต์และให้พร
- บทที่ ๕๕ จรกาสั่งจัดพลจะไปตามนางบุษบา
- บทที่ ๕๖ จรกาพูดกับสังคามาระตา
- บทที่ ๕๗ กะระตาหลาทูลอิเหนาว่าจรกามาเฝ้า
- บทที่ ๕๘ จรกา ล่าสำ สิ้นสงสัยอิเหนา
- บทที่ ๕๙ ท้าวดาหาว่ากับอิเหนาเมื่อไปแก้สงสัย
- บทที่ ๖๐ นางวิยะดาถามอิเหนาถึงนางบุษบา
- บทที่ ๖๑ นางวิยะดาจะตามอิเหนาไปป่า
- บทที่ ๖๒ ประสันตานางบาหยันเชิญนางบุษบาไปชมสวน
- บทที่ ๖๓ ประสันตาเล่นตลกเวลานางบุษบาชมสวน
- บทที่ ๖๔ อิเหนาหลบพายุในเงื้อมเขา
- บทที่ ๖๕ ประสันตากะระตาหลาตกใจเมื่อนางหาย
- บทที่ ๖๖ อิเหนาสลบเมื่อทราบว่านางบุษบาหายไป
- บทที่ ๖๗ สังคามาระตาเตือนสติอิเหนา
บทที่ ๔๐
นางกำนัลเที่ยวหานางยุบล
ต่อบทร้อง “บ้างหัวบ้างโกรธโกรธา” หน้า ๗๔
บุหงา | ฮึ แม่ยุบลหล่อนหลบไปเสียข้างไหนล่ะ |
ยิหวา | มาเมื่อตะกี้นี้ทีเดียวนี่นะ ชั่งไปเร็วจริง ไปช่วยกันหาดูเถอะหล่อน (จูงกันเดินไป) |
ปะหนัน | ฉันเห็นแววไปทางข้างวิหารนะ |
ยาหยา | เออหล่อนเห็นหล่อนก็ไปตามซิ |
ปะหนัน | หล่อนไปด้วยกันกะฉันสิหล่อน |
ยาหยา | ก็ฉันจะได้เที่ยวหาทางนี้อิกนี่นะ หล่อนไปคนเดียวไม่ได้หรือ |
ปะหนัน | ฉันจะไปอย่างไร ก็หล่อนจะมายืนอยู่ที่นี่ นางยุบลจะมีที่ไหน |
ยาหยา | แม้ เท่านั้นก็ต้องเอ็ดด้วยหรือ |
ปะหนัน | ฉันเอ็ดเมื่อไรล่ะ ก็หล่อนเฉยเสียยังงี้นี่ |
ยาหยา | ทำไมฉันจะไม่หา ฉันเฉยหรือนี่ |
ท้าวอิ่ม | (ดัง) อ้าว พับผ่าซิ นี่อะไรน่ะหึ มานั่งเกี่ยงกันอยู่ยังงี้นี่ |
ยาหยา | ก็ดูเถอะเจ้าค่ะ หล่อนว่าหล่อนเห็นไปทางข้างวิหาร อิฉันถึงวานให้หล่อนไปดู หล่อนจะเอาอิฉันไปด้วย อิฉันว่าอิฉันจะได้หาทางอื่นอิกเท่านั้นแหละ หล่อนก็ว่าอิฉันเฉยเสีย ก็อิฉันเฉยเมื่อไรล่ะเจ้าคะ |
ปะหนัน | ก็จริงจริงนี่เจ้าคะ กลับว่าอิฉันเอ็ด ก็อิฉัน_ (พูดค้างอยู่) |
ท้าวอิ่ม | อ๊ายยังไม่ไปหาอีก นี่จะเถียงกันเอาอะไรน่ะหึ พับผ่าซิ |
ปะหนัน | ก็จริงจริงนี่เจ้าคะ ไม่ควรจะว่าอิฉันเอ็ดดอก |
ท้าวอิ่ม | โอ นี่ว่าไม่ฟังหรือนี่ อะไรนี่ มาเถียงกันจนหนวกหูหนวกเหืองยังงี้ ยังไม่ไปเที่ยวหาอิกล่ะ |
ยาหยา | พุ่ดโธ่ ก็อิฉันไม่ได้เฉยเลยทีเดียวนี่เจ้าคะ หล่อนมาว่าอิฉันเฉยได้นี่ |
ท้าวอิ่ม | ฮ้าย ไม่รู้ไม่ชี้นะ บอกว่าหนวกหูละก็ พับผ่าซิ เดี๋ยวนี้แหละ |
ปะหนัน | พุ่ทโธ่ ก็อิฉันว่าดีดีนี่เจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | โอ นี่ข้าห้ามไม่หยุดเลยหรือนี่ ม่ายละม่ายละ ว่าไม่ได้ยังงี้ละเต็มทีละ อะไรนี่ มีอย่างหรือ มาเถียงกันออกอึกกระทึกครึกโครมยังงี้นี่ |
ปะหนัน | อิฉันอึกกระทึกเมื่อไรล่ะเจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | ก็นี่ใครอึกกระทึกเล่าฮะ ใครอึกกระทึก |
ปะหนัน | อิฉันไม่ได้อึกกระทึก |
ท้าวอิ่ม | หา นี่ใครอึกกระทึก ใครอึกกระทึกหา |
ปะหนัน | ไม่ทราบว่าไคร แต่อิฉันไม่ได้อึกกระทึก |
ท้าวอิ่ม | เอ๊ะ นางนี่พูดอย่างไร (ดัง) ฮ้าว ฮ้าว นี่กลับมาย้อนเอาข้าเข้าหรือนี่ พับผ่าซิ นั่งนี่กำเริบนัก (ไล่ทุบ) อ้าว อ้าว วิ่งหนี ยังนี้ละก็เต็มที ล้อให้อย่างนี้จะไปว่าใครได้ เมื่อว่าผิดก็ไปทูลฟ้องเอาเถอะ จะได้ออกเสียรู้แล้วรู้รอดไป ไม่เคยพบ อะไรนี่ ว่าดีดีกลับมาย้อนเอากันเข้าอีก |
ท้าวเปลี่ยน | คุณนี่อะไรนี่ โมโหโทโสอะไรนี่ |
ท้าวอิ่ม | ฉันเหลืออดละ อะไรนี่ ก็พูดดีดีนี่นิกลับมาใส่เอากันเข้ายังงี้นี่ ฉันอดไม่ได้ละ จะเป็นอย่างไรก็ให้รู้ไปทีเถอะ |
ท้าวเปลี่ยน | คุณอย่าวุ่นวายไปนักเลยนะ |
ท้าวอิ่ม | ก็นี่วุ่นอะไรล่ะหึ ไม่ใช่กงการอะไรของคุณดอก |
ท้าวเปลี่ยน | อ๊าว ฉันพูดดีดีนี่หน่า ให้คุณสกดอกสกดใจไว้บ้างเท่านั้นแหละ |
ท้าวอิ่ม | ไม่ใช่กงการอะไรของคุณดอกน่ะ ฉันผิดก็ผิดคนเดียวดอก คุณอย่าเป็นเจ้าฉันเลย |
ท้าวเปลี่ยน | ฉันก็ไม่ได้เป็นเจ้าเป็นนายอะไรคุณดอก ฉันพูดดีดีนี่ เห็นว่าจะค้นจะคว้าอะไรก็ไม่ค้นกัน มามัวเถียงกันอยู่อย่างนี้ การไม่ควรให้คนรู้ก็จะรู้แส้ เสียพระเกียรติยศ ผิดแบบแผนไป |
ท้าวอิ่ม | อ๊าย แบบบาปอะไรก็ไม่รู้ ไม่ใช่การของคุณก็แล้วไปมั่งเถอะ เกิดมาไม่เคยพบเคยเห็น มาเทลาะกันออกหนวกหูยังงี้ เต็มทีละว่าไม่ได้ยังงี้ละก็— |
บุหลัน | (เดินมาพูดบ่นขึ้นว่า) อุ๊ย หาห้อยก็ไม่เห็นว่าจะไปข้างไหน นี่ใครพบแล้วหรือยังไง |
ท้าวอิ่ม | ข้าไม่รู้ไม่ชี้นะ ปะเดี๋ยวก็จะมาเทลาะเอาข้าเข้าอิกดอก ไม่พูดละ ข้าเป็นชาวหมันหยาต้องเจียมตัว |
บุหลัน | อิฉันไม่ได้ถามท่านเลยนี่เจ้าคะ อิฉันถามกันข้างนี้ต่างหาก ท่านโกรธใครน่ะเจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | ไม่รู้ไม่ชี้ ข้าพูดไม่ได้ละ ข้าไม่พูด ข้าไม่พูด |
บาหยัน | ยังไงหึแม่เล็กเล็ก ไปหายกันไปหมด ฉันจะออกไปดูสักหน่อยนะ แม่ปะเสหรัน (เดินออกมา) ยังไง พบตัวไหม |
นางกำนัลสองสามคน | (ตอบ) หาไม่พบเจ้าค่ะ |
บาหยัน | ไปเที่ยวหาเข้าอิกซิ (นางกำนัลพากันไปเป็นพวกๆ นางบาหยันเดินมาพบท้าวอิ่ม นางบาหยันบ่น) ดูคุณท้าวแน่ะ มานั่งทำชายกระเบนเป็นไก่แจ้อยู่นี่ (พูดกับท้าวอิ่ม) ยังไงท่านไม่ไปเที่ยวหากะเขาล่ะเจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | ฉันหาไม่ได้ จะรู้ที่ไปหาที่ไหนพบ ใครจะรู้ว่าไปข้างไหน |
บาหยัน | ก็คุณไปหาดูซิเจ้าคะ เผื่อจะพบมั่ง |
ท้าวอิ่ม | ก็จะรู้ที่ไปหาที่ไหนถูก ว่าเขาก็ไม่ได้ กลับมาเทลาะเอาอิก |
บาหยัน | นั่นอะไรล่ะเจ้าคะ อิฉันบอกให้ไปเที่ยวหานิว่าใครเทลาะเอาละ |
ท้าวอิ่ม | ก็หามันไม่เห็นนี่นะ ไปเถอะ จะเอาไปเฆี่ยนไปฆ่าที่ไหนก็เอาไปเถอะ |
บาหยัน | ก็ท่านไม่หายังนี้ มันจะเห็นที่ไหนล่ะเจ้าคะ ราชการนะเจ้าคะ |
(บาหยันกลับไป) | |
ท้าวอิ่ม | เอ๊า ให้เที่ยวหาก็หามันไป ให้ตีนหักตายโหงเสียรู้แล้วรู้รอดไป (ไปหากับนางกำนัลทั้งปวง เดินบ่นพึมพำแล้วตะโกน) นางยุโบล แม่ยุโบลเจ้าขา ไปเสียข้างไหนล่ะเจ้าคะ (บ่น) จะรู้ที่ไปหาข้างไหนน่ะ ยังงี้ละเต็มทีละ ไม่เคยพบเคยเห็น (ตะโกน) คุณนายยุโบล เชิญมานี่เถิดเจ้าข้า อิฉันเจ็บเท้านักเจ้าข้า (นั่งบ่น) โอ๊ย นั่นมีอย่างหรือ คนหนึ่งไปข้างไหนเสียแล้ว กลับใช้ให้เรามาหา จะรู้ที่ไปหาที่ไหน ยังงี้หรือก็ชอบแต่จะให้ผู้ชายเขาช่วยกันค้นในป่าดูซิ ถึงจะถูก แต่พวกผู้หญิงใคจะไปเห็น เอาเถอะ ไม่หาไม่แหหละ จะเอาไปเฆี่ยนไปฆ่าที่ไหนก็เอาไปเถอะ (นั่งลง) |
มลาหรอ | ท่านช่วยโปรดให้โขลนเขาเที่ยวหาสักหน่อย อิฉันหาไม่พบเลย |
ท้าวอิ่ม | ข้าไม่ไปละ จะเอาอย่างไรก็เอา |
มลาหรอ | ก็อิฉันเรียนท่านดีดีนี่ ท่านกลับมาโกรธท้าเอาอิฉันเปล่าเปล่า |
ท้าวอิ่ม | พับผ่าซิ อย่าถือดีไปเปล่าเปล่า คนยังเจ้าน่ะข้าไม่ยักกลัว ไม่กลัวใคหมดน่ะแหละ ไปฟ้องใคก็ไป |
มลาหรอ | ใคเขาจะให้กลัวล่ะเจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | อุวะ ข้าพูดกะเจ้าไม่ได้ ไม่ได้ |
มลาหรอ | อิฉันว่าขอให้ท่านสั่งโขลนให้เขาหาต่างหาก หาอันที่ท่านจะทำโมโหโทโสราวกะไฟยังงี้ไม่เลย |
ท้าวอิ่ม | โอ นี่ว่าข้าเป็นไฟหรือ เป็นไฟหรือจะได้ไหม้ |
มลาหรอ | อิฉันกลัว อิฉันไม่เถียงกับท่านหรอกเจ้าค่ะ ป่วยการ |
ท้าวอิ่ม | ข้าก็ขี้คร้าน ไปข้างไหนก็ไป เอาไปฆ่าเสียเถอะ เป็นหาไม่ได้ล่ะ |
(นางกำนัลกลับเข้าไป) | |
นางบาหยัน | ยังไงล่ะ ได้ตัวหรือไม่ได้ |
นางกำนัลหลายคน | หาไม่พบเจ้าค่ะ (ท้าวอิ่มเดินเข้าไป นางบาหยันถาม) ยังไงล่ะคุณเจ้าขา ท่านไปหาไม่ได้หรือ |
ท้าวอิ่ม | (ยืนท้าวสะเอ็ว) โฮ้ย ไปหาไปแหมันที่ไหน ตีนจะหักจะด้วนเสียแล้วนี่ ไม่หาละ จะเอาไปฆ่าไปเฆี่ยนอะไรเสียก็เอาไปเถอะ |
บาหยัน | ก็อิฉันถามท่านดีดีเท่านี้ก็ต้องโกรธด้วย |
ท้าวอิ่ม | ดีเด่อะไรเดี๋ยวนี้ ไปเถอะ กลับไปละก็ไปทูลนะ ให้ท่านเอาออกเสียเถอะ (กระแทกก้นลงนั่งบ่น) กรรมเวรอะไรมิรู้นี่ มาใช้ให้ไอ้กันเที่ยวหาจนหัวเข่าหัวแข้งจะหลุดไปแล้วนี่ อะไรนี่ มันไม่ถูกเรื่องนี่ ยังงี้ละก็ให้ผู้ชายเขาหาแหละมันถึงจะถูก (ว่ากับท้าวเปลี่ยน) ฉันน่ะทำไม่ได้คุณ ยังงี้น่ะแต่ก่อนก่อนมาน่ะเป็นไร ทำไมฉันทำมาได้ล่ะ นี่ถูกนายท่านบังคับยังงี้เต็มทีละ ต้องออก |
ท้าวเปลี่ยน | คุณอย่าพูดให้มันมากมายวุ่นวายนักเลย อดอกอดใจเสียมั่ง |
ท้าวอิ่ม | (ตะโกน) โอ๊ย อดไม่ได้ละ คุณอดได้ก็อดไปเถอะ มีอย่างหรือน่ะ |