- คำนำ
- คำปรารภ
- นามท่านที่เป็นครู
- บทที่ ๑ จรกาทราบข่าวศึกมาติดเมืองดาหา
- บทที่ ๒ ตำมะหงงของจรกาจัดพล
- บทที่ ๓ อิเหนาครวญถึงนางจินตะหรา
- บทที่ ๔ ม้าใช้อิเหนาไปสืบทัพจรกา
- บทที่ ๕ ประสันตายั่วอิเหนา เมื่อรู้ว่าจรกายกมา
- บทที่ ๖ ชาวเมืองมาดูอิเหนาเข้าเมือง
- บทที่ ๗ ชาวเมืองชมอิเหนา
- บทที่ ๘ ท้าวดาหาสั่งให้สียะตราไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๙ ยาสา สั่งให้จัดปะเสบันอากง
- บทที่ ๑๐ พี่เลี้ยงปลอบบุษบา จะให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๑ นางมะดีหวีลงไปตามนางบุษบา ปลอบให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๒ นางมะดีหวีเตือนให้นางบุษบาออกไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๑๓ พี่เลี้ยงเถ้าแก่กำนัล ชมโฉมอิเหนา
- บทที่ ๑๔ นางบาหยัน ห้ามเถ้าแก่กำนัล
- บทที่ ๑๕ นางกำนัลพูด เมื่ออิเหนาเสียสติ
- บทที่ ๑๖ จรกาเข้าเฝ้าทูลท้าวดาหา
- บทที่ ๑๗ นางกำนัลติจรกา
- บทที่ ๑๘ กรมวังสั่งจัดตำหนักให้สุหรานากง กะหรัดตะปาตีพัก
- บทที่ ๑๙ สียะตรา เล่นเครื่องเล่นต่างๆ
- บทที่ ๒๐ สียะตราพูดกับอิเหนา เมื่อไปหาจรกากลับมา
- บทที่ ๒๑ อิเหนาส่งของมาถวายท้าวดาหา
- บทที่ ๒๒ พี่เลี้ยงปลอบนางบุษบาให้ร้อยดอกไม้
- บทที่ ๒๓ ท้าวล่าสำเข้าเฝ้าท้าวดาหา
- บทที่ ๒๔ ยาสาสั่งกระบวนเสด็จไปใช้บล
- บทที่ ๒๕ นางกำนัลดีใจจะได้ตามเสด็จ
- บทที่ ๒๖ สียะตราเถียงกับนางบุษบาเมื่อรับดอกไม้
- บทที่ ๒๗ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา
- บทที่ ๒๘ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา (ไม่ใช้)
- บทที่ ๒๘ สังคามาระตาพูดกับประสันตา (ที่ใช้)
- บทที่ ๒๙ สียะตราเถียงกับนางบุษบา เรื่องดอกไม้
- บทที่ ๓๐ นางบุษบาเล่นธาร
- บทที่ ๓๑ นางมะเดหวีอ่านสาร
- บทที่ ๓๒ จรกาออกพลับพลา
- บทที่ ๓๓ สมันกลับมาทูลมะเดหวี
- บทที่ ๓๔ นางกำนัลเล่นสะบ้า
- บทที่ ๓๕ นางบุษบาเล่นน้ำ
- บทที่ ๓๖ นางบุษบาเล่นเอาเถิด
- บทที่ ๓๗ นางยุบลหลงทาง
- บทที่ ๓๘ นางยุบลทูลอิเหนา
- บทที่ ๓๙ อิเหนาพูดกับนางยุบล
- บทที่ ๔๐ นางกำนัลเที่ยวหานางยุบล
- บทที่ ๔๑ อิเหนาดูเล่นกระบี่กระบอง
- บทที่ ๔๒ นางมะเดหวีให้สาวใช้มาไล่กิดาหยัน
- บทที่ ๔๓ นางมะเดหวีสอนนางบุษบาให้เสี่ยงเทียน
- บทที่ ๔๔ อิเหนาพูดปลอมพระปฏิมา
- บทที่ ๔๕ อิเหนาพูดกับนางมะเดหวี
- บทที่ ๔๖ อิเหนาขอสัตย์นางมะเดหวี
- บทที่ ๔๗ นางมะเดหวีให้สัตย์กับอิเหนา
- บทที่ ๔๘ หกกษัตริย์เล่นลอนเตนนิส
- บทที่ ๔๙ พวกระเด่นว่าเปรียบจรกา
- บทที่ ๕๐ พวกระเด่นพูดว่าเปรียบจรกาต่อไปอีก
- บทที่ ๕๑ สาวใช้ไปดูฤษี
- บทที่ ๕๒ นางมะเดหวีพูดกับพระฤษี
- บทที่ ๕๓ ฤษีถามเรื่องรดน้ำมนต์
- บทที่ ๕๔ ฤษีรดน้ำมนต์และให้พร
- บทที่ ๕๕ จรกาสั่งจัดพลจะไปตามนางบุษบา
- บทที่ ๕๖ จรกาพูดกับสังคามาระตา
- บทที่ ๕๗ กะระตาหลาทูลอิเหนาว่าจรกามาเฝ้า
- บทที่ ๕๘ จรกา ล่าสำ สิ้นสงสัยอิเหนา
- บทที่ ๕๙ ท้าวดาหาว่ากับอิเหนาเมื่อไปแก้สงสัย
- บทที่ ๖๐ นางวิยะดาถามอิเหนาถึงนางบุษบา
- บทที่ ๖๑ นางวิยะดาจะตามอิเหนาไปป่า
- บทที่ ๖๒ ประสันตานางบาหยันเชิญนางบุษบาไปชมสวน
- บทที่ ๖๓ ประสันตาเล่นตลกเวลานางบุษบาชมสวน
- บทที่ ๖๔ อิเหนาหลบพายุในเงื้อมเขา
- บทที่ ๖๕ ประสันตากะระตาหลาตกใจเมื่อนางหาย
- บทที่ ๖๖ อิเหนาสลบเมื่อทราบว่านางบุษบาหายไป
- บทที่ ๖๗ สังคามาระตาเตือนสติอิเหนา
บทที่ ๓๔
นางกำนัลเล่นสะบ้า
ต่อบทร้อง “กำนัลนางทั้งหลายก็ปรีดา” หน้า ๖๖
บุษบา | พี่บาหยันเราจะเล่นอะไรกันดี ดูสิ เตี๊ยนเตียนที่กลางชาลา เราเล่นสะบ้ากันเถิดหรือพี่ |
บาหยัน | เพคะกะหม่อม จะทรงก็ได้ แต่จะได้ลูกสะบ้าที่ไหน จะเราะกระเบื้องเอาหรือก็เป็นกระเบื้องวัดกระเบื้องวา แม่เล็กเล็กจ๋า ใคมีสะบ้ามามั่งหรือเปล่า |
บุษบา | ทีคนอื่นก็ไม่แลเห็นว่าใคจะมี เว้นไว้แต่บุหลันแหละ พี่บาหยันถามดูที |
บุหลัน | มีเพคะ มีสะบ้างา แต่อยู่ข้างจะย่อม เพราะเป็นลูกสะกาเป็นสำรับเล็กสำหรับไปไหนไหน สำรับใหญ่ไม่ได้เอามา |
บาหยัน | สำรับเล็กดีนิ พระหัดถ์ท่านอ่อนจะได้ทรงง่าย อยู่ที่ไหนเอามาถวายเถอะหล่อนจ๋า |
ปะเสหรัน | อุ๊ยฉันกลุ้มใจนัก ที่นี่มีแต่อิฐแผ่นใหญ่ ดีดทึบ คัดตะเก้งไม่ออกละหล่อน |
บาหยัน | ฉันจนใจไม่รู้จะไปหาอิฐจีนที่ไหนมาให้หล่อน ถึงแม่บุหลันก็เห็นจะยอมจน เพราะมันเหลือทนที่หล่อนจะแบกเอามา |
บุหลัน | ไม่เป็นไรเจ้าค่ะ ไม่เป็นไร แผ่นทรงไม่มีอิฐดีดี เอาหีบหมากดิฉันแทนที่ก็ได้ แต่ถ้าจะให้เป็นแผ่นใหญ่แท้แท้ เอาหีบคุณเถ้าแก่ใช้ |
ท้าวอิ่ม | ชะอวดมั่งอวดมี เขารู้ดอกว่าลูกเจ้ากะซุง ไม่เคยพบนางเจ้าหน้าเจ้าขาเอ๊ย นี่จะเอาหีบใบนี้หรือไปทำอิฐเล่นสะบ้า |
บุษบา | จับพวกเข้าเถอะน่ะ อย่าร่ำไร ใคจะอยู่พวกไหนก็เล่นไป |
บาหยัน | เอาแม่ยาหยา แม่หวันหยา แม่บุหงา แม่บุหลัน สี่คนนี้อยู่ข้างฉัน แม่ปะเสหรัน แม่มลาหรอ แม่ส้าหรี แม่สุบัง แม่สะเปีย อยู่ข้างโน้น เอาแมะล่ะหล่อน |
ปะเสหรัน | เอาเถอะหล่อน เลือกเอาเถอะ ฉันไม่ว่า เอาไปแต่ล้วนตัวสำคัญ เหลือไว้ให้ฉันแต่ตุ๊กตา (เล่นไปจนถึงดีดตาหนึ่ง บุหลันจะดีดตาหนึ่ง) |
บุษบา | ช้า ช้า จะดีดให้เอง |
บุหลัน | เพคะนะกะหม่อม มันต้องละหล่อนเอ๊ย พวกแม่ส้าหรี มันต้องรำซุย พวกเราอย่าเป็นทุกข์ไปเลย คอยรำเย้ยกุ๋ยกุ๋ย |
บุษบา | (ทำท่าจะดีดแล้วไม่ดีด) อุ๊ย ไม่เอาละ ปะเดี๋ยวจะต้องรำซุย อายพวกปะเสหรัน หน่อยจะพากันมากุ๋ยกุ๋ย |
ท้าวอิ่ม | ใครจะกุ๋ย หน้าไหนจะกุ๋ย ถึงแพ้ก็ชั่งเป็นไร จะรำทำไม กะไซกะซุย |
บาหยัน | แน่แม่ปะเสหรัน อย่าวุ่นวายไปเลย หล่อนกะฉันมันก็ไม่ได้เปรียบเสียเปรียบกันอย่างไร เอาหรือสัญญากัน ถ้าพวกฉันแพ้ให้คุณท้าวรำซุย ข้างหล่อนเอาคุณท้าวเปลี่ยน เอาแมะล่ะหล่อน |
พร้อมกัน | ดี ดี ลงชื่อ ลงตรา ตกลง |
ปะเสหรัน | ทึกทักตึงตัง เอาละหล่อน |
ท้าวอิ่ม | ข้าไม่เอ๊า ข้าไม่เอา ข้าไม่รู้ไม่ชี้ ป่นจริงจริงละ อยู่ดีดีนิจะเอากันไปรำแทนละน่ะ |
ปะเสหรัน | คุณเจ้าขา เจ้าประคุณ อิฉันจะแพ้ คุณช่วยแก่อิฉันด้วยเถอะเจ้าประคุณ |
ปะหนัน | ไม่ต้องอ้อนวอนดอกเค่อะ ที่ตรงคุณท้าว ถ้าท่านรู้ว่าเป็นการสงเคราะห์แล้วท่านไม่ขัด ท่านไม่ได้ยินเขาลือกันหรือ ว่าท่านชอบโปรดสัตว์ |
บาหยัน | ยอมเถอะค่ะ นึกว่าถวายให้ท่านทรงสนุกสนุก ถ้าไม่รับยังงั้นท่านทรงกลัวแพ้ ไม่กล้าทรงดีด ช่วยรับเสียสักหน่อย พอให้พลอยทรงสนุกสักนิด พวกเราถึงดีดตาหนึ่งจะกลัวอะไร พวกโน้นยังไม่ถึง |
ท้าวอิ่ม | เอาก็เอานิว่ากะไรเดี๋ยวนี้นี่ แม่เปลี่ยนแพ้ละก็รำนะ โกงละได้ทุบกัน |
บุษบา | แน่ละนะ ฉันดีดละนะ (ทำท่า) อุ๊ย ฉันดีดไม่ได้หรอก ไม่ดีดละกลัวแพ้ |
บาหยัน | ทรงเถอะเพคะ ไม่เป็นไร ถึงผิดก็ไม่แพ้มิได้ |
บุษบา | (ดีดผิด) อุ๊ย อุ๊ย ก็ฉันไม่ดีดแล้วละ พี่บาหยันทีเดียวแหละ ทีนี้ไม่ดีดอิกละ |
บาหยัน | ทรงตรงแล้วนะกะนะกะหม่อม หากว่ามันไปกระทบอิฐก้อนโน้นดอกถึงได้ผิด |
บุษบา | ไม่เล่นน่ะ อย่ามาแก้ พลาดไปพลาดมาจะพาเขาแพ้ (พวกนั้นเล่นต่อไป พวกบาหยันแพ้ คุณท้าวโกรธ กระทืบตีนปัดปัด ไปนั่งกอดเข่าเสีย) |
พร้อมกัน | เฮ เฮ คุณท้าวรำเถอะจ้ะค่ะ ยังไงยังนั่งนิ่งเสียไม่ทำ |
ท้าวอิ่ม | อุ๊ย นี่จะเป็นเจ้าข้าหรือทั้งร้อย ไม่รำไม่แรม จะเป็นไรก็เป็นไป แม่เปลี่ยนน่ะแน่ะ หล่อนชั่งรำงามเหมือนคุณวรจันทร์ ไปให้หล่อนรำเถอะ |
ท้าวเปลี่ยน | นี่ดีฉันจะต้องรำหรือจ้ะคะ (ลุก) |
บาหยัน | ไฮ้ นี่คุณก็อะไร คุณแพ้หรือ คุณจะได้รำ |
ท้าวเปลี่ยน | จริงจ้ะคะ จริง คนแพ้เขารำถึงจะถูก |
ท้าวอิ่ม | อ้าว อ้าว ดูเอาเถอด ก็คนที่เขาจะรำมีนิไม่ให้รำละ ข้าไม่เคยยังงี้ ต้องคนที่เขาอยากรำรำถึงจะถูก |
นางกำนัล | ยังไรเจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | ข้าไม่รำ |
นางกำนัล | ก็คุณแพ้นี่เจ้าคะ อุ๊ย ท่านชั่งไม่อายแก่ผีสางเทวดาบ้างเลยแหละ |
ท้าวอิ่ม | เอ๊ มึงอย่ามาว่ากูนะ กูไปเล่นกะมึงหรือ |
นางกำนัล | ก็ท่านรับคำแล้วนี่เจ้าคะ |
ปะเสหรัน | คุณเจ้าขา คำสัตย์เป็นคำไม่ตาย |
ท้าวอิ่ม | สัดถังอะไรข้าจะไปรู้ |
ส้าเหง็ด | ถ้าคุณไม่รำเสียแต่โดยดี สิ่งจะจำให้คุณต้องทำยังมี |
ท้าวอิ่ม | ขันจริงเขาไม่รำนิพากันมาร่ำจู้จี้ เขาไปเล่นไปหัวอะไรกะตัวเดี๋ยวนี้นี่ |
บุษบา | ไม่ได้ละพี่บาหยัน ต้องปล้ำให้รำให้ได้ เอานะนางเล็กเล็กร้องไป |
พร้อมกัน | ซุยปะกะซุยป่อง (ตรงไปจะฉุด) ยังไงล่ะ คุณอย่าขัดรับสั่ง รำเสียดีดี |
ท้าวอิ่ม | อย่ามาฉุดมาฉิดฉันนะ ใคว่านะว่าจะไม่รำเดี๋ยวนี้ ฉันจะรำดอก แต่ยังเหนื่อยอยู่ ขอผัดประเดี๋ยวไม่ได้หรือเจ้าคะ |
บาหยัน | ไม่ได้ละเจ้าคะ |
ท้าวอิ่ม | เอ้า เอ้า รำ รำ ก็ยังไงถึงไม่ร้องไปล่ะ จะให้ข้ารำยังไง เอ้า ดูเถอะ ร้องก็ไม่พร้อมไม่เพรียง (รำ) |