- คำนำ
- คำปรารภ
- นามท่านที่เป็นครู
- บทที่ ๑ จรกาทราบข่าวศึกมาติดเมืองดาหา
- บทที่ ๒ ตำมะหงงของจรกาจัดพล
- บทที่ ๓ อิเหนาครวญถึงนางจินตะหรา
- บทที่ ๔ ม้าใช้อิเหนาไปสืบทัพจรกา
- บทที่ ๕ ประสันตายั่วอิเหนา เมื่อรู้ว่าจรกายกมา
- บทที่ ๖ ชาวเมืองมาดูอิเหนาเข้าเมือง
- บทที่ ๗ ชาวเมืองชมอิเหนา
- บทที่ ๘ ท้าวดาหาสั่งให้สียะตราไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๙ ยาสา สั่งให้จัดปะเสบันอากง
- บทที่ ๑๐ พี่เลี้ยงปลอบบุษบา จะให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๑ นางมะดีหวีลงไปตามนางบุษบา ปลอบให้ขึ้นไปเฝ้า
- บทที่ ๑๒ นางมะดีหวีเตือนให้นางบุษบาออกไปไหว้อิเหนา
- บทที่ ๑๓ พี่เลี้ยงเถ้าแก่กำนัล ชมโฉมอิเหนา
- บทที่ ๑๔ นางบาหยัน ห้ามเถ้าแก่กำนัล
- บทที่ ๑๕ นางกำนัลพูด เมื่ออิเหนาเสียสติ
- บทที่ ๑๖ จรกาเข้าเฝ้าทูลท้าวดาหา
- บทที่ ๑๗ นางกำนัลติจรกา
- บทที่ ๑๘ กรมวังสั่งจัดตำหนักให้สุหรานากง กะหรัดตะปาตีพัก
- บทที่ ๑๙ สียะตรา เล่นเครื่องเล่นต่างๆ
- บทที่ ๒๐ สียะตราพูดกับอิเหนา เมื่อไปหาจรกากลับมา
- บทที่ ๒๑ อิเหนาส่งของมาถวายท้าวดาหา
- บทที่ ๒๒ พี่เลี้ยงปลอบนางบุษบาให้ร้อยดอกไม้
- บทที่ ๒๓ ท้าวล่าสำเข้าเฝ้าท้าวดาหา
- บทที่ ๒๔ ยาสาสั่งกระบวนเสด็จไปใช้บล
- บทที่ ๒๕ นางกำนัลดีใจจะได้ตามเสด็จ
- บทที่ ๒๖ สียะตราเถียงกับนางบุษบาเมื่อรับดอกไม้
- บทที่ ๒๗ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา
- บทที่ ๒๘ ประสันตาชมนางบุษบา ล้ออิเหนา (ไม่ใช้)
- บทที่ ๒๘ สังคามาระตาพูดกับประสันตา (ที่ใช้)
- บทที่ ๒๙ สียะตราเถียงกับนางบุษบา เรื่องดอกไม้
- บทที่ ๓๐ นางบุษบาเล่นธาร
- บทที่ ๓๑ นางมะเดหวีอ่านสาร
- บทที่ ๓๒ จรกาออกพลับพลา
- บทที่ ๓๓ สมันกลับมาทูลมะเดหวี
- บทที่ ๓๔ นางกำนัลเล่นสะบ้า
- บทที่ ๓๕ นางบุษบาเล่นน้ำ
- บทที่ ๓๖ นางบุษบาเล่นเอาเถิด
- บทที่ ๓๗ นางยุบลหลงทาง
- บทที่ ๓๘ นางยุบลทูลอิเหนา
- บทที่ ๓๙ อิเหนาพูดกับนางยุบล
- บทที่ ๔๐ นางกำนัลเที่ยวหานางยุบล
- บทที่ ๔๑ อิเหนาดูเล่นกระบี่กระบอง
- บทที่ ๔๒ นางมะเดหวีให้สาวใช้มาไล่กิดาหยัน
- บทที่ ๔๓ นางมะเดหวีสอนนางบุษบาให้เสี่ยงเทียน
- บทที่ ๔๔ อิเหนาพูดปลอมพระปฏิมา
- บทที่ ๔๕ อิเหนาพูดกับนางมะเดหวี
- บทที่ ๔๖ อิเหนาขอสัตย์นางมะเดหวี
- บทที่ ๔๗ นางมะเดหวีให้สัตย์กับอิเหนา
- บทที่ ๔๘ หกกษัตริย์เล่นลอนเตนนิส
- บทที่ ๔๙ พวกระเด่นว่าเปรียบจรกา
- บทที่ ๕๐ พวกระเด่นพูดว่าเปรียบจรกาต่อไปอีก
- บทที่ ๕๑ สาวใช้ไปดูฤษี
- บทที่ ๕๒ นางมะเดหวีพูดกับพระฤษี
- บทที่ ๕๓ ฤษีถามเรื่องรดน้ำมนต์
- บทที่ ๕๔ ฤษีรดน้ำมนต์และให้พร
- บทที่ ๕๕ จรกาสั่งจัดพลจะไปตามนางบุษบา
- บทที่ ๕๖ จรกาพูดกับสังคามาระตา
- บทที่ ๕๗ กะระตาหลาทูลอิเหนาว่าจรกามาเฝ้า
- บทที่ ๕๘ จรกา ล่าสำ สิ้นสงสัยอิเหนา
- บทที่ ๕๙ ท้าวดาหาว่ากับอิเหนาเมื่อไปแก้สงสัย
- บทที่ ๖๐ นางวิยะดาถามอิเหนาถึงนางบุษบา
- บทที่ ๖๑ นางวิยะดาจะตามอิเหนาไปป่า
- บทที่ ๖๒ ประสันตานางบาหยันเชิญนางบุษบาไปชมสวน
- บทที่ ๖๓ ประสันตาเล่นตลกเวลานางบุษบาชมสวน
- บทที่ ๖๔ อิเหนาหลบพายุในเงื้อมเขา
- บทที่ ๖๕ ประสันตากะระตาหลาตกใจเมื่อนางหาย
- บทที่ ๖๖ อิเหนาสลบเมื่อทราบว่านางบุษบาหายไป
- บทที่ ๖๗ สังคามาระตาเตือนสติอิเหนา
บทที่ ๓๑
มะดีหวีอ่านสาร
ต่อบทร้อง “จึงจะค่อยคลายร้อนอาวรณ์ใจ” หน้า ๖๑
มะดีหวี | เออนึกนึกก็น่าสงสัย นี่จะเป็นใครหนอ ชั่งทำยังงี้ได้ เจ้าเห็นยังไรนางบาหยัน |
บาหยัน | หม่อมฉันก็คิดฉงน แต่เห็นว่าคนอื่นอื่นเขาคงไม่อาจ แต่ก็ยากที่จะคาดคะเน หม่อมฉันเห็นว่าไม่ใช่คนเสเพลนะเกล้านะกระหม่อม |
มะดีหวี | สำนวนที่ว่าน่ะก็สำนวนจรกาน่ะแหละ แต่มันจะมาสองชั้นสามชั้นยังไรไม่รู้ ว่ากระไรคุณท้าวเปลี่ยน คุณคิดดูเห็นยังไร |
ท้าวเปลี่ยน | หม่อมฉันเห็นว่าจรกาจะไม่กล้าเล่นถึงข้างน้ำข้างใน |
บาหยัน | อีฉันน่ะเห็นว่าจรกาน่ะพระกิริยากะไรกะไรอยู่ ถ้าจะเล่นจริงจริงน่ะ จะนึกได้หรือว่าใครเป็นยังไง |
มะดีหวี | ก็จริงนะ ข้าเห็นจรกาแหละเข้าเค้า เขาว่าเป็นคนช่างเล่นทำแพปั้นตุ๊กกะตาใส่ ที่ไหนใครจะทำเป็น จรกาแน่ จรกาไม่ใช่ใคร |
ท้าวเปลี่ยน | ถ้ายังงั้นก็เห็นจะกล้าเกินไป จรกาออกแช่มแช่มช้าช้า จะกล้ายังงี้ที่ไหน ถ้าระเด่นมนตรี แกล้งทำทีให้เหมือนจรกาน่ะ จะไม่ได้หรือเพคะ |
มะดีหวี | คุณท้าวก็ว่าชอบกล พ่อระเด่นมนตรีจะไว้ใจอ่อนก็ไม่ได้ เวลานี้ก็กำลังใจอ่อนไม่สบาย |
ท้าวเปลี่ยน | นะกะนะกะหม่อม หม่อมฉันเห็นว่า จรกาคงจะเกรงพระราชอาญาไม่กล้าเล่น |
ท้าวอิ่ม | ฮ้าย มันไม่ใช่ใครหรอกน้า อีพวกผู้หญิงน่ะแหละ ผู้ชายไม่มีใคเขาทำดอก |
บาหยัน | อะไรคุณ ผู้หญิงเขาจะทำทำไม |
ท้าวอิ่ม | โฮ้ย มันเกี้ยวเพื่อนมันน้า ไปหลงงมกันว่าผู้ชายเปล่าเปล่านี่ อีพวกผู้หญิงน่ะแหละ ไม่เชื่อก็ชำระมันดูเถอะ (หันไปว่ากับคุณท้าวเปลี่ยน) ยังไงล่ะคุณ |
ท้าวเปลี่ยน | ฉันไม่ทราบ |
บาหยัน | เห็นจะไม่ใช่ผู้หญิงหรอกเจ้าคะ ผู้หญิงใคเขาจะกล้าเล่นยังนี้ ไม่เห็นมันเข้าเรื่อง ใคเขาจะมาเล่นกันที่นี่ |
ท้าวอิ่ม | ฮ้ายผู้หญิงนะ บอกไม่เชื่อเลยหรือนี่ ทำไม ที่นี่มันเกี้ยวกันไม่ได้หรือ ฉันรู้นะ รู้ รู้ดอก นางพวกนี้แหละ ไม่มีใครหรอก |
มลาหรอ | พุทโธ่ ท่านละก็ อะไรอะไรก็ลงอีพวกนี้ร่ำไปน่ะแหละ |
ท้าวอิ่ม | เอ นางนี่ปากจัดนัก ว่าข้าใส่ความเอาหรือนี่ หา หา |
มลาหรอ | อีฉันก็ไม่ได้ว่าท่านใส่ความหรอกเจ้าค่ะ แต่ว่าท่านชี้มาทางนี้ ดีฉันก็กลัวไป |
ท้าวอิ่ม | ฮะ สีปากเอาจริง น่ากลัวนัก ทำไมน่ะ ข้าชี้ตัวน่ะไม่ได้ทีเดียวหรือ ไว้ตัวจริง |
ยาหยา | แม่มลาหรอ แม่มลาหรอ นิ่งเสียเถิดน้า เราไม่ได้ทำอะไรละก็แล้วไปน่ะแหละ รู้แล้ว่าไฟละก็อยากเข้าไปใกล้ |
ท้าวอิ่ม | เอ นางนี่ว่ากะไรน่ะหึ โอนี่ว่าข้าเป็นไฟหรือ เอไว้ตัวนัก เฮ้ยมันไม่มีใครดอก นางพวกนี้น่ะแหละ หนึง หนึง หนึง ได้ออกมารับเอายังงี้ จับเถอะ จับชำระเถอะ ไม่มีใครดอก นางสองคนนี่แหละ |
ท้าวเปลี่ยน | คุณคุณ อย่าวุ่นไปเลยน่ะ แม่พวกนี้หล่อนไม่กล้าทำดอกนะ |
ท้าวอิ่ม | หาย หาย ฉันรู้น่ะ รู้ นางพวกนี้แหละ หนึง หนึง หนึง ได้มาออกรับกันยังงี้ จะไปโทษผู้ชายน่ะ ผู้ชายที่ไหนมีน่ะ |
มลาหรอ | เจ้าค่ะ พวกอีฉัน พวกอีฉันทำเหมือนท่านว่าแล้วเจ้าค่ะ |
ท้าวอิ่ม | เอ นางนี่ปากจัดนักนี่นา ข้าไม่เคยพบ แม่เฮ้ย พากันมากรอเพื่อน ครั้นเขาว่ายังมาขึ้นเสียง เถียงออกหนวกหูหนวกเหือง นี่ว่าข้าโกหกนี่ ข้ารู้ดอก เอาเถอะ เป็นไรเป็นไป จองหองเปล่าเปล่านี่ |
(ก้าวขาไปกลางแถวนางกำนัล เงื้อมือขึ้นจะทุบ แล้วยืนท้าวสเอ็ว) | |
ปะหนัน | อีฉันไม่อยากจะพูดดอกเจ้าค่ะ แต่ท่านว่าขึ้นพวกอีฉัน อีฉันก็ต้องร้อนใจ อิฉันก็ต้องเรียนให้_ |
ท้าวอิ่ม | ฮ้าย ร้อนอกร้อนใจอะไรก็ตามที พวกมึงน่ะแหละเกี้ยวกัน หนึง หนึง หนึง ได้ส่งเสียงออกเกนเกนดังนี้ |
ปะหนัน | มิได้เจ้าค่ะ ให้อีฉันเรียนท่านให้ตลอดก่อน ที่ท่านว่าพวกอีฉัน_ |
ท้าวอิ่ม | เฮ้ย เฮ้ย ข้าไม่ฟ้าง ปากคอเอาจริงนางพวกนี้ ไม่เคยพบเคยเห็น มีอย่างหรือ เล่นกันจนไม่รู้จักที่เล่นแล้วนี่ หนึง หนึง หนึง ได้มาเล่นยังงี้ ละก็จะถูกเฆี่ยนไม่รู้ตัว ข้ากลัวแม่เอ๊ยข้ากลัว ข้าทำยังเจ้าไม่ได้ดอกเจ้าคะ |
มะดีหวี | คุณท้าวนี่ก็อะไร มีแต่โทโสโมโหน่ะแหละ เมื่อสงสัยผู้หญิงหรือผู้ชายยังไร ก็ค่อยชำระสะสางดู คุณอย่าอึกกระทึกไปนักเลย |
ท้าวอิ่ม | (เดินพูดพลางมานั่งลง) หาย ก็นี่อึกกระทึกอะไรน่ะหึ (หันหน้าไปว่ากับท้าวเปลี่ยน) อึกกระทึกหรือนี่ (ว่ากับมะดีหวี) หม่อมฉันรู้นะ อีพวกนี้แลเพคะ มาเล่นที่นี่ รู้ รู้ ดอก |
มะดีหวี | อุ๊ย รำคาญกะคุณท้าวนี่นัก ยังไม่ทันไรก็โมโหออกโรมโรมไปเปล่าเปล่านี่ |
ท้าวอิ่ม | อ้าว ก็เมื่อเห็นยังงี้ก็พูดไปน่ะแหละ กลับกริ้วเอาว่าพูด ทีนี้จะได้ไม่พูดละ เอาเถอะ คราวนี้ไม่พูดละ พูดไม่ได้ละ ไม่พูด ไม่พูดละ เมื่อพูดผิดก็เอาออกเสียจากราชการเถอะ ไม่อยากทำหรอก |
บาหยัน | ฮุ้ย ท่านจะพูดหรือไม่พูดอะไรก็นิ่งเสียมั่งเถอะเจ้าค่ะ |
ท้าวอิ่ม | โอ อย่าสอดนะ อย่าสอด ข้าทำราชการมาก่อนเจ้า ข้ารู้นะ รู้ดอก เมื่อไม่ให้พูดจะได้ไม่พูด แต่ว่าผิดก็อย่ามาลงเอาอีแก่นี่นะ ประเดี๋ยวนี้อะไรอะไรก็ท้าวอิ่มท้าวอิ่ม นี่แหละ เอาเถอะ ไม่พูดละ ท้าวนางอื่นอื่นท่านมีดอก (ลุกขึ้นเดินไปนั่งห่างๆ กอดมือ แหงนหน้าเคี้ยวหมากบ่น) ยังงี้ละทำราชการไม่ได้ เห็นจะต้องออก เจ็บใจนัก |
มะดีหวี | เออ นี่ก็น่าสงสัยนะ จะเป็นใครแน่ ทำไมถึงจะได้รู้ความ |
บาหยัน | หม่อมฉันก็เห็นงามข้างจรกา |
มะดีหวี | อย่าเพ่อว่าก่อน ข้าจะสืบดูให้แน่ |