วันที่ ๒๕ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๕ ดร

วังวรดิศ

วันที่ ๒๕ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๗๕

ทูล สมเด็จกรมพระนริศ ฯ

เรื่อง เรือกิ่ง หม่อมฉันได้พิจารณาดูในบทเห่เรือของเจ้าฟ้ากุ้ง กำหนดเรือกระบวรแห่เสด็จเปน ๓ จำพวก คือ

๑. เรือต้น เปนเรือกิ่งออกชื่อไว้ ๔ ลำ คือ เรือครุฑ ๑ เรือหงส์ ๑ เรือศรีสมรรถชัย ๑ เรือไกรสรมุข ๑ ข้อนี้พึงเห็นว่าเรือกิ่งนั้น มิใช่แต่เรือจำหลักลายเปนหัวเหรามีหงอน เพราะนับเรือครุฑ เรือหงส์ อยู่ในพวกเรือกิ่งเหมือนกัน

๒. เรือชัย มีกระทุงเส้า ตรงกับเรือดั้งที่แห่นำเสด็จนั่นเอง แต่ในครั้งนั้นจะเปนเรือเขียนทองลายเหรามีหงอน เหมือนกับเรือชัยเหินหาว หลาวทอง ทุกวันนี้ทั้งหมดหรืออย่างไร

๓. เรือเหล่าแสนยากร เปนเรือรูปสัตว์ ระบุชื่อไว้ว่า

ราชสีห์ (ใหญ่) สมุหนายก
คชสีห์ (ใหญ่) สมุหพระกลาโหม
ราชสีห์ (น้อย) พระยามหาอำมาตย์
คชสีห์ (น้อย) พระยาธรรมไตรโลก
ม้า พระยาราชนกุล
สิงห์ ตรงตราตำแหน่งยมราช (แต่ทำไมเกณฑ์เอาไปตามเสด็จพระบาท ไม่อยู่เฝ้าพระนคร สงสัยอยู่)
นาค ตรงตราตำแหน่ง-พลเทพ
มังกร สำหรับตำแหน่งไหนยังคิดไม่เห็น (บางทีจะเปนกรมท่า)
เลียงผา พระยาเทพอรชุน
นกอินทรี ไม่ตรงกับตำแหน่งไหนอีก (หรือจะเปนกรมวัง อาเทศ มาจน นนทรี)

ขอให้ทรงพิจารณาดูที่เคลื่อนคลาด

๔. เรือริ้ว ในบทเห่ว่า ปักธง ดูแปลกอยู่ น่าจะตรงกับเรือที่เอามาใช้เปนเรือดั้งทุกวันนี้ ในสมัยนั้นใช้เปนเรือแซง จึงเรียกว่า เรือริ้ว ความที่กล่าวนี้ขอได้โปรดทรงพิจารณาด้วย.

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ