วันที่ ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ ดร

​สำนักดิศกุล, หัวหิน

วันที่ ๓๑ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๗๕

ทูล สมเด็จกรมพระนริศฯ

ลายพระหัตถ์ทรงหารือเรื่องที่จะกราบบังคมทูลขอเรียนพระราชปฏิบัติในวิธีการเบิกเงินแผ่นดิน ซึ่งใช้ในการสร้างปฐมบรมราชานุสสรณ์นั้น หม่อมฉันเข้าใจว่าไม่ได้เกี่ยวแก่ปัญหาเรื่องขอเงินทองเพิ่มเติม เปนแต่วิธีที่ท่านเคยทรงเบิกเงินมาอย่างแต่ก่อน มีการขัดข้องเกิดขึ้น จะเบิกไม่ได้ด้วยวิธีอย่างนั้น จึ่งขอเรียนพระราชปฏิบัติว่าจะให้เบิกโดยวิธีอย่างไร ถ้าปัญหาเพียงเท่านี้ หม่อมฉันคิดดูเห็นว่าไม่ควรจะมีลายพระหัตถ์กราบบังคมทูลตรงถึงสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ด้วยเปนแต่การเล็กน้อยและมีทางอื่นที่จะทำให้สำเร็จประโยชน์ได้โดยแยบคายกว่า ด้วยเจ้าพระยามหิธรราชเลขาธิการ เปนเลขานุการของกรรมการสร้างปฐมบรมราชานุสสรณ์อยู่ ถ้าท่านทรงมีลายพระหัตถ์ถึงเจ้าพระยามหิธร ขอหารือว่าควรจะทำอย่างไร จะสดวกดีกว่ากราบบังคมทูลฯ เพราะ

๑. พูดกับเจ้าพระยามหิธร อาจจะใช้สำนวนและชี้แจงความได้สดวกพระหฤทัยกว่ากราบบังคมทูลฯ

๒. ว่าโดยระเบียบการ เมื่อจะพูดกับนายกไม่ได้ก็ต้องพูดกับเลขานุการเปนการถูกต้องตามระเบียบ

๓. เจ้าพระยามหิธร เปนทั้งเลขานุการของกรรมการสร้างปฐมบรมราชานุสสรณ์ และเปนราชเลขาธิการ เขาอาจจะดำเนินการให้สำเร็จได้เพียงพูดกับเสนาบดีกระทรวงการคลัง หรือมิฉะนั้นก็นำความขึ้นกราบบังคมทูลฯ โดยลำภังให้ตกลง ด้วยประการอย่างหนึ่งอย่างใดได้ไม่ยาก หม่อมฉันคิดเห็นดังนี้

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด