วันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ ดร

วังวรดิศ

๕ พฤษภาคม ๗๕

ทูล สมเด็จกรมพระนริศฯ

หม่อมฉันขอแผนที่พระบรมมหาราชวังมาจากกรมแผนที่ฉบับ ๑ ส่งมาถวายพร้อมกับจดหมายฉบับนี้ สำหรับเอาไว้ทรงตรวจตราประกอบพระวินิจฉัยเรื่องประตูวังครั้งรัชกาลที่ ๑ แผนที่อย่างนี้หม่อมฉันมีอยู่แล้วแผ่น ๑ ขอให้ทรงรักษาแผ่นที่ถวายไปสำหรับห้องสมุด

อนึ่ง เมื่อวานนี้ กุมาระสวามี ชาวอินเดียคน ๑ ซึ่งมีชื่อเสียงในการค้นโบราณคดีในอินเดีย และเคยมีจดหมายไปมากับหม่อมฉัน แต่ยังไม่เคยพบตัวกัน ส่งหนังสือมาให้หม่อมฉัน ๒ เล่ม เปนหนังสือพิมพ์ในอเมริกาออกปีละเล่ม เรียกว่า “Eastern Art” เล่ม ๒ เล่ม ๓ ที่ส่งมา ตัวเขาเปนผู้แต่ง ว่าด้วยแบบอาคิเต็กอินเดียแต่โบราณ เล่ม ๒ ว่าด้วยเมือง เล่ม ๓ ว่าด้วยวัง หม่อมฉันลองเปิดดูเล่ม ๓ ขึ้นต้นอธิบายถึงปราสาทราชนิเวศ ดูน่าอ่านมาก แต่พึ่งจะดูไปได้สัก ๒-๓ หน้า รู้สึกว่าแผนผังพระราชวังของเราแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาก็ดี ในกรุงรัตนโกสินทร์ก็ดี ทำตามตำรา ไม่ได้คิดเอาแต่ตามสดวก แต่จะออกความเห็นให้ละเอียดไปกว่านั้นยังไม่ได้

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด

แผนผังพระบรมมหาราชวัง ตามที่เป็นอยู่ในรัชกาลที่ ๔