วันที่ ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ น

ตำหนักปลายเนีน คลองเตย

วันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๔๗๕

กราบทูลทราบฝ่าพระบาท

ตั้งใจไว้ว่ามาเฝ้าจะทูลปรึกษาความข้อหนึ่ง แต่ครั้นมาถึงพูดอะไร ๆ ไปเลยลืมเหลวไม่ได้ทูล ข้อความที่จะทูลปรึกษานั้นคือว่าเจ้าพระยาวรพงศ์ทำกำหนดการพระราชทานเพลิงหมู่ใหญ่ทูลเกล้าฯ ถวาย ในนั้นมีเรียนพระราชปฏิบัติอยู่หลายข้อ ได้ทรงนำออกปรึกษาในที่ประชุมอภิรัฐมนตรีแต่ข้อเดียว ซึ่งฝ่าพระบาทได้ทูลถวายความเห็น ให้งดพระศพกรมหลวงสมรรัตนไว้พระราชทานเพลิงเมรุกลางเมืองต่อสมเด็จชาย ก็เปนอันตกลงไปแล้ว ส่วนข้ออื่นพระราชทานลงมาให้เกล้ากระหม่อมพิจารณาถวายความเห็น ยังไม่ทันเขียนความเห็นถวายก็มาเกิดความหัวไม่เปนตีนขึ้นเลยค้างอยู่ บัดนี้เจ้าพระยามหิธรเตือนมาจะเอาความเห็นนั้น เกล้ากระหม่อมก็กำลังเขียนอยู่

แต่มาเกิดสงสัยขึ้นที่พระเมรุกลางเมืองนั้น เปนสเตตฟิวเนราลต้องจ่ายเงินแผ่นดิน จะทำได้หรือไม่ได้ด้วยเขาจะอนุญาตหรือไม่นั้นเปนข้อน่าสงสัย ถ้าทำไม่ได้พระศพสมเด็จชายกับกรมหลวงสมรก็ต้องมาเข้าหมู่ใหญ่นี้ แต่เราจะควรพูดไปในความเห็นนั้นหรือไม่ควรเปนข้อสงสัย ถ้าไม่พูดจะเปนขาดความรอบคอบไปหรือไม่ อีกนัยหนึ่งถ้าพูดจะเปนล้นไปหรือไม่ อย่างใดจะเปนการสมควร ขอประทานพระดำริเปนคู่คิดเพื่อความแน่ใจ

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนริศรานุวัดติวงศ์

  1. ๑. เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (ม.ร.ว.เย็น อิศรเสนา) เสนาบดีกระทรวงวัง

  2. ๒. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ (ชั้น ๔) พระองค์เจ้าโสมาวดี กรมหลวงสมรรัตนสิริเชษฐ์

  3. ๓. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ (ชั้น ๕) พระองค์เจ้ายุคลทิฆัมพร ภายหลังโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระยศขึ้นเป็นสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ ทรงเป็นต้นราชสกุล “ยุคล”

  4. ๔. ทรงหมายถึงได้เกิดคณะราษฎร์ทำการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เมื่อวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๕

  5. ๕. เจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์)

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ