วันที่ ๑๖ มกราคม พ.ศ. ๒๔๗๕ น

​ตำหนักปลายเนีน คลองเตย

วันที่ ๑๖ มกราคม ๒๔๗๕

กราบทูล สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ ทราบฝ่าพระบาท

คำจารึกฐานพระ เกล้ากระหม่อมอยากให้เป็นขึ้นต้นด้วยพระนามตามแบบหนังสือสำคัญต่างๆ มีประกาศเป็นต้น ที่จะให้เป็นดั่งนั้นไม่เป็นการยาก กลับประโยคเสียนิดเดียวดั่งนี้

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเลียบมณฑลพายัพใน พ.ศ. ๒๔๗๐ ทอดพระเนตรเห็นพระพุทธรูปโบราณองค์นี้ ชำรุดทอดทิ้งอยู่ที่วัดร้างในเมืองเชียงแสน ตรัสสั่งให้เชิญลงมาปฏิสังขรณ์ให้คืนดีโดยพระราชศรัทธา แล้วโปรดให้ประดิษฐานเป็นพระประธานในศาลาการเปรียญซึ่งสมเด็จพระบรมชนกนาถได้ทรงสร้างไว้ ณ วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร

เกล้ากระหม่อมกำลังเขียนแบบหาส่วนให้เหมาะกับเนื้อที่ เมื่อเสร็จแล้วจะส่งมาถวายทรงตรวจอีกครั้งหนึ่ง ลางทีจะต้องติดหรือเติมคำบ้าง เพื่อให้ระเบียบอักษรดูงาม

การทำฐานพระนี้ต้องหยุดเสียอีกแล้ว เพราะท่านโป๊ะถอนเอาช่างไปทำรูปพระโพธิสัตว์ไชยา กับเศียรพระสุโขทัยมือครูยาว ว่าจะหล่อไปตั้งเอกษหิบิชัน^๑ แคนาดา

พูดถึงพระมือครูยาว เกล้ากระหม่อมมีอยู่องค์หนึ่ง นึกอยากจะทำฐานประกอบให้สมบูรณมานานแล้ว แต่ติดที่ไม่ทราบว่าจะทำรูปอย่างไร จะนึกทำเอาตามใจก็เห็นว่าไม่เป็นทางที่ดี ทางดีจะต้องทำให้ถูกสมัยกับองค์พระ แต่พระมือครูยาวก็ไม่เคยเห็นมีฐานสักองค์เดียว ฝ่าพระบาทเคยทอดพระเนตรเห็นมีฐานที่ไหนบ้างหรือไม่ ถ้าได้ทอดพระเนตรเห็นโปรดชี้ตำแหน่งให้ทราบ จะขอบพระเดชพระคุณเป็นอันมาก ถ้าหากว่าหาตัวอย่างไม่ได้จริง ๆ จะทำอย่างฐานพระชินราชจะพอไปได้หรือไม่ พระชินราชเกิดทีหลังครูยาว แต่ดูจะไม่ห่างกันนัก จะเชื่อว่าแบบฐานจะยังไม่ทันเปลี่ยนแปลงผิดกันไปมากนักได้กระมัง หรือฝ่าพระบาททรงพระดำริเห็นควรเอาอย่างฐานพระองค์ใดที่นับว่าเป็นใกล้ยุคครูยาวที่สุด โปรดประทานพระดำริแนะนำก็จะเป็นพระเดชพระคุณอย่างยิ่ง

​มีเรื่องประหลาดมาเรื่องหนึ่ง เกล้ากระหม่อมได้รับหนังสือนายประยูร ภมรมนตรี ผู้รั้งเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชประสงค์ให้ทำตู้บรรจุฉะบับพระธรรมนูญ ท่วงทีอย่างตู้พระธรรม ในการนั้นเขาขอพบเกล้ากระหม่อม เกล้ากระหม่อมนัดให้เขามาพบวันนี้ แต่เขาติดการมาไม่ได้ ตกลงเลื่อนไปวันพุธ จะมาว่ากะไรให้ข้องใจอยู่มาก ถ้าเป็นแต่มาเอาความเห็นก็ค่อยยังชั่ว รำลึกถึงฝ่าพระบาทกับทั้งหลาน ๆ เป็นล้นเหลือ

อโรคา สุขิตา โหถ สห สพฺเพหิ าติภิ