- คำนำ
- ประวัติ ว่าที่นายพันโท หลวงไกรกรีธา
- ความรัก
- ความชัง
- ความเชื่อแน่
- ความสงไสย
- ความตระหนี่
- ความสุรุ่ยสุร่าย
- ความหมั่น
- ความเกียจคร้าน
- ความอ่อน
- ความแขง
- ความอิจฉา
- มุทิตา
- ความช้า
- ความเร็ว
- ความเสื่อม
- ความเจริญ
- ความมั่งมี
- ความจน
- ความผิด
- ความชอบ
- ความโลภ
- ความสันโดฐ
- ความนินทา
- ความสรเสริญ
- ความกระวนกระวาย
- ความอดกลั้น
- ความเบื่อ
- ความเพลิน
- ความลำเอียง
- ความเที่ยงตรง
- ความหยิ่ง
- ความสุภาพ
- ใจร้าย
- ใจดี
- ความโง่
- ความฉลาด
- ความเท็จ
- ความจริง
- ความทุจริต
- ความสุจริต
- ความหวังใจ
- ความท้อใจ
- ความเลินเล่อ
- ความระวังคือไม่ประมาท
- ความนับถือ
- ความดูหมิ่น
- ความทุกข์
- ความศุข
- ความกล้า
- ความขลาด
ใจร้าย
๑๏ สัตว์ร้ายหลายเพศพ้น | ประมาณ |
สถิตย์ถิ่นนทีธาร | เถื่อนถ้ำ |
บางพวกพักสถาน | สถลทุ่ง ดอนเฮย |
ร้ายเท่าร้ายอาจห้ำ | หักให้ร้ายสูญ |
๒๏ แต่ชนใจชั่วร้าย | อันธพาล |
ร้ายเกิดกับสันดาน | ดื่มหมั้น |
จักสอนสั่งประการ | ใดก็ ดีเอย |
ใจที่ร้ายกาจนั้น | นิดน้อยไป่คลาย |
๓๏ ใจร้ายใจคิดจ้อง | ฤษยา |
เห็นท่านจักภูลผา | ศุกแผ้ว |
ส่อเสียดยุยงหา | โทษใส่ เสริมแฮ |
ปองแต่ให้ท่านแคล้ว | คลาศพ้นศุขเกษม |
๔๏ ใจร้ายใจดุดื้อ | ดึงดัน |
จักผิดฤาชอบธรรม์ | ไป่รู้ |
โดยนึกว่าตนปัญ | ญายิ่ง คนเฮย |
ชนโฉดเช่นนี้ผู้ | ปราชญ์ต้องติฉิน |
๕๏ ใจร้ายมักพ่ายผู้ | ใจดี |
เหตุจิตรกลั้วราคี | ขุ่นข้อง |
มโนทุจริตมี | โทษมาก นักนา |
ดูดุจกรรณโรคพ้อง | ผุดขึ้นในทรวง |
๖๏ ใจร้ายนั้นร้ายยิ่ง | เพลิงกาล |
ร้ายยิงยักษ์ยิ่งมาร | หมู่ร้าย |
เหตุทำทุจริตราน | ทุกถิ่น สถานเฮย |
คุมพรรคพาพวกย้าย | แยกปล้นเรือนเรือ |
พระยาโอวาทวรกิจ ( แก่น )
เมื่อยังเปนขุนโอวาทวรกิจ