- คำนำ
- ประวัติ ว่าที่นายพันโท หลวงไกรกรีธา
- ความรัก
- ความชัง
- ความเชื่อแน่
- ความสงไสย
- ความตระหนี่
- ความสุรุ่ยสุร่าย
- ความหมั่น
- ความเกียจคร้าน
- ความอ่อน
- ความแขง
- ความอิจฉา
- มุทิตา
- ความช้า
- ความเร็ว
- ความเสื่อม
- ความเจริญ
- ความมั่งมี
- ความจน
- ความผิด
- ความชอบ
- ความโลภ
- ความสันโดฐ
- ความนินทา
- ความสรเสริญ
- ความกระวนกระวาย
- ความอดกลั้น
- ความเบื่อ
- ความเพลิน
- ความลำเอียง
- ความเที่ยงตรง
- ความหยิ่ง
- ความสุภาพ
- ใจร้าย
- ใจดี
- ความโง่
- ความฉลาด
- ความเท็จ
- ความจริง
- ความทุจริต
- ความสุจริต
- ความหวังใจ
- ความท้อใจ
- ความเลินเล่อ
- ความระวังคือไม่ประมาท
- ความนับถือ
- ความดูหมิ่น
- ความทุกข์
- ความศุข
- ความกล้า
- ความขลาด
ความหวังใจ
| ๑๏ นามธรรมอันชื่ออ้าง | หวังใจ |
| คือว่าความคิดใน | จิตรนั้น |
| หมายมุ่งแต่ศุขไป | ภายน่า เชียวนา |
| ส่วนทุกข์ไม่คิดคั้น | คาดเค้าคเนเห็น |
| ๒๏ เปนความมีเชื่อเชื้อ | เจือปน |
| กับส่วนความฉงายฉงน | อยู่บ้าง |
| หมายภายน่าเอาผล | อันปราถ นาแฮ |
| ผิวเชื่อเต็มรอบข้าง | เรียกไว้วางใจ |
| ๓๏ วิไสยหวังจิตรนี้ | จักหนูน |
| ความอยากให้มากมูล | ไม่ยั้ง |
| เพราะนึกว่าอาดูร | จักดับ |
| เห็นสบายหายทั้ง | ทุกข์พ้นมลหมอง |
| ๔๏ ฤทธิของหวังจิตรล้ำ | เหลือดี |
| ประกอบให้คนมี | ชีพชื้น |
| ถึงว่าทุกข์ทุกข์ทวี | สักเท่า ไรนา |
| คงจะทนอัดสอื้น | อยู่ได้ โดยหวัง |
| ๕๏ ยังยิ่งกว่านี้อีก | พึงเห็น |
| คือเมื่อไม่ลำเค็ญ | อยู่แล้ว |
| หวังใจจักได้เปน | ศุขภาค น่าฤา |
| อุส่าห์ทนทุกข์แล้ว | เพื่อซื้อเงาสบาย |
| ๖๏ ชายหญิงเด็กใหญ่ล้วน | ย่อมหวัง ใจเฮย |
| ไวยอ่อนก็กำลัง | มากกลุ้ม |
| เจริญไวยก็ประทัง | ลดหย่อน ลงนา |
| ผิวขาดหวังใจคุ้ม | จิตรแล้วเต็มที |
| ๗๏ หวังใจดีชั่วนั้น | เปนตาม กรรมแล |
| ทำชอบถึงมีกรรม | ทุกข์แท้ |
| หวังผลเช่นพยายาม | เรียนวิท ยาฤา |
| คือว่าหวังชอบแล้ | เยี่ยงนี้เปนแผน |
| ๘๏ คนแกนประพฤติร้าย | ทุจริต |
| ถึงไม่ลำบากจิตร | นักไซร้ |
| หวังใจว่ามิดชิด | เฉกปด เขาฤา |
| คือว่าหวังชั่วให้ | โทษร้อนรนทรวง |
| ๙๏ ปวงโคลงอันกล่าวแล้ว | โดยลัก ษณเฮย |
| ตามบุราณท่านชัก | เทียบค้น |
| ไม่เลียมและลองจัก | จาระ ไนนอ |
| หวังลาภยศเปนต้น | เล่ห์นี้เหลือหลาย |
กรมพระเทวะวงษ์วโรประการ
