- คำนำ
- ประวัติ ว่าที่นายพันโท หลวงไกรกรีธา
- ความรัก
- ความชัง
- ความเชื่อแน่
- ความสงไสย
- ความตระหนี่
- ความสุรุ่ยสุร่าย
- ความหมั่น
- ความเกียจคร้าน
- ความอ่อน
- ความแขง
- ความอิจฉา
- มุทิตา
- ความช้า
- ความเร็ว
- ความเสื่อม
- ความเจริญ
- ความมั่งมี
- ความจน
- ความผิด
- ความชอบ
- ความโลภ
- ความสันโดฐ
- ความนินทา
- ความสรเสริญ
- ความกระวนกระวาย
- ความอดกลั้น
- ความเบื่อ
- ความเพลิน
- ความลำเอียง
- ความเที่ยงตรง
- ความหยิ่ง
- ความสุภาพ
- ใจร้าย
- ใจดี
- ความโง่
- ความฉลาด
- ความเท็จ
- ความจริง
- ความทุจริต
- ความสุจริต
- ความหวังใจ
- ความท้อใจ
- ความเลินเล่อ
- ความระวังคือไม่ประมาท
- ความนับถือ
- ความดูหมิ่น
- ความทุกข์
- ความศุข
- ความกล้า
- ความขลาด
ความชอบ
๑๏ ความชอบประกอบล้วน | หลากหลาย อย่างแฮ |
ชอบสิ่งของใดหมาย | มุ่งได้ |
ตามจิตรจะขวนขวาย | หาสู่ เย่าเฮย |
ชอบแต่ตั้งติดไว้ | ห่อนอื้ออัศจรรย์ |
๒๏ อย่างสองปองชอบข้าง | ดนตรี |
พิณพาทย์มะโหรี | ร่ำร้อง |
อีกอย่างชอบทางมี | ลครเล่น . สนุกนิ์แฮ |
ความชอบประกอบต้อง | แต่น้ำใจตน |
๓๏ อีกชอบทุกสิ่งสิ้น | จักสรรพ์ ว่าแฮ |
หวยถั่วโปหลายพัน | อย่างชี้ |
ทั้งนกไก่ปลาพนัน | ตีกัด กันนา |
ชอบนักเลงเหล่านี้ | ทรัพย์นั้นพลันสูญ |
๔๏ บางคนจนชอบค้า | ขายของ |
ได้ทรัพย์กำไรปอง | ช่วงใช้ |
เมื่อรวยก็คิดมอง | หาช่อง ชอบเอย |
เพียรรับราชกิจไท้ | ชอบทั้งสองสถาน |
๕๏ หนึ่งไม่คบเข้าพวก | คนพาล |
เสพย์ปราชญ์อีกราชการ | ไป่ลี้ |
แม้เปนพนักงาน | ใดเร่ง บำรุงแฮ |
ความชอบเจริญชี้ | ช่องได้บำเหน็จพลัน |
๖๏ สรรพสาตรสิ่งซึ่งรู้ | ให้เฉลียว ฉลาดเฮย |
ไม่มากแต่สิ่งเดียว | ดั่งพร้อง |
ประจักษ์ว่าดีเจียว | เปนหนึ่ง ได้นา |
สิ่งวิชานี้ต้อง | ชอบแท้ทำการ |
๗๏ หนึ่งสนองรองบาทไท้ | เจ้าตน |
ไป่ชั่วไป่ดีจน | คร่ำไซ้ |
ไม่นุ่งไม่ขวายขวน | หาลาภ เกินแฮ |
แต่เท่านี้คงได้ | ชอบบ้างทางนาน |
๘๏ ความชอบประกอบเกื้อ | กูลกาย |
ชอบแห่งราชการหมาย | ยศแท้ |
ถึงสิ้นชีพไป่วาย | ชื่อชอบ เสมอนอ |
บุตรญาติอยู่หลังแล้ | ชอบนั้นพลันหนุน |
๙๏ สอบพงษ์เพื่อนพี่น้อง | ภรรยา |
ชอบสนิทนายเมตตา | ติดต้อย |
ไป่เท่ากระษัตรา | เลี้ยงชอบ เสมอแฮ |
คุณแห่งชอบไม่น้อย | นับร้อยแรงทวี |
กรมหลวงอดิศรอุดมเดช