- คำนำ
- ประวัติ ว่าที่นายพันโท หลวงไกรกรีธา
- ความรัก
- ความชัง
- ความเชื่อแน่
- ความสงไสย
- ความตระหนี่
- ความสุรุ่ยสุร่าย
- ความหมั่น
- ความเกียจคร้าน
- ความอ่อน
- ความแขง
- ความอิจฉา
- มุทิตา
- ความช้า
- ความเร็ว
- ความเสื่อม
- ความเจริญ
- ความมั่งมี
- ความจน
- ความผิด
- ความชอบ
- ความโลภ
- ความสันโดฐ
- ความนินทา
- ความสรเสริญ
- ความกระวนกระวาย
- ความอดกลั้น
- ความเบื่อ
- ความเพลิน
- ความลำเอียง
- ความเที่ยงตรง
- ความหยิ่ง
- ความสุภาพ
- ใจร้าย
- ใจดี
- ความโง่
- ความฉลาด
- ความเท็จ
- ความจริง
- ความทุจริต
- ความสุจริต
- ความหวังใจ
- ความท้อใจ
- ความเลินเล่อ
- ความระวังคือไม่ประมาท
- ความนับถือ
- ความดูหมิ่น
- ความทุกข์
- ความศุข
- ความกล้า
- ความขลาด
ความสันโดฐ
๑๏ ยินดีลาภส่วนได้ | ตามมี เสมอเทียว |
บห่อนขอเลือกดี | กว่านั้น |
พัสดุอันราคี | ควรสละ ชอบแฮ |
สันโดฐอุบายกั้น | จิตรล้วนโลภหลาย |
๒๏ ยินดีของส่วนได้ | พอกำ ลังตน |
มีโทษควรจักจำ | จิตรร้าง |
พึงรักแต่ในสำ | นักนิ์อยู่ นิตย์แล |
พะละสันโดฐอ้าง | พากย์นี้อริยวงษ์ |
๓๏ ที่อาไศรยอยู่นั้น | สมควร ตนแฮ |
ละมุ่งหมายประมวญ | อื่นไว้ |
ระงับจิตรหันหวน | หากรัก นักแฮ |
สารูปสันโดฐได้ | ชื่อแจ้งแห่งธรรม |
๔๏ บริขารเครื่องใช้ | เพียงพอ แลนา |
หักจิตรคิดจักขอ | ขาดคล้อย |
ของตนนี่แลหนอ | นึกใคร่ ควรแฮ |
สันโดฐปราถนาน้อย | กล่าวนี้ดุจกัน |
๕๏ สำรวมประกอบเกื้อ | ธุดงค์ คุณแฮ |
ปฏิบัติจำนง | มักน้อย |
กันความโลภโกรธหลง | รุมจิตร เนืองแฮ |
สันโดฐแสดงถ้อย | คัดข้อธรรมแถลง |
๖๏ เล่าเรียนรักรอบรู้ | วิทยา คุณนอ |
บ่กล่าวอวดอาตมา | อดไว้ |
ใครคิดใคร่ควรกา | รุญสั่ง สอนแฮ |
ยินชอบกันก่อให้ | เหตุร้อนเรืองแถลง |
๗๏ ปฏิบัติสงัดจิตรด้วย | อธิคม ควรเฮย |
วายว่างทางส่ำสม | วุ่นคว้าง |
ดีสามอย่างนิยม | ยากประ พฤติแฮ |
สันโดฐโดยบทอ้าง | แบบเบื้องมงคล |
๘๏ เกิดก่อกองร่างขึ้น | ทนนาน ดังฤา |
กับส่วนวิสังขาร | คิดพร้อม |
ดับไปก่อนตามกาล | ใจพราก กายเฮย |
สูญหมดสันโดฐน้อม | นึกแท้ทางเกษม |
พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร