- คำนำ
- ประวัติ ว่าที่นายพันโท หลวงไกรกรีธา
- ความรัก
- ความชัง
- ความเชื่อแน่
- ความสงไสย
- ความตระหนี่
- ความสุรุ่ยสุร่าย
- ความหมั่น
- ความเกียจคร้าน
- ความอ่อน
- ความแขง
- ความอิจฉา
- มุทิตา
- ความช้า
- ความเร็ว
- ความเสื่อม
- ความเจริญ
- ความมั่งมี
- ความจน
- ความผิด
- ความชอบ
- ความโลภ
- ความสันโดฐ
- ความนินทา
- ความสรเสริญ
- ความกระวนกระวาย
- ความอดกลั้น
- ความเบื่อ
- ความเพลิน
- ความลำเอียง
- ความเที่ยงตรง
- ความหยิ่ง
- ความสุภาพ
- ใจร้าย
- ใจดี
- ความโง่
- ความฉลาด
- ความเท็จ
- ความจริง
- ความทุจริต
- ความสุจริต
- ความหวังใจ
- ความท้อใจ
- ความเลินเล่อ
- ความระวังคือไม่ประมาท
- ความนับถือ
- ความดูหมิ่น
- ความทุกข์
- ความศุข
- ความกล้า
- ความขลาด
ความนินทา
๑๏ นินทาความติถ้อย | ลับหลัง |
เพื่อใคร่รักตนชัง | อื่นผู้ |
ท่านดีเร่งคิดรัง | เกียจติ ท่านนา |
หาช่องมองผิดสู้ | สอดค้นความฉิน |
๒๏ ยินข่าวท่านได้ลาภ | ยศสม บัติฤา |
ร้อนจิตรคิดทับถม | ถ่วงร้าย |
นินทาว่าโดยลม | ปากติ เตียนนา |
หาเหตุแอบอิงบ้าย | โทษให้ลับหลัง |
๓๏ บางครั้งท่านถูกต้อง | ไภยัน ตรายเฮย |
ยินลาภหากเที่ยวหยัน | เยาะพร้อง |
โทษน้อยเพิ่มเติมบรร | จบมาก มีแฮ |
เที่ยวป่าวเล่าเล่ห์ฆ้อง | ลั่นอ้างประจานตี |
๔๏ หาดีเก็บใส่ไว้ | ในตน |
หาชั่วเพิ่มให้คน | อื่นอ้าง |
นินทาเที่ยวเสือกสน | ส่ายชั่ว ท่านแฮ |
ยกแต่ตนขึ้นคว้าง | ข่มผู้อื่นสลาย |
๕๏ มุ่งหมายโทษท่านน้อย | แต่นิด |
หยิบยกตกแต้มติด | ต่อซ้ำ |
โทษตนมากหากปิด | ปกชั่ว เสียนา |
ปองแต่ตำหนิค้ำ | ขอดข้อนคำแสลง |
๖๏ แสดงมูลลักษณโทษแท้ | นินทา |
เปนกิ่งดีงามฤษยา | อย่างน้อย |
ชนใดใฝ่ครหา | หากเร่า ร้อนพ่อ |
รับแต่โทษความถ้อย | อีกทั้งฉเลาะเถียง |
๗๏ รวมเรียงเจ็ดบทเค้า | โคลงนิน ทาเอย |
เปนส่วนโลกธรรมรบิล | บอกชี้ |
ใช่เหตุจักรับจินต์ | เจ็บแสบ เลยนอ |
เปนแต่ลมลลายบี้ | บ่าต้องใครไฉน |
กรมหมื่นปราบปรปักษ์
เมื่อยังดำรงพระยศเปนพระองค์เจ้าขจรจรัสวงษ์