- คำนำ
- ประวัติ ว่าที่นายพันโท หลวงไกรกรีธา
- ความรัก
- ความชัง
- ความเชื่อแน่
- ความสงไสย
- ความตระหนี่
- ความสุรุ่ยสุร่าย
- ความหมั่น
- ความเกียจคร้าน
- ความอ่อน
- ความแขง
- ความอิจฉา
- มุทิตา
- ความช้า
- ความเร็ว
- ความเสื่อม
- ความเจริญ
- ความมั่งมี
- ความจน
- ความผิด
- ความชอบ
- ความโลภ
- ความสันโดฐ
- ความนินทา
- ความสรเสริญ
- ความกระวนกระวาย
- ความอดกลั้น
- ความเบื่อ
- ความเพลิน
- ความลำเอียง
- ความเที่ยงตรง
- ความหยิ่ง
- ความสุภาพ
- ใจร้าย
- ใจดี
- ความโง่
- ความฉลาด
- ความเท็จ
- ความจริง
- ความทุจริต
- ความสุจริต
- ความหวังใจ
- ความท้อใจ
- ความเลินเล่อ
- ความระวังคือไม่ประมาท
- ความนับถือ
- ความดูหมิ่น
- ความทุกข์
- ความศุข
- ความกล้า
- ความขลาด
ความดูหมิ่น
| ๑๏ จักแถลงแจงแจกข้อ | คำดู หมิ่นนา |
| ตามที่ยินถนัดหู | เหตุนี้ |
| ชอบผิดใช่จิตรตู | ตำริห์ เองเอย |
| กล่าวแต่ตามบูรพ์ชี้ | เช่นเบื้องแบบรบิล |
| ๒๏ ชนหมิ่นไตรรัตน์ทั้ง | บิตุมาร ดรแล |
| ฤาสิ่งซึ่งเปนประธาน | นอบเกล้า |
| อีกอุปัธยาจาริย์ | ญาติมิตร ก็ดี |
| จักเสื่อมศิริเศร้า | สบพ้องไภยทวี |
| ๓๏ หมิ่นศรีจักเสื่อมสิ้น | ศุภศรี สวัสดิ์เฮย |
| หมิ่นทุกข์ทุกข์จักทวี | ไป่แคล้ว |
| หมิ่นศุขศุขจักหนี | เนาทุกข์ เที่ยงนอ |
| ทำกิจหมิ่นวันแล้ว | กิจนั้นวันนาน |
| ๔๏ หมิ่นการมักเกิดข้อง | ขัดผิด ถึงแฮ |
| หมิ่นรักจักเสียจิตร | เจ็บช้ำ |
| หมิ่นทรัพย์กว่าได้คิด | เอ๊ะหมด แล้วพ่อ |
| หมิ่นกุศลชนซ้ำ | ขอดข้อนครหา |
| ๕๏ หมิ่นศีลพาจิตรเอื้อ | อกุศล |
| หมิ่นยศยศจักดล | ไป่ได้ |
| หมิ่นดีมักระคน | การชั่ว |
| หมิ่นชั่วชักจิตรให้ | ชั่วนั้นพลันเห็น |
| ๖๏ หมิ่นกายเปนเหตุให้ | ทำกรรม ชั่วแล |
| หมิ่นวจีจักทำ | เท็จถ้อย |
| หมิ่นจิตรมักคิดสำ | คัญผิด |
| การหมิ่นถึงเล็กน้อย | เล่ห์นี้คือไภย |
| ๗๏ กล่าวไปไป่จบสิ้น | เสร็จสรรพ์ |
| หลายหมิ่นเหลือรำพรรณ | พจน์ชี้ |
| คิดจัดคัดแจกปัน | เปนส่วน สามเฮย |
| กายวจีจิตรนี้ | แน่ข้อสำคัญ |
| ๘๏ บรรดาสรรพหมิ่นนี้ | นะรวัง เทอญพ่อ |
| เปนอวิชากำบัง | จิตรไว้ |
| คือความทุจริตกรัง | กรึงแน่น กระมลนา |
| ตัดประมาทขาดให้ | ห่างสิ้นหมิ่นไกษย |
พระพจนปรีชา ( ม.ว. สำเริง )
เมื่อยังไม่ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ
