แข่ง

บรรดาการแข่งทั้งหลาย จะเป็นแขงค่น คือวิ่งงัวก็ดี แข่งม้าหรือแข่งหมากัด แข่งรถยนต์เรือน้ำเรือฟ้า หรือแม้แข่งเวลาข้ามมหาสมุทรแอตแลนติกด้วยเรือนอมันดีและเรือกวีนแมรีก็ดี จะมีการแข่งชนิดไหนแพงเท่าแข่งกันสร้างกำลังทัพนั้นหามีไม่ การแข่งทุกอย่างย่อมมีอันตรายเสียหายเป็นเงาตามตัว แต่อันตรายของการแข่งชนิดไหน จะเป็นเงาราหูคลุมโลกเสมอการแข่งสร้างทัพนั้นไม่มีเลย.

ในเวลานี้ (พ.ศ. ๒๔๗๙) การแข่งสร้างทัพบกและทัพฟ้า ก็เป็นอันได้ทำกันแล้วแน่นอน “ประมวญวัน” เคยนำตัวเลขมาลงในเรื่องทัพบกและทัพฟ้าของประเทศต่าง ๆ ในยุโรป ตามที่สำนักข่าวชื่อว่า “ยูไนเต็ดเพร็ส” (United Press) เก็บได้ใหม่ที่สุดในเดือนเมษายนนี้เอง (เมษายน ​๒๔๗๙) ตัวเลขเหล่านั้น ถึงแม้สำนักข่าวซึ่งเป็นสำนักสำคัญที่สุด ก็รับประกันไม่ได้ว่า ถูกต้องอย่างเลอียด เพราะเป็นของปิดบังกันทุกประเทศ เห็นความปิดบังได้ในข้อที่ว่า ตามตัวเลขที่ทราบกันในเวลานี้ (พ.ศ. ๒๔๗๙) ฝรั่งเศสมีทหารบกประจำการ ๖๘๔,๐๐๐ คน ทหารกองหนุน ๔,๐๐๐,๐๐๐ คน เรือฟ้า ๔,๐๐๐ ลำ เยอรมันมีทหารบกประจำการ ๖๐๐,๐๐๐ คน กองหนุน ๑,๐๐๐,๐๐๐ คน เรือฟ้า ๒,๘๐๐ ลำ ฝรั่งเศสมี “แนวมายิโนต์” คือป้อมที่มั่นรักษาแดนต่อแดนที่แม่น้ำไรน์ กล่าวกันว่า ไม่มีทัพปรปักษ์ทัพไหนจะตีให้แตกได้ แต่เหตุไฉนฝรั่งเศสจึงกลัวเยอรมันนัก จะมีความจริงอะไรซ่อนเร้นอยู่อีกมากมาย ในเรื่องกำลังทัพดอกกระมัง.

แต่ถึงตัวเลขที่คัดมาแสดงจากยูไนเต็ดเพร็สนั้นจะไม่ถูกเลอียด ก็พอให้ทราบเค้าได้บ้าง ดีกว่าไม่มีอะไรมาจากสำนักงานอันเป็นหลักสำคัญของการเก็บข่าวเลย.

ส่วนการทัพเรือนั้น หนังสือสัญญาจำกัดกำลังทัพที่ใช้อยู่ในเวลานี้ (พ.ศ. ๒๔๗๙) คือหนังสือสัญญาทำที่กรุง​วอชิงตันว่าด้วยทัพเรือ (Washington Naval Treaty) จะหมดอายุเวลาเที่ยงคืนวันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๔๗๙ (๑๙๓๖) แต่จะมีหนังสือสัญญาทำที่กรุงลอนดอน (London Naval Treaty) มาแทน สัญญาลอนดอนนี้ ได้เซ็นกันแล้วเมื่อวันที่ ๒๕ มีนาคม ประเทศที่เซ็นคืออเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส (อิตาลียังไม่ยอมเซ็น ญี่ปุ่นออกจากประชุมไป เพราะไม่ถูกใจ) สัญญาลอนดอนนี้ ยังไม่ถึงกำหนดใช้ แต่ถึงเมื่อใช้แล้ว ก็ไม่ผูกเงื่อนตาย ถ้าเกิดเหตุบางอย่างก็แก้มัดได้ เช่นเมื่อต้องทำสงคราม หรือเมื่อประเทศที่ไม่ได้เซ็นสัญญากระทำการออกนอกทางไป ประเทศที่เซ็นสัญญา ก็กระทำนอกเหนือสัญญาได้ ดังมีบัญญัติไว้ในภาค ๔ แห่ง หนังสือสัญญานั้นแล้ว.

แต่ถึงหนังสือสัญญาที่กำลังใช้อยู่และที่จะใช้ต่อไปมีอยู่เช่นนี้ การแข่งกันสร้างทัพเรือ ก็ดูเหมือนว่า ลงมือทำกันอยู่แล้ว.

ในตอนต้นเดือนพฤศภาคม ทัพเรืออเมริกาได้เดินขบวนจะไปซ้อมในแถบทเลปานามา คนธรรมดาแลดูขบวนเรือรบใหญ่น้อย ก็น่าจะเห็นว่า พอแล้วที่จะป้องกันฝั่งทเล ​๔ หมื่นไมล์ของอเมริกาได้ แต่กระทรวงทัพเรือไม่เห็นเช่นนั้น จึงตั้งงบประมาณขอเงินสำหรับกองทัพเรือมากที่สุด ที่เคยตั้งในเวลาไม่มีสงคราม รวมทั้งเงิน ๑๐๒,๐๐๐,๐๐๐ เหรียญ สำหรับเรือ ๒ ลำ ซึ่งถ้าประเทศอื่นต่อก็จะต่อบ้าง รัฐบาลอเมริกาแสดงให้เห็นน้ำใจว่า ต้องการจะมีทัพเรือซึ่งไม่เป็นที่ ๒ ประเทศไหนในโลก จึงตั้งงบประมาณ ๕๓๑,๐๖๘,๗๐๗ เหรียญ สภาผู้แทนอนุญาตเงินก้อนใหญ่นั้น ภายใน ๒๔ ชั่วโมง.

ในลอนดอนวันเดียวกัน เสนาบดีทหารเรือได้ของบประมาณเพิ่มอีก ๑๐ ล้านปอนด์ เพิ่มขึ้นจาก ๖๗ ล้านปอนด์ ที่อนุญาตไว้ก่อนแล้ว (ถ้าคิดเป็นเหรียญ งบประมาณอังกฤษก็ประมาณเท่ากับ ๓๙๖,๐๐๐,๐๐๐๐ ล้านเหรียญ).

นักเลงเล่นของเก่า หรือลายครามหรืออะไรก็ตาม เล่นกันนานเข้า ผู้มั่งมีก็ย่อมชนะคนจน ทัพเรือก็เหมือนกัน.