- ทางพิจารณาหาตัวผู้เขียนจดหมาย
- คำนำเรื่องซึ่งมีในจดหมายความทรงจำ
- คำบรรยายความเห็่นแลความคิดที่จะเรียบเรียงหนังสือนี้
- จดหมายเหตุ ตั้งแต่กรุงเก่าเสียแล้ว เจ้าตากมาตั้งเมืองธนบูรี
- ๑ - ๑๓๐
- ๑๓๑ - ๒๒๔
- ๒๒๕ - ๒๕๖
- อักษร (ก)
- ๑ พระราชสาส์นกรุงศรีสัตนาคนหุต มีมายังกรุงธนบุรี
- ๒ พระราชสาส์นกรุงธนบุรึ ถึง กรุงศรีสัตนาคนหุต
- ๓ ศุภอักษร เสนาบดีกรุงศรีสัตนาคนหุตกำกับพระราชสาส์น
- ๔ ศุภอักษรเสนาบดีกรุงธนบุรีกำกับพระราชสาส์น
- ๕ ศุภอักษรเสนาบดีกรุงธนบุรีรับรับสั่ง มีไปถึงเสนาบดีกรุงล้านช้าง
- ๖ พระราชสาส์นศรีสัตนาคนหุต
- ๗ พระราชสาส์นกรุงธนบุรีมีตอบไป
- ๘ ศุภอักษรเสนาบดีกรุงศรีสัตนาคนหุตกำกับพระราชสาส์น
- ๙ ศุภอักษรเสนาบดีกรุงธนบุรี กำกับพระราชสาส์นมีไปกรุงล้านช้าง
- ๑๐ ศุภอักษรพญาหลวงเมืองแสน อรรคมหาเสนาเมืองล้านช้าง ที่ส่งตัวขึ้นไปจากกรุงธน
- ๑๑ สมณสาส์นมาแต่กรุงศรีสัตนาคนหุต
- ๑๒ คำแปลสมณสาส์น
- ๑๓ สมณสาส์นพระสังฆราชกรุงธนบุรีมีตอบไป
- ศุภอักษรครั้งแผ่นดินเจ้ากรุงธนบุรีตอบไปกรุงศรีสัตนาคนหุต
- อักษร (ข) หมวดแรก พระราชสาส์น รัชกาลที่ ๑ มีไปมากับเมืองญวน
- อักษร (ข) หมวดที่ ๒
- อักษร (ข) หมวดที่ ๓
- อักษร (ข) หมวดที่ ๔ พระราชสาส์นรัชกาลที่ ๒ มีไปเมืองญวน
- (๑) พระราชสาส์น สมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา ปราบดาภิเศกใหม่
- (๒) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๓) หนังสือ เจ้าพระยาพระคลังผู้ใหญ่ณกรุงเทพมหานครศรีอยุทธยา
- (๔) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๕) พระราชปฏิสัณฐาน
- (๖) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๗) พระราชสาส์น เจ้ากรุงเวียดนาม
- (๘) พระราชสาส์น พระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๙) พระราชสาส์น สมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๑๐) พระราชสาส์น สมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๑๑) พระราชสาส์น สมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๑๒) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๑๓) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๑๔) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๑๕) พระราชสาส์นกรุงเวียดนาม
- (๑๖) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๑๗) พระราชสาส์นพระมเหษี พระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๑๘) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๑๙) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๒๐) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๒๑) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๒๒) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๒๓) พระราชสาส์นพระเจ้ากรุงเวียดนาม
- (๒๔) พระราชสาส์น สมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๒๕) หนังสือท่านเจ้าพระยาพระคลังผู้ใหญ่ณกรุงพระมหานครศรีอยุทธยาฯ
- (๒๖ เห็นจะเปนร่างครั้งแรก) พระราชสาส์นสมเด็จพระเจ้ากรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๒๗ เห็นจะเปบฉบับที่แก้แล้วมีไป)
- (๒๘) หนังสือท่านเจ้าพระยาพระคลังผู้ใหญ่ ณะกรุงพระมหานครศรีอยุทธยา
- (๒๙) พระราชสาส์น สมเด็จพระเจ้ากรุงศรีอยุทธยา
- (๓๐) พระราชสาส์นพระเจ้ามินมาง
- (๓๑) พระราชสาส์นเจ้ากรุงเวียดนาม
- อักษร (ค) จาฤกแผ่นสิลา ว่าด้วยพระบรมธาตุมาแต่เมืองน่าน
- อักษร (ฆ) เรื่องนิพานวังน่า
ศุภอักษรครั้งแผ่นดินเจ้ากรุงธนบุรีตอบไปกรุงศรีสัตนาคนหุต
๏ ศุภอักษรบวรกะถา อรรคมหาเสนาธิบดินทร ณรินทรามาตย์ผู้ (ภักดีบำเรอพระ) บาท (สมเด็จพระ) เอกาทศรถบพิตร์ศรีอยุทธยานครมีมโนไนยะ มาแต่อรรคมหาเสนาธิบดีณกรุงศรีสัตนาคนหุต ด้วยพระยาศรีสุธาราชาจ่าบ้านปัญญามงคล พระยามหาอำมาตย์สุระตังระไมตรี ท้าวตัง ถือศุภอักษรลงไปจำเริญทางพระราชไมตรี โดยบูรราชประเพณีถึงกรุงเทพ ณวัน ๒ เดือน ๑๐ แรม ๙ ค่ำปีมแมสัพศก ได้ให้เจ้าพนักงานรับศุภอักษรแปลได้เนื้อความว่า พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตโทรมนัศด้วยพระราชบุตร์พระราชนัดา อันค้างคาอยู่ในกรุงอังวะ พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตมิให้เสียคลองราชประเพณีแห่งมหากระษัตริย์มาวัฒะณะสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกรุงเทพ ฯ บวรทวาราวดีศรีอยุทธยา เพื่อให้อุไภยรัษฐาทั้งสอง เป็นเอกะสุวรรณปัตฦาชาปรากฎทั่วไปในสกลชมภูทวีปทั้งปวง ให้อรรคมหาเสนาธิบดีณกรุงเทพ ฯ จัดแจงขึ้นไปแห่แหนรับพระยอดแก้วกัลยานีศรีกระษัตริยลงมาในเดือนยี่ ประการหนึ่งพระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุต ให้จัดเข้าในพระคลังไว้ได้ ๕๐๐ เกวียน ให้แต่งช้างโคกระบือขึ้นไปช่วยลากเข็นเอา แล้วว่าขอปืนคาบสิลา ๒๐๐๐ ขึ้นมาไว้สำหรับรักษาบ้านเมืองนั้น ได้แจ้งในลักษณศุภอักษรนั้นแล้ว จึงนำเอาเรื่องราชกิจจานุกิจแลพาพระยาศรีสุธาราชาจ่าบ้านปัญญามงคล พระยามหาอำมาตย์สระตังรไมตรี ท้าวตัง ขึ้นกราบถวายบังคมทูลพระกรุณา แต่พระบาทพระพุทธเจ้าอยู่หัว ครั้นดำรัสทราบใต้ลออง ฯ แล้วก็ชื่นชมโสรมนัศศาการยินดี มีพระราชโองการมารพระ บัณฑูร ว่าถ้าพระเจ้านครศรีสัตนาคนหุต แลเจ้าเสนาพฤทธามาตยพิโรธกรุงอังวะร่วมทุกข์ศุขเปนใจด้วยกันขะเม่นเข่นฆ่าพม่าจะได้ให้รี้พลผู้สันทัดปืน ๆ คาบสิลา ๔ พัน ๕ พันขึ้นไป ฝึกปรือชาวกรุงศรีสัตนาคนหุตป้องกันพระนคร ประการหนึ่งพระราชวงษ์องค์ใด ไม่สันทัดการณรงค์สงครามจะได้ช่วยบำรุงเพื่อจะได้สืบราชวงษาต่อไป ประการหนึ่งโดยเสด็จ ไปได้กรุงอังวะพบรี้พลครอบครัวกรุงใดจะได้ให้คืนพระนครกรุงนั้น อิกประการหนึ่งจะได้ให้เจ้าเสนาข้าทูลลออง ฯ สองฝ่ายฟ้าถือน้ำพระพัฒน์สัจจาเสน่หาสนิทเปนพันธุมิตร์แก่กัน แลซึ่งกิจการณรงค์สงคราม คิดอ่านปฤกษาบำรุงรี้พลช้างม้ากำหนดข้าขอบขัณฑเสมาเสร็จได้มีพระราชสารศุภอักษรขึ้นไปแจ้งแต่ก่อนแล้ว ถ้ากรุงอังวะไม่ยกลงมาฝ่ายศรีอยุทธยาก็จะยกขึ้นไปตี การสงครามติดพันธ์กันอยู่ ครั้นจะเชิญเสด็จรับพระยอดแก้วกัลยานีศรีกระษัตริย์ลงมาไว้พระนคร ก็จะเปนห่วงหน้าห่วงหลังพว้าพวัง ถ้าเจ้าเสนาบดีกรุงศรีสัตนาคนหุตปลงใจร่วมทุกข์ศุขพระนครศรีอยุทธยา เพื่อจะมาล้างพม่าด้วยเปนมั่นแม่นหาผู้ใดจะป้องกันพระยอดแก้วกัลยานีศรีกระษัตริย์ไม่ กลัวจะมีเหตุเภทไภยภายหลัง ถึงจะเชิญเสด็จพระยอดแก้วกัลยานีศรีกระษัตริย์ลงมาพระนครศรีอยุทธยา จะได้แต่งการรับสู้ ถ้าเปนประการดังนี้ก็จะมีศุภอักษรลงมา เมื่อพิจารณาดูข้อความในลักษณศุภอักษรนั้น หาคิดอ่านอุดหนุนมาโดยการสงครามไม่ ยกเนื้อความมาแต่ว่าพระเจ้าอังวะจะลงมาสู่พระบรมโพธิสมภารจึงงดไว้ เนื้อความข้อนี้เปนสัพเพสัตตาไม่มั่นไม่เที่ยงแจ้งไปในศุภอักษรแต่ก่อนแล้ว แลฝ่ายกรุงศรีสัตนาคนหุตหยิบยกเอาบอกลงมาดังนี้ ก็ไม่รู้ว่าที่จะเจรจาหฤาว่าพระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุต เจ้าเสนาบดีกลัวจะเปนไภยแก่พระราชบุตร์พระราชนัดา หากรุงอังวะนั้นกรุงศรีอยุทธยาขอรับประกันแก้ไขไปโดยวิทยาคมไม่ให้เป็นเหตุการเลย ถ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตไม่เชื่อจงยุยงขึ้นไป ให้พระเจ้าอังวะเร่งยกลงมา ฝ่ายกรุงศรีอยุทธยาจะพิฆาฏให้กลิ้งอยู่ในกลางสมรภูมิ์ อิกประการหนึ่งจะจับเปนให้โลกทั้งปวงเห็นทั่วชั่วดีประการใด กรุงศรีสัตนาคนหุตจะได้ทัศนาทั้งสองฝ่าย แลซึ่งนครศรีอยุทธยาจะแต่งช้างแลคนขึ้นไปขนเข้าลงมานั้น การศึกมิขดสนอยู่แล้ว ถ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตจะเห็นแก่ทางพระราชไมตรีจะเอามาให้ก็ตาม ขัดสนอยู่แล้วก็แล้วไปเถิด ศุภอักษรมาณวัน ๓ เดือน ๑๐ แรม ๑๐ ค่ำ จุลศักราช ๑๑๓๗ ปีมแมสัพศก. ฯ