(๒๘) หนังสือท่านเจ้าพระยาพระคลังผู้ใหญ่ ณะกรุงพระมหานครศรีอยุทธยา

(๒๘) หนังสือท่านเจ้าพระยาพระคลังผู้ใหญ่ ณะกรุงพระมหานครศรีอยุทธยา มาถึงองต๋ากุญเจ้าเมืองไซ่ง่อน ด้วยสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัว มีพระราชโองการดำรัสสั่งให้หลวงอนุรักษภูธรราชทูต ขุนวิจารณ์อาวุธอุปทูต เชิญพระราชสาส์นออกมาทูลสมเด็จพระเจ้ากรุงเวียดนามเปนใจความว่า เมืองพุทไธเพชร์ยกกองทัพล่วงเข้าไปพาลวิวาทตีปัตบอง ซึ่งเปนเมืองน่าด่านชั้นในกรุงพระมหานครศรีอยุทธยา ฝ่ายเจ้าเมือง $\left. \begin{array}{}\mbox{จันทบุรี} \\[1.4ex]\mbox{ตราด}\\[1.4ex]\end{array} \right\}$ ก็บอกเข้าไป ด้วยกระลาภาษกับญวน ๒ ลำไปกวาดเอาครัว $\left. \begin{array}{}\mbox{ชาย} \\[1.4ex]\mbox{หญิง}\\[1.4ex]\end{array} \right\}$ ที่เกาะกงมาเมืองกะปอด แล้วว่ามีเรือรบญวนพร้อมด้วยพลแจวแลอาวุธปืนใหญ่น้อยน่าเรือรายแคมประมาณ ๓๕ ลำ เข้าไปทอดอยู่ณเกาะ$\left. \begin{array}{}\mbox{ช้าง } \\[1.4ex]\mbox{หมาก }\\[1.4ex]\end{array} \right\}$ ในแดนเมืองตราด พวกญวนพูดเล่ากับจีนแลนายบ้านว่าไปส่งพระราชสาส์น ตามจับจีนเตาโหผู้ร้ายตีเรือลูกค้า ครั้นสืบถามเรือค้าเข้าออกก็ไม่มีใคร$\left. \begin{array}{}\mbox{พบ} \\[1.4ex]\mbox{เห็น}\\[1.4ex]\end{array} \right\}$ ว่าเรือพระราชสาส์นแลเรือผู้ร้ายอยู่ที่ไหน เรื่องความแจ้งอยู่ในสำเนาพระราชสาส์น แลหนังสือซึ่งมีมาถึงองเลโบกรุงเวียดนามนั้นแล้ว แต่สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวทรงพระดำริห์ ว่ากรุงเวียดนามกับกรุงพระมหานครศรีอยุทธยา ก็เปนทางพระราชไมตรีกันโดยสุจริต องต๋ากุญก็ลงมาสำเร็จราชการเปนผู้ใหญ่ณเมืองไซ่ง่อน ที่เมืองพุทไธเพชรเล่าองค์ทวายก็ยังอยู่เพื่อนองค์จันทร์ดูผิดแลชอบ การควรจะวางพระไทยได้ทั้งสองฝ่ายแล้วเหตุไรกองทัพเมืองพุทไธเพชรจึ่งยกเข้าไปตีเมืองปัตบอง ที่เกาะกงญวนก็มากวาดครัวด้วยเขมร อนึ่งแต่ก่อนจะไปมากิจการก็เคยมีหนังสือสำคัญเข้าไปทุกครั้ง มาบัดนี้ก็เสียอย่างผิดสังเกตไปสิ้น จึงโปรดให้มีหนังสือรับสั่งออกมาถึงเจ้าเมืองไซ่ง่อน ด้วยจะใคร่ทรงทราบเหตุผลต้นปลาย ว่าความเปนอย่างไรอยู่การจึงเปนดังนี้ แล้วให้ช่วยทำนุบำรุงส่งพระราชสาส์นแลทูตานุทูต ขึ้นไปเฝ้าสมเด็จพระเจ้ากรุงเวียดนามโดยสดวก ถ้าทูตกลับลงมาจากกรุงเวียดนาม ถึงเมืองไซ่ง่อนเมื่อใด ขอให้เจ้าเมืองไซ่ง่อนมีหนังสือแจ้งความเข้าไปด้วย จะได้นำขึ้นกราบบังคมทูลให้ทราบ

หนังสือมา ณวัน ฯ ค่ำปีกุนสัพศก