บทที่ ๓๗

จัมปานครและตามลิปตี. พักทำงานที่นี่ ๓ ปี ลงเรือไปสิงหฬ.

​ตามวิถีแห่งแม่น้ำกันจีส์ (คงคา) ไปทางตะวันออกโดยระยะทาง ๑๘ โยชน์, ฟาเหียนได้เดินทางไปพบมหาอาณาจักรจัมปา^๓๗๖ซึ่งตั้งอยู่บนฝั่งใต้. กับพระสตูปซึ่งเป็นสถานที่ที่พระพุทธองค์ทรงพระดำเนินจงกรม, และต่อท้ายไปเป็นวิหารของพระองค์, กับสถานที่ที่พระองค์และพระพุทธเจ้าทั้ง ๓ แต่อดีตทรงประทับนั่ง. สถานที่ทุกแห่งมีพระภิกษุอยู่สำนักอาศัย. ฟาเหียนได้เดินทางต่อไปทางตะวันออกอีกเกือบ ๕๐ โยชน์, ก็ไปถึงนครตามลิปตี,^๓๗๗ ซึ่งเป็นเมืองท่าชายทะเลแห่งหนึ่ง (ของแคว้นจัมปา). ในนครนี้มีอารามอยู่ ๒๒ แห่ง. ทุกอารามมีพระภิกษุอยู่สำนักอาศัย, พระธรรมวินัยของพระพุทธองค์กำลังรุ่งเรืองดุจเดียวกัน. ณ ที่นี้ฟาเหียนพักอยู่ ๒ ปี, เพื่อทำการคัดเขียนพระสูตร^๓๗๘ของตน, และวาดภาพพระพุทธปฏิมา.

ต่อจากนี้ฟาเหียนได้ลงเรือกำปั่นใหญ่ของพาณิชลำหนึ่ง, และ​ได้ลอยลำไปบนพื้นทะเลทางตะวันตกเฉียงใต้. เป็นเวลาเริ่มต้นแห่งฤดูหนาว, กระแสลมช่วยพัดส่งให้ตามความประสงค์, ภายหลังจากเวลาที่ออกเรือแล่นใบมาได้ ๑๔ วัน กับ ๑ คืน ก็ถึงนครสิงหฬ.^๓๗๙ พวกชาวบ้านราษฎรพูดกันว่า สิงหฬห่างไกล (จากตามลิปตี) ประมาณ ๗๐๐ โยชน์.

ราชอาณาจักรนี้ตั้งอยู่บนเกาะใหญ่, มีขอบเขตจากตะวันออกถึงตะวันตก ๕๐ โยชน์, และจากเหนือถึงใต้ ๓๐ (โยชน์). ด้านซ้ายและขวาของเกาะใหญ่นี้, มีเกาะเล็ก ๆ อีกมากมายในราว ๑๐๐ เกาะ, ห่างจากกันและกัน ๒๐๐, ๔๐๐, หรือในที่สุด ๔,๐๐๐ เส้น. แต่ขึ้นอยู่ในบังคับบัญชาของเกาะใหญ่ทั้งหมด. เกาะเหล่านี้เป็นที่บังเกิดไข่มุกด์และพลอยหินอันมีค่าชนิดต่างๆ. ณ ที่เกาะแห่งหนึ่งเป็นที่กำเนิดไข่มุกด์น้ำดีบริสุทธิ์,^๓๘๐ เป็นเกาะรูป ๔ เหลี่ยมจัตุรัสประมาณ ๒๐๐ เส้น. พระราชาได้จ้างคนให้คอยเฝ้าป้องกันรักษา, เพื่อประสงค์คอยเรียกเก็บภาษีชักสามจากจำนวนทุกๆ สิบของไข่มุกด์ที่หาได้.