- คำอธิบาย
- ๑๐๒ ประกาศเรื่องออกหนังสือราชกิจจานุเบกษา
- ๑๐๓. ประกาศมหาสงกรานต์ปีมะเมียสัมฤทธิศก
- ๑๐๔ ประกาศผูกปี้ข้อมือจีน
- ๑๐๕ ประกาศเรื่องอากรเตาสุรากรุงเก่า
- ๑๐๖ ประกาศจ่ายเงินภาษีเข้าบำรุงพระนคร
- ๑๐๗ ประกาศเรื่องคนเสพสุราเมาในวันสงกรานต์
- ๑๐๘ ประกาศพระราชทานนามคลองเจดีย์บูชา
- ๑๐๙ ประกาศเรื่องพระนารายณ์ราชนิเวศน์เมืองลพบุรี
- ๑๑๐ ประกาศตั้งภาษีน้ำตาลทรายแยกเปน ๓ ราย
- ๑๑๑ ประกาศยกเงินหางเข้าค่านาปีแรกโค่นสร้าง
- ๑๑๒ ประกาศกำหนดค่าธรรมเนียมรับตราภูมคุ้มห้าม
- ๑๑๓ ประกาศพิกัดค่าธรรมเนียมรับตั๋วคุ้มสัก
- ๑๑๔ ประกาศการที่จะทูลเกล้าฯ ถวายฎีกา
- ๑๑๕ หมายประกาศเรื่องปลอมสักหมายหมู่
- ๑๑๖ การพระราชพิธีจรดพระนังคัล
- ๑๑๗ ประกาศว่าด้วยคำที่เรียกเสร็จ, สำเร็จ, สัมฤทธิ, สัมเรทธ
- ๑๑๘ ประกาศเรื่องภาษีพลู
- ๑๑๙. ประกาศห้ามขี่ม้าแลจูงม้าเปล่าเข้าในพระราชวัง
- ๑๒๐ ประกาศห้ามไม่ให้ขี่ม้าจูงม้ามาในพระบรมมหาราชวัง
- ๑๒๑ ประกาศนามพระที่นั่งชลังคพิมาน
- ๑๒๒ พระราชกระแสเลิกเก็บอากรตลาด เปลี่ยนเปนเก็บภาษีโรงร้านเรือแพ
- ๑๒๓ ประกาศให้บอกบาญชีราชสกุลแลราชนิกุลที่เกิดใหม่จะได้รับพระราชทานเบี้ยหวัด
- ๑๒๔ ประกาศในพระบรมมหาราชวัง ถ้าจะช่วยคนฤๅการกู้หนี้ให้มีนายประกัน
- ๑๒๕ ประกาศห้ามมิให้ทาสแลลูกหนี้หนีเข้าแอบแฝงในที่ผู้มีบุญจับกุมยาก
- ๑๒๖ พระราชกระแสเรื่องทาสลูกหนี้หนีนายเงินไปอาศรัยวังเจ้าบ้านขุนนางแลในพระบรมมหาราชวัง
- ๑๒๗ ประกาศตั้งเจ้าพระยานิกรบดินทรเปนผู้สำเร็จราชการกองสักเลขแทนสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ
- ๑๒๘ คำพิพากษาแลพระราชกระแสตัดสินเรื่องโทษอ้ายกลับพระยาไชยา
- ๑๒๙ ประกาศยกเลิกอากรตลาด ตั้งพิกัดภาษีเรือโรงร้านตึกแพ
- ๑๓๐ ประกาศบอกน้ำฝนต้นเข้าแลห้ามมิให้ฦๅการผิดๆ
- ๑๓๑ ประกาศตั้งตำแหน่งผู้สำเร็จราชการเมืองขึ้นเมืองกาญจนบุรี ๗ เมือง แลตั้งจีนเวชเปนขุนราชภัตการ
- ๑๓๒ ประกาศให้เลือกพระราชครูลูกขุน พระมหาราชครูปโรหิต พระมหาราชครูมหิธร
- ๑๓๓ ประกาศข้าราชการจะนำข้อความขึ้นกราบบังคมทูล ให้จดหมายยื่นต่อมหาดเล็กๆ ส่งท่านข้างใน
- ๑๓๔ ประกาศให้ลงชื่อด้วยลายมือตนในหนังสือทูลเกล้า ฯ ถวาย
- ๑๓๕ ประกาศเวลาเสด็จลงพระตำหนักน้ำแลประทับในเรือบด จะชักธงจอมเกล้าขึ้นเปนที่หมาย ห้ามคนพายเรือแจวเรือผ่าน
- ๑๓๖ ประกาศตั้งผู้จับคนยิงปืนในแขวงกรุงเทพ ฯ ซึ่งมิได้บอกปากเสียง
- ๑๓๗ ประกาศห้ามไม่ให้ช่วยคนในบังคับต่างประเทศยุโรปมาเปนทาส
- ๑๓๘ ประกาศดาวหางขึ้นอย่าให้วิตก
- ๑๓๙ ประกาศให้ผู้ถวายฎีกาลงชื่อฤๅวานผู้ที่ไว้ใจลงแทน
- ๑๔๐ ประกาศห้ามยิงปืน ถ้าจะยิงให้บอกศาลาก่อนจึงยิงได้
- ๑๔๑ เตือนสติพนักงานต้องทำการฉะเพาะตำแหน่ง
- ๑๔๒ ประกาศพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้เจ้าจอมอยู่งานกราบถวายบังคมลาออกได้ แลว่าด้วยเจ้าจอมมารดาแลหม่อมห้ามที่มีหม่อมเจ้ามีผัว
- ๑๔๓ ประกาศพระราชทานพระบรมราชานุญาตข้าราชการฝ่ายในกราบถวายบังคมลาออก ๑๒ คน
- ๑๔๔ ประกาศกำหนดโทษผู้ร้ายทิ้งไฟ
- ๑๔๕ ประกาศนามผู้ว่าราชการเมืองนครเขื่อนขันธ์
- ๑๔๖ ประกาศห้ามมิให้เฝ้ากรมหมื่นถาวรวรยศ แลกรมหมื่นอลงกฎกิจปรีชาที่วัง นอกจากผู้เปนกรมขึ้น
- ๑๔๗ ประกาศเรื่องคนโทษหนีเข้าไปอาศรัยในวังเจ้า ฤๅมีผู้แก้ไขให้ผู้คุมร้อง
- ๑๔๘ ประกาศห้ามไม่ให้พระสงฆ์พายเรือแจวเรือเวลาเสด็จทางชลมารคแลประทับริมน้ำ
- ๑๔๙ ประกาศแผ่พระราชกุศล ให้พระบรมวงศานุวงศแลข้าทูลลอองฯ ให้ช่วยปลูกสร้างวัดพระปฐมเจดีย
- ๑๕๐ ประกาศวันสงกรานต์ปีมะแมเอกศก
- ๑๕๑ ประกาศการถือสาสนาแลผู้ที่ถือผิด
- ๑๕๒ ประกาศเรื่องพระยาพิพิธฤทธิเดช
- ๑๕๓ ประกาศชำระความหัวเมืองแลบอกส่งกรุงเทพฯ
- ๑๕๔ ประกาศเตือนสติในคำเรียกเจ้าพระยามุขมนตรี แลหลวงมลโยธานุโยค แลกรมล้อมวัง
- ๑๕๕ ประกาศเตือนสติคำที่เรียกทรากศพ
- ๑๕๖ ประกาศเตือนสติ ในคำว่าปิดตรา
- ๑๕๗ ว่าด้วยคำที่เรียกว่าทแกล้วทหาร
- ๑๕๘ ประกาศว่าด้วยคำที่เรียกใบบอกแลท้องตรา
๑๓๔ ประกาศให้ลงชื่อด้วยลายมือตนในหนังสือทูลเกล้า ฯ ถวาย
ณวันพฤหัสบดี เดือน ๙ ขึ้น ๕ ค่ำปีมะเมียสัมฤทธิศก
มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า ฯ ให้ประกาศแก่พระบรมวงศานุวงศ์ แลข้าทูลลอองผู้ใหญ่ผู้น้อย ฝ่ายทหารพลเรือน พระบรมมหาราชวัง พระบวรราชวังให้ทราบจงทั่วกัน ด้วยเมื่อก่อนแต่นี้ไปคดีหลายเรื่องลูกขุนปฤกษาผิดๆ ไปบ้าง มีผู้ร้องถวายฎีกา มีรับสั่งให้เรียกคำปฤกษามาทรงทอดพระเนตร ครั้นทรงพระราชดำหนิติเตียนแล้ว ลูกขุนบางนายออกตัวว่าไม่ทราบตัวป่วยอยู่บ้าง มีกิจธุระไม่ได้รับราชการบ้าง ลูกขุนผู้เรียงลักเอาชื่อใส่ลงดอก จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งว่า ตั้งแต่นี้ไปลูกขุนผู้ใดจะลงชื่อในคำปฤกษาพร้อมกันก็ดี จะลงในคำแย้งก็ดี ในคดีเรื่องใดๆ ให้ลงลายมือเขียนชื่อตัวเอง ฤๅถ้าให้คนอื่นเขียนก็ให้เขียนลงในกระดาษขาวแล้ว ประทับตราตามตำแหน่งของตัวทุกคน ในคดีทุกเรื่องตั้งแต่นั้นมา เมื่อขุนศาลตระลาการพิจารณาความเสร็จสิ้นสำนวนแล้ว ทำข้อความขึ้นเสนอลูกขุนณศาลหลวง ๆ ปฤกษากันเรียงความผิดความแผลงแล้ว เหนความประการใดก็ลงชื่อเองบ้าง แล้วประทับตราตามตำแหน่งไว้เปนสำคัญทุกเรื่อง ตามพระราชโองการดำรัสสั่งนั้นมานานแล้ว เมื่อการผิดชอบอย่างไรไปภายหน้าก็ให้เปนที่ทุ่มเถียงกันได้ แต่การอื่นๆ นอกจากคดีความนั้นขัดข้องด้วยเหตุสิ่งใด ทรงปฤกษาพระราชวงศานุวงศ์แลท่านเสนาบดีข้าราชการ ก็กราบบังคมทูลพระกรุณาตามเหน เมื่อทรงเหนชอบด้วยก็โปรดเกล้า ฯ ดำรัสสั่งเจ้าพนักงานไปตามการ ถ้าไม่ทรงเหนชอบด้วยก็ทรงติเตียนทักท้วงบ้าง ผู้อื่นลักเขียนชื่อส่งเข้ามาทูลเกล้า ฯ ถวาย จะจับเอาเหตุมาต่อว่าก็ไม่มีสลักสำคัญ เพราะฉนั้นแต่นี้สืบไปภายหน้าจะทวงปฤกษาด้วยการบ้านเมืองแลการทั้งปวง ฤๅพระราชวงศานุวงศ์ ท่านเสนาบดีข้าราชการผู้ใดจะทำเรื่องราวจดหมายหางว่าวว่าด้วยเหตุสิ่งใด ปฤกษาพร้อมด้วยผู้ใดก็ให้ลงชื่อ ว่าข้าพระพุทธเจ้า (คนนั้น) ขอพระราชทานกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า (อย่างนั้น) จนสิ้นข้อความ ชื่อนั้นจะลงที่ต้นหนังสือ ฤๅจะลงที่ท้ายวันท้ายศกก็ตาม แต่ให้เขียนด้วยลายมือตัวเองลงในสมุด ฤๅกระดาษไว้เปนสำคัญจงทุกฉบับ ถ้าเปนกระดาษจะประทับตราของผู้ที่มีชื่อลงในเรื่องราวจดหมายหางว่าวก็ตาม จึงจะเปนที่เชื่อถือสำคัญมั่นคงแก่กัน ฯ
ประกาศมาณวันพฤหัสบดีเดือนเก้าขึ้นห้าค่ำปีมะเมียสัม๘ฤทธิศก เปนวันที่ ๒๗๐๒ในรัชกาลปัจจุบันนี้