๑๑๘ ประกาศเรื่องภาษีพลู

ณวันอาทิตย์ เดือน ๖ แรม ๕ ค่ำปีมะเมียสัมฤทธิศก

มีพระบรมราชโองการดำรัสว่ามีผู้มีชื่อต่างๆ ข้างหน้าบ้างข้างในบ้าง รับเอาเรื่องราวของจีนเปนพวกพ้องมายื่น ให้กราบทูลพระกรุณารับอาสาว่า จะทำภาษีพลูสดพลูแห้งพลูนาบ ว่าไปด้วยความคิดต่างๆ อย่าให้เล่าเลย ตัดความเข้าก็คือเปนเหตุจะให้ใบพลูแพงมีราคาขึ้นมากไปกว่าแต่ก่อนทั้งสิ้น ทรงพระดำริห์เหนว่าพลูเปนของต้องการกินอยู่ก็แต่คนที่เปนข้าขอบขัณฑเสมาทั้งสิ้น คนนอกประเทศคือฝรั่งอังกฤษแขกเทศแลจีน แม้นซึ่งเข้ามาอยู่ในกรุงเทพนี้ ก็ไม่มีใครกินแลใช้ พลูมิได้เปนสินค้าออกไปนอกพระราชอาณาเขตรเลย ไม่ควรที่จะก่อเหตุให้พลูแพงไปกว่าแต่ก่อน แล้วให้ลำบากแก่ชาวสวนพลูด้วยดังจีนหลายคนคิดนั้นเลย การที่เก็บสมพักสรสวนพลูตามพิกัดอย่างเดิมนั้นก็ดีอยู่แล้ว เพราะทรงพระราชดำริห์เหนดังนี้ จึงทรงดุษณีภาพนงอยู่หาได้สั่งให้ตั้งไปไม่ ก็ยังมีผู้กราบทูลถวายเรื่องราวขอทำภาษีพลูแล้วๆ เล่าๆ นับมาก็กว่า ๗ ครั้ง หรือ ๖ ครั้งมาแล้ว เพราะฉนั้นบัดนี้จึงโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศให้ทราบทั่วกันว่า อย่าให้จีนผู้หนึ่งผู้ใดคิดอ่านว่าจะทำภาษีพลู ว่ากล่าวก่อเหตุให้ชาวสวนพลูแลราษฎรซึ่งอดพลูไม่ได้ต้องซื้อพลูกิน ได้ความสดุ้งสเทื้อนไปเลย แล้วอย่าให้ข้าราชการฝ่ายหน้าฝ่ายในนำเรื่องราวขอทำภาษีพลู ยิ่งกว่าสมพักสรตามอย่างเก่าขึ้นกราบทูลซ้ำทรากต่อไปเลย ไม่โปรดแล้วให้มีแต่สมพักสรอยู่ตามเดิมเทอญ

ประกาศมาณวันอาทิตย์ เดือนหกแรมห้าค่ำปีมะเมียสัม๘ฤทธิศก