๑๑๕ หมายประกาศเรื่องปลอมสักหมายหมู่

ณวันพุธ เดือน ๖ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก

ด้วยออกญาพระยาราชสุภาวดีศรีสัจเทพนารายน์สมุหมาตยาธิบดี ศรีสุเรนทราเมศวร จางวางกรมพระสุรัศวดีกลาง รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าใส่กระหม่อม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสั่งว่า เมื่อครั้งแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทั้ง ๓ พระองค์ ก็ทรงพระราชดำริห์การซึ่งจะรักษาพระราชอาณาจักร ด้วยจะเก็บเอาจำนวนพลฉกรรจ์เพื่อจะได้ทราบว่า ที่มีไพร่พลอยู่ในกรุงเทพมหานคร แลหัวเมืองซึ่งขึ้นกับกรุงเทพมหานคร จะเปนจำนวนคนฉกรรจ์ควรใช้ราชการได้มากน้อยเมืองละเท่าใด จึงโปรดเกล้าฯ ให้สักเลขไพร่หลวงสมกำลังณกรุงเทพมหานคร แล้วโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้แต่งข้าหลวงกำกับกันออกไปสักเลข ณหัวเมืองเอก เมืองโท เมืองตรีเมืองจัตวา ปักษ์ใต้ฝ่ายเหนือซึ่งเปนเมืองขึ้นขอบขัณฑเสมาตามอย่างธรรมเนียมการแผ่นดินสยามมาแต่เดิมแต่ก่อน เมื่อการสักเลขเปนไปดังนี้ มีคนบางจำพวกที่เปนคนใจเบาเกียจคร้านในราชการ ไม่พอใจให้กองสักสักท้องมือสักหลังมือกลัวจะมีบาญชีเก็บใช้ราชการ จึงคบคิดกันปลอมสักกันแลกัน หวังจะมิให้ราชการ ครั้นจะไม่สักก็กลัวจะจับกุมมาทำโทษ ครั้นมีผู้ร้องฟ้องว่ากล่าวพิจารณาเปนสัจว่าคบคิดกันปลอมสักจริง จึงให้ลงพระราชอาญาเฆี่ยน ตี ส่งไปจำไว้ณคุกบ้าง เปนตพุ่นหญ้าช้างบ้างมีอย่างมาแต่ก่อน ครั้งนี้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติบรมราชาภิเษก แล้วจึงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สักเลขไพร่หลวง สมกำลังณกรุงเทพมหานคร แลหัวเมืองขึ้นกับกรุงเทพมหานคร เหมือนอย่างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้ง ๓ พระองค์แต่ก่อนฯ ครั้งนี้มีอ้ายมีชื่อนายไพร่พวกลาว ไพร่หลวงอาสาเมืองสุพรรณบุรี ๑๐๒ คน คบคิดกันปลอมตัวเอาเองหาให้กองสักสักไม่ ครั้นมีโจทร้องฟ้องว่ากล่าวท่านเสนาบดี ส่งมาให้กรมพระสุรัศวดีชำระก็รับเปนสัจ จึงนำข้อความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณา จึงทรงพระราชดำริห์ว่าจะให้ลงพระราชอาญาเฆี่ยนตีส่งไปจำไว้ณคุกแลสักเปนตพุ่นหญ้าช้างทุกคนเหมือนอย่างแต่ก่อน ก็ทรงพระมหากรุณาแก่ไพร่พลที่เปนคนโฉดเขลา พลอยผู้อื่นยอมให้ปลอมสักไปนั้น จะได้ความยากแค้นเดือดร้อนมากนัก จึงโปรดให้เอาแต่ที่เปนต้นเหตุต้นคิด ๙ คน ไปสักเปนไพร่หลวงตพุ่นหญ้าช้าง ไพร่นอกนั้นโปรดให้สักแปลงเปนไพร่หลวงคงกรมตามเดิม ให้เข้าเดือนหนึ่งออกสองเดือน ถึงสามปีจึงให้เข้าเดือนหนึ่งออกสามเดือนเหมือนไพร่หลวงทั้งปวงฯ แล้วจึงทรงพระราชดำริห์ต่อไปว่า ไพร่หลวงไทยลาวสมข้าเจ้าบ่าวราชการในกรุงเทพมหานคร แลหัวเมืองทั้งปวง จะคบคิดกันปลอมสักหลังมือเหมือนไพร่หลวงลาวอาสาเมืองสุพรรณบุรี ก็คงจะมีอยู่ยังหาสิ้นเชิงไม่ เพราะฉนั้นจึงให้หมายประกาศว่า แต่นี้สืบไปให้ข้าหลวง แลผู้สำเร็จราชการเมืองกรมการนายบ้านนายอำเภอด่านคอยทุกตำบล แลราษฎรที่จงรักภักดีเหนแก่แผ่นดิน ตรวจตราสืบสวนดู ถ้ารู้ว่าไพร่หลวงสมกำลังพวกใดณบ้านเมืองใดคบคิดกันปลอมสักหลังมือตามอำเภอใจไม่เข้ามาสักณกรุงเทพมหานครแลหัวเมืองที่มีกองออกไปสักดังนี้ ก็ให้นำข้อความมาร้องฟ้องต่อข้าหลวง แลผู้สำเร็จราชการเมืองกรมการนายบ้านนายอำเภอ แลให้บอกส่งเข้ามาณกรุงเทพมหานคร ถ้าชำระเปนสัจจะเปนคนมากน้อยเท่าใด จะให้ลงพระราชอาญาแก่ผู้กระทำผิดตามโทษานุโทษ แต่โจทนั้นจะได้พระราชทานเงินตราเปนบำเหน็จรางวัลไม่น้อยกว่าชั่งหนึ่ง ไม่มากกว่าสองชั่ง ตามมีความชอบมากแลน้อย คนที่เปนต้นเหตุแลคนที่ยอมตัวให้สักจะได้รับพระราชอาญาแลปรับไหมตามโทษานุโทษ คล้ายกับตัวอย่างซึ่งเปนไปแล้วนั้น

ได้มีหนังสือพิมพ์ประกาศออกมาแต่ณวันพุธ เดือนหกขึ้นสองค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก เปนวันที่ ๒๕๒๖ ในรัชกาลปัจจุบันนี้

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ