ตอนที่ ๙ นางสุจิตราจุติลงมาเกิดในดอกบัว

๏ เมื่อนั้น องค์ท้าวหัสนัยน์เรืองศรี
ประพาสชมพฤกษามาลี ในที่นันทวันอุทยาน
กับด้วยฝูงเทพนิกร สโมสรปรีดิ์เปรมเกษมศานต์
พอควรกำหนดเวลาการ ก็ขึ้นคชาธารเอราวัณ
พาฝูงเทวาวราราช ลีลาศออกจากสวนสวรรค์
เสด็จกลับมายังเวไชยันต์ ด้วยมหันตยศอันโอฬาร์

ฯ ๖ คำ ฯ เชิด

๏ ครั้นถึงลงจากไอยเรศ แล้วร่ายทิพเวทคาถา
แก้ทวารนิเวศน์รัตนา ลีลาเข้าห้องอำไพ

ฯ ๒ คำ ฯ เสมอ

๏ ขึ้นสถิตยังแท่นทิพอาสน์ แล้วกล่าวพจนารถปราศรัย
เชยแก้มแนมโอษฐ์อรไท คว้าไขว่สัพยอกไปมา
กรลอดสอดเลี้ยวเกี้ยวกระหวัด สัมผัสเย้ายั่วเสน่หา
อิงแอบแนบเนื้อวนิดา วิญญาณ์ด่าวดิ้นแดยัน

ฯ ๔ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น นางสุจิตราสาวสวรรค์
ครั้นองค์พระปิ่นเทวัญ มาผูกพันประดิพัทธ์ยวนยี
ให้คิดฉงนสนเท่ห์ใจ เป็นไฉนสมเด็จโกสีย์
ปางก่อนเคยมาประเวณี มิได้เหลือที่เวลา
บัดนี้ประหลาดกว่าทุกวัน เห็นเฝือฟั่นภิรมย์หรรษา
คิดแล้วกราบลงกับบาทา ทูลถามเจ้าฟ้าทันใด
พระองค์จงได้โปรดเกศี ทรงเดชวันนี้เป็นไฉน
ตัวข้าพระบาทประหลาดใจ ด้วยไม่เคยเห็นแต่ปางบรรพ์
เมื่อกี้พระเข้ามาสู่สม แนบเนื้อภิรมย์เกษมสันต์
ครั้นแล้วพระองค์ทรงธรรม์ จรจรัลออกหมู่เทวา
บัดเดี๋ยวทันใจยังไม่ลืม หรือเปลี่ยนปลื้มด้วยความเสน่หา
กลับมาหาน้องเป็นสองครา เวทนาน่าบัดสีใจ[๑]

ฯ ๑๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น พระปิ่นเมรุมาศขุนไศล
ได้ฟังนางเทพอรไท สะดุ้งใจตะลึงไปทั้งกาย
ไฉนมากล่าววิปริต อัศจรรย์คิดคิดแล้วใจหาย
อันทวารแก้วแพรวพราย กูร่ายมนต์ผูกไว้ตรึงตรา
ผู้ใดใครจักสามารถ อาจแก้พระเวทคาถา
เปิดทวารไพชนต์เข้ามา ถึงห้องไสยาอลงกรณ์
ตริแล้วจึงตรัสตอบไป ว่าไยฉะนี้ดวงสมร
พี่พึ่งมาหาบังอร สโมสรสมสวัสดิ์บัดเดี๋ยวนี้
เจ้าว่ามาเป็นสองหน เหตุผลอย่างไรนะโฉมศรี
ให้ฉงนสนเท่ห์พันทวี อันตัวพี่นี้มิได้มา

ฯ ๑๐ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น นางเทพอนงค์เสน่หา
ได้ฟังเทวราชบัญชา กัลยาคั่งแค้นแน่นใจ
แสนระทดสุดโทมนัสนัก นงลักษณ์มิใคร่จะตอบได้
ชลเนตรคลอเนตรแล้วทูลไป ตรัสไยฉะนี้พระทรงฤทธิ์
แม้นฆ่าเสียให้สิ้นชีวาตม์ ก็ดีกว่าพจนารถให้บาดจิต
เมื่อมาภิรมย์ชมชิด แล้วว่าได้ไม่คิดเมตตา
ซึ่งมิใช่องค์พระปิ่นเกล้า คือใครอื่นเล่าก็ให้ว่า
แต่เป็นข้าบาทบริจา ไม่เคยบัญชาเหมือนครานี้

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น องค์ท้าวหัสเนตรเรืองศรี
ได้ฟังนางฟ้าพาที ภูมีถวิลในวิญญาณ
ผู้ใดใครอื่นไม่องอาจ ชะรอยกรุงพาณราชใจหาญ
มันซ้อนกลจำมนต์ด้วยปรีชาญ ผูกแก้ทวารวิมานชัย
เสียเมียดั่งเสียชีวิต น้อยจิตปิ้มเลือดตาไหล
เสียแรงที่เรืองฤทธิไกร มาเสียรู้แก่อ้ายทรลักษณ์
เสียทีที่มีทิพเนตร เห็นเหตุส่องไปในไตรจักร
ไม่รู้เท่ากลอ้ายขุนยักษ์ มันปลอมรสรักวนิดา
อนิจจาครั้งนี้ตัวกู รู้ไปถึงไหนก็อายหน้า
ตริแล้วจึ่งมีบัญชา แก้วตาผู้ดวงชีวัน
ซึ่งเข้ามาหานั้นใช่พี่ อสุรีมันปลอมถนอมขวัญ
ตรัสพลางถอนใจจาบัลย์ ทรงธรรม์นิ่งขึงตะลึงกาย

ฯ ๑๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น นางสุจิตราโฉมฉาย
ฟังตรัสรำพันบรรยาย ดั่งชีวิตจะวายลงทันใด
ชลนัยน์คลอคลองนองพักตร์ นงลักษณ์ทุกข์ทนหม่นไหม้
กราบลงกับบาทภูวไนย สะอึกสะอื้นไห้โศกา
โอ้ว่าพระจอมมงกุฎเกศ ทรงเดชจงโปรดเกศา
เมียไม่แจ้งเลยว่าอสุรา มันปลอมแปลงมาให้เหมือนองค์
สำคัญสัญญาว่าเบื้องบาท จึ่งประมาทเบาใจใหลหลง
ว่าพระเวทผูกทวารมั่นคง ก็งวยงงเสียรู้อสุรี
เสียแรงตั้งใจปรนนิบัติ ซื่อสัตย์ต่อเบื้องบทศรี
รักษากายมิให้ราคี ครั้งนี้มาทรลักษณ์ไป
ถึงมาตรมิชั่วก็เหมือนชั่ว จะนับว่าตัวดีกระไรได้
เป็นที่ติฉินไยไพ จะอยู่ไยให้อายในเมืองฟ้า
ขอลาบาทบงสุ์ทรงฤทธิ์ ดับจิตจากดาวดึงษา
ลงไปตามล้างอสุรา พระปิ่นเทวาจงปรานี

ฯ ๑๔ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น องค์ท้าวตรีเนตรเรืองศรี
ฟังนางร่ำว่าพาที มีความสลดระทดใจ
สุดแค้นสุดแสนสวาทนาง ปิ่มปางจะม้วยไปด้วยได้
ยอกรลูบหลังอรไท ภูวไนยรำพันด้วยความรัก

ฯ ๔ คำ ฯ

๏ อนิจจาเจ้าดวงนัยน์เนตร จะทุเรศร้างพี่เพียงอกหัก
ซึ่งจะติดตามไปผลาญยักษ์ พี่ปรารมภ์นักถึงเทวี
เจ้าเป็นหญิงยิ่งยอดนางฟ้า จะเคี่ยวฆ่าอย่างไรนะโฉมศรี
มันเป็นพวกพาลอสุรี ฤทธีนุภาพเกรียงไกร
อันซึ่งว่านี้ก็ดีนัก สมศักดิ์ปิ่นฟ้าไม่หาได้
แต่จะพากันคลาไคล ไปยังไกรลาสบรรพตา
ตรัสแล้วสั่งวิษณุกรรม์ จงบอกเทวัญถ้วนหน้า
ให้มาพร้อมกันทุกชั้นฟ้า จะไปเฝ้าบาทาพระทรงญาณ

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น พระวิษณุกรรม์ปรีชาหาญ
รับเทวราชโองการ กราบกับบทมาลย์แล้วออกไป

ฯ ๒ คำ ฯ เชิด

๏ เที่ยวทั่วทุกด้าวแดนสวรรค์ ประกาศฝูงเทวัญน้อยใหญ่
ทั้งหกห้องชั้นฟ้าสุราลัย ตามในเทวราชบัญชา

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น ฝ่ายฝูงเทเวศถ้วนหน้า
ได้ฟังวิษณุกรรม์เทวา ต่างองค์ปรีดาพันทวี
ด้วยมีจิตคิดแค้นกรุงพาณ ตั้งใจจะผลาญยักษี
ต่างพานางเทพนารี ไปยังที่เฝ้าหัสนัยน์

ฯ ๔ คำ ฯ เชิด

๏ เมื่อนั้น พระจอมเมรุมาศเขาใหญ่
เห็นหมู่เทวาสุราลัย มาพร้อมกันในหน้าพระลาน
จึ่งพามเหสีลีลาศ จากแท่นทิพมาศมุกดาหาร
กับฝูงทวยเทพบริวาร ไปสถานไกรลาสบรรพตา

ฯ ๔ คำ ฯ

๏ ครั้นถึงจึ่งเสด็จเข้าไปเฝ้า พระเป็นเจ้าสามภพนาถา
ต่างองค์ยอกรกฤษฎา กราบกับบาทาพระศุลี

ฯ ๒ คำ ฯ

ช้า

๏ เมื่อนั้น พระสยมภูวนาถเรืองศรี
ครั้นเห็นท้าวสุชัมบดี จึ่งมีเทวราชโองการ
ดูก่อนโกสีย์ตรีเนตร ปิ่นเกศเมรุมาศราชฐาน
ท่านพาฝูงเทพบริวาร กับนงคราญนางฟ้าสุราลัย
มายังไกรลาสบรรพตา ด้วยกิจจานุกิจเป็นไฉน
เหตุผลกังวลประการใด ตัวเราสงสัยพันทวี

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น พระทรงอาสน์ไอยราเรืองศรี
นบนิ้วสนองพระวาที บัดนี้บังเกิดภัยพาล
ด้วยพาณาสูรขุนยักษ์ มันทำทรลักษณ์อาจหาญ
ปลอมสมอัปสรนงคราญ ทั่วทุกวิมานเทวา
อันฝูงทวยเทพนิกร ได้ความเดือดร้อนถ้วนหน้า
แต่โฉมนางสุจิตรา กัลยาจะจุติไป
ตามล้างอสุราอาธรรม์ แก้แค้นแทนมันให้จงได้
พระองค์ผู้ทรงภพไตร ช่วยดับภัยเย็นเกล้าเมาลี

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น พระอิศวรบรมเรืองศรี
ได้ฟังหัสนัยน์ธิบดี ภูมีกริ้วโกรธพิโรธนัก
เหม่เหม่ดูดู๋อ้ายกรุงพาณ อหังการหยาบช้าอัปลักษณ์[๒]
ทำได้ด้วยใจทรลักษณ์ มันจักสิ้นชีพชีวัน
ตรัสแล้วมีราชวาที บัดนี้พระนารายณ์รังสรรค์
อวตารไปผลาญอาธรรม์ ก็แจ้งอยู่ด้วยกันแต่เดิมมา
จนสมภพหน่อนาถสุริย์วงศ์ เอกองค์หลานรักเสน่หา
เรืองเดชฤทธีปรีชา ศักดาคล้ายองค์พระสี่กร
แต่ซึ่งจะปราบกรุงพาณ เหตุการณ์นั้นยังไม่มีก่อน
ที่จะเป็นต้นศึกให้ราญรอน ในนครรัตนาธานี
ให้นางไปเกิดในปทุเมศ ใกล้เขตอาศรมพระฤๅษี
แว่นแคว้นแดนกรุงอสุรี จะเป็นที่ก่อเหตุเภทพาล
ตรัสแล้วอำนวยอวยพร บังอรจงไปเกษมศานต์
ให้สมคิดสมประสงค์นงคราญ อันตรายภัยพาลอย่าบีฑา

ฯ ๑๔ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น ท้าวสหัสเนตรนาถา
กับโฉมนางสุจิตรา ได้ฟังบัญชาพระศุลี
มีจิตแจ่มใสโสมนัส ประนมหัตถ์รับพรใส่เกศี
เทวาทั้งสิ้นก็ยินดี ด้วยเสี้ยนธาตรีจะแหลกลาญ
ต่างองค์กราบลงแล้วลาบาท พระจอมเกศไกรลาสมหาศาล
พาเทพธิดายุพาพาล กลับไปวิมานรัตนา[๓]

ฯ ๖ คำ ฯ เชิด

๏ ครั้นถึงซึ่งไพชนต์รัตน์ องค์ท้าววิเชียรหัตถ์นาถา
เสด็จเหนือแท่นแก้วแววฟ้า กับโฉมสุจิตราลาวัณย์
จึ่งกล่าวมธุรสอันสุนทร ดูก่อนเยาวยอดเฉลิมขวัญ
ครั้งนี้เวรามาตามทัน เราจะพรากจากกันทั้งรัก
โอ้ว่าเจ้าดวงชีวาลัย จะหาไหนใดเหมือนทั้งไตรจักร
ทรงสิริประเสริฐเลิศลักษณ์ เสียดายนักพ่างเพียงนัยนา
คิดคิดมิใคร่จะให้จร แต่สุดแค้นแสนร้อนนี่หนักหนา
ทีนี้จะเปลี่ยวใจเปล่าตา โหยหวนครวญหาทุกนาที
นิจจาเอ๋ยเคยเห็นพักตร์เจ้า บรรเทาโศกปลื้มเปรมเกษมศรี
เป็นปิ่นเกศฝูงเทพนารี เฉลิมที่ห้องทิพพิมานทอง
จะจากไปยังในมนุษย์โลก แสนวิโยคทุกข์ทนหม่นหมอง
ถึงจะเกิดในปทุมดวงละออง ไหนจะต้องตกยากลำบากกาย
พี่นี้เกรียมกรมปรารมภ์นัก คิดสิริพิมพ์พักตร์แล้วใจหาย
ครวญพลางพ่างเพียงชีวาวาย พระกอดสายสวาทไว้แล้วโศกี

ฯ ๑๔ คำ ฯ โอด

๏ เมื่อนั้น นางสุจิตรามารศรี
ได้ฟังพระจอมโมลี เทวีสลดระทดนัก
ซบพักตร์กอดเบื้องบทเรศ ทวีทุกข์เพิ่มเทวษเพียงอกหัก
ชลนัยน์คลอคลองนองพักตร์ นงลักษณ์รำพันโศกา

ฯ ๔ คำ ฯ

โอ้

๏ อนิจจาโอ้ว่าพระทูนกระหม่อม พระคุณสุดแสนถนอมนี่หนักหนา
แต่เริ่มรักเลี้ยงข้าพระบาทมา มิให้เคืองวิญญาณ์เท่ายองใย
จนวิบากให้วิบัติถึงเพียงนี้ จะเบือนบ่ายหน่ายหนีก็หาไม่
ยังคงแสนเสน่หาอาลัย แต่สุดใจด้วยตนเป็นมลทิน
แม้นมิตามไปล้างอ้ายกรุงพาณ อันความอัประมาณติฉิน
จะติดตัวอยู่ชั่วฟ้าดิน จะผินพักตร์ไปไหนก็ไม่งาม
จะจำจากเบื้องบาทไปทั้งรัก ให้ประจักษ์แก่โลกทั้งสาม
มิสมหวังที่ตั้งพยายาม จะตามผลาญไปจนกว่าชีวาวาย
หนักใจด้วยจะไกลพระปิ่นเกล้า แสนทุกข์บรรเทาฤทัยหาย
พระคุณเคยปกเกศเย็นสบาย จะกำจัดพลัดพรายมิควรเลย
เสียดายนักจักหาที่ไหนได้ จะจากไปฉันใดนะอกเอ๋ย
สมบัติสารพัดชมเชย ไม่เคยเลยจะพรากจากจร
ผลกรรมนำให้ไกลบาท ขอลาภูวนาถลงไปก่อน
พระองค์จงสถิตสถาวร บังอรทูลพลางทางโศกา

ฯ ๑๔ คำ ฯ โอด

๏ เมื่อนั้น หัสนัยน์เจ้าไตรตรึงษา
ฟังพระมเหสีทูลลา ผ่านฟ้าสลดระทดใจ
พระหัตถ์ลูบปฤษฎางค์นงลักษณ์ พิศพักตร์ทอดถอนใจใหญ่
แล้วมีบัญชาด้วยอาลัย ดวงใจผู้ร่วมชีวัน
พี่จะอนุญาตประสาทพร ให้ถาวรแก่เจ้าสาวสวรรค์
จะลงไปเกิดในมนุษย์นั้น อันตรายราคีอย่าบีฑา
แม้นมาตรประสงค์สิ่งใด ให้เสร็จดั่งใจปรารถนา
จงทรงโฉมประโลมโลกา ใต้ฟ้าอย่ามีใครเปรียบปราน

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น นางเทพอนงค์ยอดสงสาร
ได้ฟังเทวราชโองการ เยาวมาลย์ค่อยสร่างสว่างใจ
จึ่งน้อมเศียรคำนับรับพร อันสุนทรชื่นชอบอัชฌาสัย
แหวกวางเหนือเศียรเกล้าไว้ ด้วยใจจงรักภักดี

ฯ ๔ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น องค์ท้าวหัสนัยน์เรืองศรี
จึ่งกุมกรอัคเรศจรลี จากห้องมณีเวไชยนต์
แวดล้อมด้วยเทพนิกร ทั้งหมู่อัปสรสาวสวรรค์
พาโฉมสุจิตราวิลาวัณย์ เสด็จไปยังนันทอุทยาน

ฯ ๔ คำ ฯ เพลง

๏ ครั้นถึงจึ่งยังพระวรนาถ ให้บรรทมเหนืออาสน์มุกดาหาร
แล้วสั่งฝูงนางพนักงาน ให้ขับขานประโคมดนตรี

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น ฝ่ายฝูงนวลนางอัปสรศรี
รับเทวราชวาที ก็ประสานดนตรีขึ้นนี่นัน

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ บ้างกรายกรีดดีดตีตะโพนพิณ โดยระบิลบรรเลงเพลงสวรรค์
รำมะนาท้าทับสลับกัน เสนาะสนั่นแจ้วจับวิญญาณ์
นางขับก็ขับประสานเสียง เพราะเพียงการเวกปักษา
ลำนำล้วนเรื่องในเมืองฟ้า ฉิ่งกรับรับท้าสำเนียงนวล
ยักย้ายร่ายร้องทำนองกลอน หวานอ่อนร่อนโรยโหยหวน
ทุ้มเอกโอดพันครั่นครวญ เหมือนจะชวนให้หลับจับใจ

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น พระชายาเยาวยอดพิสมัย
ไสยาสน์เหนืออาสน์อำไพ อรไทฟังทิพดนตรี
พร้อมเพราะเสนาะจิตพิศวง ละเลิงหลงด้วยเสียงดีดสี
ทั้งชมช่อพฤกษามาลี เทวีเพลิดเพลินวิญญาณ์
ให้เปลี่ยนปลื้มลืมละกันแสงโศก ลืมวิโยคลืมโทมนัสสา
ระงับจิตโดยเทพธรรมดา กัลยาจุติทันใด

ฯ ๖ คำ ฯ ตระ

๏ อันเทวรูปร่างกาย สูญหายจะเห็นก็หาไม่
ดั่งประทีปสิ้นเชื้อสิ้นไฟ บันดาลดับไปพร้อมกัน
ลงกำเนิดเกิดในดอกปทุม อันงามปานโกสุมผกาสวรรค์
ผุดแสล้มแย้มกลิ่นพรายพรรณ ในอารัญสระโบกขรณี
ใกล้เขตอาศรมศาลา พระสุธาวาสฤๅษี
แดนกรุงพาณอสุรี โดยพระศุลีบัญชาการ

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น พระจอมเกศเทวาปรีชาหาญ
ครั้นเห็นนางฟ้ายุพาพาล จุติจากสถานสถาวร
จึงมีเทวราชบัญชา สั่งเทพธิดาอัปสร
จงไปยังฝั่งสระชโลทร บำเรอบังอรอย่าเว้นวัน

ฯ ๔ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น หมู่นางอัปสรสาวสวรรค์
รับสั่งพระองค์ทรงธรรม์ ก็พากันเหาะตรงลงไป

ฯ ๒ คำ ฯ เพลง

๏ ครั้นถึงสระโบกขรณี ในที่หิมวาป่าใหญ่
ก็เข้าล้อมกล่อมองค์อรไท ประสานใส่พิณเพลงบรรเลงลาน

ฯ ๒ คำ ฯ พระทอง

พระทอง

๏ นบบาทแม่มิ่งมงกุฎเกศ นาเรศผู้ยอดสงสาร
แสนเทพธิดายุพาพาล หาสมานสองเสมอนั้นไม่มี
ทรงบุญเบื้องบรรพ์อนันต์เนก ฝ่ายฟ้าคู่เสกแต่โกสีย์
ถึงจะเคลื่อนโฉมมายังธาตรี ก็ควรที่วงศ์นารายณ์ไวกูณฐ์
แสนสะอาดรักชาติกว่าชีวิต จะเปลื้องปลิดมลทินให้สิ้นสูญ
อาจหาญตามผลาญพงศ์ประยูร ยักษ์ร้ายตัวมูลทรลักษณ์
ทีนี้จักสิ้นเสี้ยนสุธาธาร จะสำราญรื่นไปทั้งไตรจักร
วายทุกข์เป็นสุขพร้อมพักตร์ เพราะบุญนงลักษณ์องค์นี้เอย

ฯ ๘ คำ ฯ กล่อม

๏ มาจะกล่าวบทไป ถึงพระสุธาวาสฤๅษี
อยู่ป่าปลายแดนบุรี[๔] รัตนาธานีเมืองมาร
พฤกษารายรอบอาศรม เงียบสงัดรื่นร่มรโหฐาน
สร่างพรตอดใจบำเพ็ญฌาน ชำนาญหลายหมื่นปีมา
แผ่ไมตรีทั่วทุกตัวสัตว์ มัธยัสถ์เป็นองค์อุเบกขา
กองกูณฑ์พิธีบูชา โดยเพศชีป่าพนาลี
อันหมู่สิงสัตว์ที่ร้ายกาจ เกรงกลัวอำนาจก็หลีกหนี
เคยลงไปสรงวารี ในโบกขรณีทุกวันวาร
ครั้นรุ่งรางสว่างเวลา พระสิทธาจะไปสรงสนาน
ฉวยได้น้ำเต้าไม้เท้ากราน ก็ออกจากสถานศาลาลัย

ฯ ๑๐ คำ ฯ เชิด

๏ มาถึงสระโบกขรณี ยืนอยู่ที่ร่มไทรใหญ่
ผลัดผ้าคากรองเปลือกไม้ ลงไปอาบน้ำชำระกาย

ฯ ๒ คำ ฯ เสมอ

๏ เหลือบแลเห็นดอกปทุมมาศ ประหลาดกว่าดอกบัวทั้งหลาย
ภุมรินไม่บินกลํ้ากราย ผุดพ้นจากสายชลธาร
เต่งตูมหุ้มห่อกลีบกลัด ไม่ระบัดบานรับสุริย์ฉาน
หอมรื่นชื่นชูวิญญาณ ให้คิดบันดาลอัศจรรย์
ปทุเมศดวงนี้วิปริต ไพจิตรดั่งเทพรังสรรค์
แต่กูเห็นมาก็หลายวัน ไม่เบ่งบานนั้นด้วยอันใด
อย่าเลยจะเด็ดเอามาดู ให้รู้เหตุผลเป็นไฉน
คิดแล้วก็ว่ายออกไป ในกลางสระโบกขรณี

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เด็ดได้ซึ่งดอกปทุมมาลย์ ก็บันดาลบานแย้มเกสรศรี
เห็นทาริกากุมารี มีลักษณ์เลิศล้ำวิไลวรรณ
อยู่ในเกสรบุษบง งามลํ้าอนงค์นางสวรรค์
พักตราผ่องเพียงดวงจันทร์ ผิวพรรณเรื่อรองดั่งทองทา
พริ้มพร้อมรูปทรงส่งสถาน ประมาณเท่าเด็กสามชันษา
ชูไว้ด้วยใจปรีดา ก็พาว่ายเข้ามาทันที

ฯ ๖ คำ ฯ เสมอ

๏ แล้วขึ้นจากท่าชลาสรง ถือดวงบุษบงเกษมศรี
ประคององค์เยาวเรศกุมารี กลับมายังที่ตำหนักไพร

ฯ ๒ คำ ฯ เสมอ

๏ ครั้นถึงเข้าในอาศรม แสนภิรมย์พูนเพิ่มพิสมัย
ในพระนัดดายาใจ ก็วางไว้ข้างที่ไสยา
อันกลีบปทุมมาลย์บานขจาย กลับกลายเป็นทิพภูษา
ทั้งอู่เปลเมาะหมอนนานา ด้วยเดชบุญญานางเทวี
เห็นเป็นมหัศอัศจรรย์ พระนักธรรม์ชื่นชมเกษมศรี
แย้มยิ้มพริ้มพักตร์เปรมปรีดิ์ รับขวัญเทวีด้วยความรัก
พิศทั่วเกศเกล้าเผ้าผม เชยชมแล้ววางลงเหนือตัก
บุญของอัยกาเป็นพ้นนัก จึ่งได้หลานรักดั่งดวงตา

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ ชมแล้ววางองค์บังอร ให้นอนเหนือทิพภูษา[๕]
จึ่งตั้งจิตพิษฐานด้วยสัจจา เดชะบุญญาของเทวี
จะถึงร่วมนิเวศน์เศวตฉัตร ด้วยองค์จักรพรรดิเรืองศรี
ภิญโญยศยิ่งนารี เป็นที่พำนักในไตรดาล
ขอให้นิ้วมือข้านั้น มีพรรณธารารสาหาร
เป็นอำมฤครสโอฬาร หอมหวานเอมโอชโอชา

ฯ ๖ คำ ฯ ตระ

๏ ครั้นเสร็จสัตยาวาที นิ้วชี้ดาบสเบื้องขวา
ไหลเป็นน้ำนมออกมา ก็ให้พระนัดดาดูดกิน
แต่ขลุกขลุ่ยอุ้มชูอลวน สวดมนต์ภาวนาก็ละสิ้น
ให้นอนเปลเห่ช้าเป็นอาจิณ อาบน้ำทาขมิ้นวุ่นไป
แสนถนอมกล่อมเลี้ยงทุกวัน จนนางนั้นค่อยจำเริญใหญ่
ให้ชื่ออุษาอรไท โดยในลัทธิพระมุนี

ฯ ๖ คำ ฯ กล่อม


[๑] จบต้นฉบับหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๕๐ ขึ้นต้นหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๕๑ สอบเทียบกับต้นฉบับหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๗๐

[๒] ในต้นฉบับหนังสือสมุดไทยทั้งสองฉบับ (เลขที่ ๕๕๑ และ ๕๗๐) เขียนว่า อัประหลัก ตามการอ่านออกเสียง

[๓] จบต้นฉบับหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๗๐ ขึ้นต้นฉบับหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๙๑ สอบเทียบกับต้นฉบับหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๕๑

[๔] แก้ตามต้นฉบับหนังสือสมุดไทยซึ่งใช้ตรงกันทุกฉบับ (เลขที่ ๕๕๑ และ ๕๗๑) ฉบับพิมพ์ก่อนหน้านี้ เป็น อยู่ป่าปลายแดนอสุรี

[๕] แก้ตามต้นฉบับหนังสือสมุดไทยเลขที่ ๕๕๑ และ ๕๗๑ ซึ่งใช้ตรงกัน ฉบับพิมพ์ก่อนนี้เป็น “ให้นอนในทิพภูษา”

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ