เรื่องท้าวตรีศังกุ

๕. เรื่องท้าวตรีศังกุ - ท้าวตรีศังกุสุริยวงศ์ ครองนครอโยธยา มีความปราถนาจะใคร่ได้ขึ้นสวรรค์ทั้งเปน วานพระวสิษฐทำพิธีให้ พระวสิษฐไม่ยอม ท้าวตรีศังกุจึ่งไปหาลูกพระวสิษฐร้อยตนซึ่งบำเพ็ญพรตอยู่ในป่า ขอให้พราหมณ์วาสิษฐีทั้งร้อยนั้นช่วยทำพิธี พราหมณ์ก็ไม่ยอมอีก ท้าวตรีศังกุโกรธใช้วาจาหยาบ พราหมณ์จึ่งสาบท้าวตรีศังกุให้เปนจัณฑาล บรรดาทำมาตย์มนตรีก็พากันหนีหมด ท้าวตรีศังกุจึ่งไปหาท้าววิศวามิตรราชฤษี พระวิศวามิตรก็ไปทำพิธีให้ สั่งบริษัทบริวารให้ประกาศเชิญพราหมณ์ทั้งหมดมา ถ้าใครกล่าววาจาเปนถ้อยคำติฉินท์อย่างใดให้นำความมาบอก พราหมณ์พากันกลัวพระวิศวามิตรราชฤษี จึ่งรีบมายังพิธี เว้นแต่พราหมณ์ชื่อมโหทัยและวาสิษฐีพราหมณ์ทั้งร้อย ซึ่งกล่าวว่าจะไปในงานของราชาผู้เปนจัณฑาล และมีกษัตร์เปนผู้ทำพิธีอย่างไรได้ พระวิศวามิตรจึ่งสาบว่า ให้ลูกพระวสิษฐทั้งร้อยนั้น ตายไปโดยฉับพลัน แล้วให้เกิดเปนชนชาติมุษฏิกอันลามกนุ่งผ้าบังสุกุลกินเนื้อหมา และให้เปนเช่นนั้นต่อไปอีก ๗๐๐ ชาติ ส่วนพราหมณ์มโหทัยนั้นสาบให้เปนนิษาท (เงาะป่า) มีใจดุร้าย กินเนื้อมนุษเปนภักษาหารต่อไปอีกช้านาน ฝ่ายมหาฤษีและพราหมณ์อื่นๆ เมื่อได้ฟังคำแช่งก็พากันเกรงกลัวอำนาจพระวิศวามิตร จึ่งจำใจยอมเข้าพิธีด้วย แต่ถึงแม้จะบำเพ็ญทำพลีกรรมไปเท่าใด เทวดาก็ไม่ยอมมาสู่มณฑลพิธี พระวิศวามิตรจะเอาชนะ จึ่งร่ายมนต์ยกตัวท้าวตรีศังกุขึ้นไปสู่สวรรค์ทั้งเปน แต่พระอินทรและเทวดาทั้งปวง เมื่อเห็นท้าวตรีศังกุลอยขึ้นมา จึ่งร้องว่า “ดูกรตรีศังกุ ท่านจงกลับไป ท่านหาควรจะขึ้นสวรรค์ไม่ ท่านได้ถูกปุโรหิตาจารย์ของท่านเองแช่งแล้ว เพราะฉนั้นจงตกลงไปยังพื้นดินเถิด” ท้าวตรีศังกุก็ตกลงมาจากฟากฟ้า ร้องให้พระวิศวามิตรช่วย พระวิศวามิตรก็ร้องสั่งว่า “จงอย่าตกลงมาอีกเลย” ท้าวตรีศังกุก็ลอยค้างอยู่กลางหาว แล้วพระวิศวามิตรจึ่งสร้างดาวสัปตฤกษ์ (คือดาว ๗ ดวง ซึ่งเราเรียกกันว่าดาวจรเข้) ที่ทิศทักษิณและสร้างดาวอื่นๆ ขึ้นอีกเปนอันมาก และมิหนำซ้ำประกาศว่าจะสร้างพระอินทรขึ้นใหม่อีกองค์ ๑ พอเริ่มสร้างเทวดาใหม่ขึ้นบ้าง บรรดาเทวดาสิทธา และอสูร จึ่งพากันร้องวิงวอนพระวิศวามิตรอย่าให้สร้างต่อไป แต่พระวิศวามิตรจะเอาสัญญาให้เทวดายอมรับท้าวตรีศังกุขึ้นสวรรค์และขอให้ดาวที่สร้างใหม่ทั้งหมดคงอยู่ต่อไป เทวดาก็ยอมตามคำพระวิศวามิตรในส่วนดาว แต่ส่วนท้าวตรีศังกุนั้นยอมให้คงอยู่กลางหาวในท่ามกลางดาวที่สร้างใหม่เท่านั้น เพราะเปนจัณฑาลจะรับขึ้นสวรรค์มิได้