คำนำ

ในงานทำบุญพระตำหนักจิตรลดาระโหฐาน ณวันที่ ๑๔ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๕๖ ข้าพเจ้าได้จัดการให้พิมพ์หนังสือรามเกียรติ์ฉบับพระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๒ และมีความปรารภอย่างไร มีข้อความแจ้งอยู่ในคำนำที่น่าหนังสือนั้นแล้ว

ข้าพเจ้ามาคำนึงดูถึงเรื่องรามเกียรติ์ อันเปนเรื่องราวสำคัญที่ชาวไทยเรารู้จักกันดีอย่างซึมซาบก็จริงอยู่ แต่มีน้อยตัวนักที่จะทราบว่ามีมูลมาจากไหน ข้าพเจ้าเองก็ได้เคยรู้สึกเช่นนี้มาแล้วแต่ก่อน ๆ จึ่งได้ตั้งใจเที่ยวค้นคว้าหาความรู้ในเรื่องนี้ ตั้งความพยายามมาแล้วหลายปีกว่าจะหาหนังสือได้เท่าที่พอใจ และต่อมาก็ค่อยๆ อ่านไปดูไปตามแต่จะมีเวลาว่าง มาจนบัดนี้รู้สึกว่าได้ความรู้พอที่จะขยายให้พวกนักเลงหนังสือด้วยกันฟังบ้างแล้ว ข้าพเจ้าจึ่งได้แต่งข้อความเหล่านี้รวบรวมพิมพ์เปนหนังสือนี้ขึ้น เรียกว่า “บ่อเกิดแห่งรามเกียรติ์” สำหรับแจกไปพร้อมกับหนังสือพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ ซึ่งข้าพเจ้าได้ให้จัดการพิมพ์ขึ้นใหม่ หวังใจว่าผู้ที่ได้รับไปจะได้ใช้เปนประโยชน์ในทางเปรียบเทียบและสอบทานกับข้อความที่มีอยู่ ไม่เฉภาะแต่ในรามเกียรติ์พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๒ ทั้งจะใช้อ่านเทียบกับฉบับพระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๑ ซึ่งมีพิมพ์แพร่หลายอยู่แล้วนั้นด้วย

จริงอยู่หนังสือ “บ่อเกิดแห่งรามเกียรติ์” นี้ คงจะเปนของสนุกสำหรับนักเลงหนังสือและโบราณคดีนั้นแลเปนอาทิ แต่ข้าพเจ้าหวังใจว่าถึงแม้ผู้อ่านทั่วๆ ไปก็จะอ่านสนุกได้บ้าง และหวังใจว่าจะเปนทางบำรุงความรู้ขึ้นบ้าง ไม่มากก็น้อย ซึ่งถ้าเปนไปได้ดังนั้นแล้ว ข้าพเจ้าก็จะยินดีหาน้อยไม่

อ่างศิลา วันที่ ๒๖ มิถุนายน ๒๔๕๖