- คำนำ
- ชิต บุรทัต
- สรรเสริญพระคเณศวร
- มหานครปเวศน์คำฉันท์
- ฉันท์ราชสดุดี และ อนุสาวรียกถา
- กาพย์เฉลิมพระเกียรติ งานพระเมรุทองท้องสนามหลวง
- ฉันท์เฉลิมพระเกียรติ งามพระเมรุทองท้องสนามหลวง
- คติของพวกเราชาวไทย
- ชาติปิยานุสรณ์
- เฉลิมฉลองวันชาติ
- ปรีดิปรารมภ์
- เขาย่อมเป็นผู้เก้อเขิน
- ลิลิตสุภาพ จุลธนุคหะบัณฑิต
- ลิลิตสุภาพ พาโลทก ชาดก ในทุกนิบาต
- ๑. มกรา
- อิลลิสชาดก ในเอกนิบาต
- เวทัพพะชาดกคำฉันท์
- กกุฏวาณิชคำโคลง
- ตาโป๋คำฉันท์
- เสียงสิงคาล
- สัตว์หน้าขน
- อุปมาธรรมชาติ
- วัสสานฤดู
- วารวิสาขะมาส
- เหมันตฤดู
- เหมือนพระจันทร์ข้างแรม
- ข้าพเจ้านั่งอยู่ชายทะเล
- ดรุณรำพึงคำฉันท์
- ภาพที่หลับตาเห็น
- เอกเขนกขอบสระ
- ดรุณจตุราภิรมย์
- นิราศนครราชสีมา
- นิราศแมวคราว
- แถลงสุภาษิต
- ชีวิตเราเปรียบด้วยนกบิน
- สัญชาติอีกา
- ไม่อดทนต่อคำสั่งสอน
- เหตุ และ ผล
- ความรู้
- สหลักษณ์
- กวีสี่
- กำเนิดแห่งสตรีคำโคลง
- “สละกันเพราะแต่งงาน”
คำนำ
หนังสือกวีนิพนธ์บางเรื่องของ ชิต บุรทัต นี้ กรมศิลปากรได้รวบรวมผลงานกวีนิพนธ์ส่วนหนึ่งของ ชิต บุรทัต จากหนังสือต่างๆ ซึ่งได้ตีพิมพ์ตั้งแต่เมื่อครั้ง ชิต บุรทัต ยังมีชีวิตอยู่ งานเขียนของ ชิต บุรทัต ที่นำมารวบรวมพิมพ์ครั้งนี้ บางบทแต่งขึ้นจากเค้านิทานชาดก บางบทแต่งพรรณนาชมธรรมชาติ บางบทแต่งเป็นคำฉันท์สดุดี และบางบทก็แต่งแสดงความคิดเปรียบเทียบอุปมาอุปไมยเกี่ยวกับเรื่องของชีวิตมนุษย์ กวีนิพนธ์ทุกเรื่องของ ชิต บุรทัต แสดงให้เห็นความสามารถในนาวทางการเป็นกวีของท่านได้เป็นอย่างดี
ชิต บุรทัต เป็นกวีที่มีชื่อเสียงเป็นเอกในการแต่งคำประพันธ์ประเภทฉันท์ มีผลงานปรากฏอยู่ป็นจำนวนมาก และตีพิมพ์อยู่ในหนังสือเอกชน ประตูใหม่ ศรีกรุง ไทยหนุ่ม ฯลฯ จนอาจกล่าวได้ว่าไม่มีกวีคนใดในสมัยเดียวกันจะทำงานได้มากและมีชื่อเสียงแพร่หลายเท่า ชิต บุรทัต
บัดนี้ ชิต บุรทัต ได้ล่วงลับไปเป็นเวลาเกินกว่าสามสิบปีแล้ว ผลงานของท่านคงกระจัดกระจายอยู่ตามที่ต่างๆ กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร เห็นควรรวบรวมตีพิมพ์เผยแพร่งานของท่านให้แพร่หลาย เพื่อเป็นเครื่องประกาศเกียรติคุณของท่านในฐานะกวีเอกของชาติ ให้เป็นที่ปรากฏยืนยงอยู่ในหมู่อนุชนสืบไป จึงได้มอบให้ น.ส. นงพงา สุขวนิช นักอักษรศาสตร์ ๔ ค้นคว้ารวบรวมงานและเรียบเรียงประวัติของท่านตีพิมพ์เผยแพร่ และเมื่อมีโอกาสก็จะได้รวบรวมงานกวีนิพนธ์เรื่องอื่นๆ มาพิมพ์เผยแพร่ต่อไป
หวังว่าคงเป็นที่พอใจแก่บรรดา นักเรียน นิสิต นักศึกษา และผู้สนใจในวรรณคดีตามสมควรทั่วกัน
กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์กรมศิลปากร
๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑