- คำนำ
- ชิต บุรทัต
- สรรเสริญพระคเณศวร
- มหานครปเวศน์คำฉันท์
- ฉันท์ราชสดุดี และ อนุสาวรียกถา
- กาพย์เฉลิมพระเกียรติ งานพระเมรุทองท้องสนามหลวง
- ฉันท์เฉลิมพระเกียรติ งามพระเมรุทองท้องสนามหลวง
- คติของพวกเราชาวไทย
- ชาติปิยานุสรณ์
- เฉลิมฉลองวันชาติ
- ปรีดิปรารมภ์
- เขาย่อมเป็นผู้เก้อเขิน
- ลิลิตสุภาพ จุลธนุคหะบัณฑิต
- ลิลิตสุภาพ พาโลทก ชาดก ในทุกนิบาต
- ๑. มกรา
- อิลลิสชาดก ในเอกนิบาต
- เวทัพพะชาดกคำฉันท์
- กกุฏวาณิชคำโคลง
- ตาโป๋คำฉันท์
- เสียงสิงคาล
- สัตว์หน้าขน
- อุปมาธรรมชาติ
- วัสสานฤดู
- วารวิสาขะมาส
- เหมันตฤดู
- เหมือนพระจันทร์ข้างแรม
- ข้าพเจ้านั่งอยู่ชายทะเล
- ดรุณรำพึงคำฉันท์
- ภาพที่หลับตาเห็น
- เอกเขนกขอบสระ
- ดรุณจตุราภิรมย์
- นิราศนครราชสีมา
- นิราศแมวคราว
- แถลงสุภาษิต
- ชีวิตเราเปรียบด้วยนกบิน
- สัญชาติอีกา
- ไม่อดทนต่อคำสั่งสอน
- เหตุ และ ผล
- ความรู้
- สหลักษณ์
- กวีสี่
- กำเนิดแห่งสตรีคำโคลง
- “สละกันเพราะแต่งงาน”
ปรีดิปรารมภ์
วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ | |
หลับตาตะลึงตละจะเห็น | อุระเต้นกระหยิ่มยล |
ภาพเรือ “พระร่วง” ประดุจะดล | เฉพาะจักษุคลองครัน |
แล่นฟ่อง ณะท้องสมุทะสา | คะระฝ่าคะนองฟัน |
ฟองคลื่นผงาดผงะถงัน | พิศะงง สง่างาม |
เงาภาพก็ปลาบกมละปลื้ม | มนะดื่มฤดียาม |
ยลจริงจะยิ่งรมยะความ | สุมนัสะเพียงไหน |
เพราะพริ้งพระราชะทินะนาม | พิเคราะห์ความตระหนักใน |
เหตุสมนิยมนยุปไมย | เหมาะบมเสมอสอง |
เพรงราชพระร่วงบรมะขัติ | อธิปัติปฐมครอง |
ไทยชาติชนกทะนุประคอง | ปริคุปตะควรคง |
ไทยหล้าเถลิงอิสระโล | กะภิโยพยุงยง |
ยืนยาวลุคราวสมยะสง | เคราะหะสบเจริญสรรพ์ |
คำนวณคะเนสณนะมาก | สตภาคอนันต์พรรษ์ |
ดำเนินระหว่างวัฒนะมรร | คะก็สุดประสบรอย |
กอปรด้วยปรักกมะพิรี | ยะบมีจะท้อถอย |
ใดเห็นจะเป็นริปุก็คอย | อุปฉินท์พิเฉทเสีย |
แสนยากและหากผิวะมิใช่ | พละไทยก็เต็มเพลีย |
แผกผันกระนั้นนฤจะเจีย | ระประจักษ์มลักเห็น |
ต่อนี้แหละฤๅผิขณะไหน | คณะไทยจะเปลี่ยนเป็น |
นามอื่นก็ยอมศิระกระเด็น | ชิวะเด็ดเถอะดีโดย |
แลกชาติมิมาทมนะจะคิด | วิปริตและแปรโปรย |
ไทยนามะภาวะสละโรย | กิติยศสมัญญา |
ไทยเราก็เหล่าชนกะไทย | ผิวะใครแสดงปรา- |
กฏกายฤฝ่ายพจนะสา | หสะส่อนิสัยเขา |
ว่าตัวสิมัวปิยะกะชาติ | ก็จะขาดประโยชน์เรา |
ป่วยกิจจะอาทระและเอา | ธุระใดบได้ดี |
เขาผู้ บ รู้วิรุธะถ้อย | พจะพล่อยกระนี้มี |
ร่างกายละม้ายกละสรี- | ระมนุษย์ประดุจยนต์ |
ใช่ไทยและใจบุรุษะภาพ | ผิวะบาปลุทันดล |
ดาลให้ประลัยชิวะสกนธ์ | ก็เหมาะกว่าจะมีปราณ |
ปวงโคกระบืออัศวะหัต- | ถิก็สัตว์ติรัจฉาน |
มีชีวะดีณกิจะงาน | ขณะตายสิตัวมัน |
อาทิ์มังสะหนังนขะกระดูก | ก็จะปลูกประโยชน์สรร |
เป็นภักษะโภชนะและภัณฑ์ | พิธะภาชนานนต์ |
ดีกว่าประดามนุษะพรรค์ | มุหะอันธพาลชน |
ตายเน่าก็เผาและคุณะผล | จะไฉนก็ไป่มี |
เป็นคนกตัญญตะมนัส | สุภะกัตเวที |
สัตย์ธรรมะขันติทมะศี- | ละบพ้องบพานใจ |
ยากที่จะดีอุดมะรอด | ดนุปลอดตลอดไป |
ยึดบ้างและอย่างผิจะอะไร | คุณะโสตถิคงสม |
เราไทยกระไรจะนฤสา- | ธระการะปรารมภ์ |
รักชาติและวงศ์กุละนิยม | ถิระนามะว่าไทย |
ชาติเล่าก็เนาบวระพุท- | ธพิสุทธิศาสน์ไกร |
เกริกเลื่องกระเดื่องอดุละไตร- | ภพะเลอระบือลือ |
บ้านเมืองก็เนื่องดิลกะรัช- | ขกษัตริย์พระองค์คือ |
ผู้ทรงผดุงรัฐะและฤๅ | ดุจะดั่งบิดรชน |
รักชาติและศาสนะมหา | ขัติยาธิเบศร์ตน |
สามรักสิร่วมสกละกล | ปิยะหนึ่งคะนึงดู |
โดยเอกะพัทธะผิวะภักดิ์ | บริรักษ์สงวนชู |
จึ่งสัตย์อุบัติกรณะมู- | ละสมัครสมานการ |
นิตย์หวังณวูปสมะภาพ | และวะปราบอรินทร์พาล |
ผู้หมิ่นถวิลทุษะระราน | รณะพ่ายมลายสูญ |
ความสุขจะเกิดก็เพราะประกอบ | กิจะรอบระวังธูร |
อัพภันตร์และพาหิรกะมูล | จะอะไรไฉนมี |
เหมือนคำบุราณะคติภา | ษิตะว่าผิคาวี |
หายแล้วและล้อมวชะจะดี | ฤก็เปลืองก็เปล่าผล |
ง่ายเทียบก็เปรียบประดุจบ้าน | นระคร้านบกังวล |
กั้นรั้วระวังฆระจะทน | ทุระโจระเจียวหรือ |
จำตนจะต้องวิตกะพรั่น | และเสาะสรรพะเครื่องมือ |
ถัมภาทิพัตถุพิธะถือ | นิติโลกโศลกวาง |
พึงกันแหละก่อนกษณะแก้ | บมิแพ้มิผิดทาง |
ทุกข์ในอนาคตะณปาง | จะลุหนอบรอใคร |
ผู้มีประมาทจิตระเสมอ | สติเผลอมิกันภัย |
ภายหลังจะตั้งทุมนะใน | อุระร้อนบห่อนคลาย |
ฉันใดประเทศก็กลกัน | เพราะฉะนั้นนิรันดร์หมาย |
จำนง ณ ความสุขะสบาย | และระงับสงบภัย |
ต้องจำจะดำริบริหาร | อนุบาลเสมอไป |
ครบถ้านฤควรทะนุไฉน | ก็กระทำและทำรุง |
ใดกิจสมิทธิ์ก็เพราะสมัคคิ์ | น่ะแหละหลักจะชักจุง |
สัมฤทธิ์มโนรถะผดุง | ผละได้สะดวกดี |
บัดนี้ก็มีคณะสมา- | คมะราชะนาวี |
แห่งนามสยามปฤถพี | อุปการะเอาภาร |
สร้างยานะยุทธ์สมุทะพา- | หนะถาปนาการ |
สัญโจทน์อุโฆษวจนะขาน | สรกล่าวประกาศเกียรณ์ |
ตามทุนและตามพละจะให้ | บมิใช่จะเบียดเบียน |
แท้เที่ยงฤเลี่ยงยุติเสถียร | ธุระรับและรวมธน |
แม้พอมิพักหทยะสง- | สยะคงจะได้ยล |
เป็นทัสสนานุสระผล | สุประสาทะสมใจ |
ควรเราประชุมนระสยา- | มะประชานิกายไทย |
ออกทรัพย์สมานประมุทะใน | กิจะนี้จะดีครัน |
ฉันใดมิได้ยละพระร่วง | รณะเรือ ณ เร็ววัน |
กาลนี้ก็ใกล้ขณะจะบรร- | ลุประณิธิ์ประสิทธิ์สม |
ศรีกรุงประพันธ์นิกระมี | มนะปรีดิปรารมภ์ |
ถ้วนหน้าสภาคณะนิยม | ปริจาคะเจือจุน |
ตามมีสมรรถะพละมาก | ลหุภาคและพอทุน |
ไป่เสียสมัคคิบถะบุญ | เพราะอุบัติณแดนไทย |
ทั้งมีมนัสมฤทุสา | ธระภาวะเต็มใจ |
จักเปรียบ บ เทียบประดุจะใน | ขณะอันประเสริฐสาร |
ปอลผลนิพนธ์พจนะฉัน- | ทะสุนันทะสำนาน |
ขอแจ้งแถลงรมยะการ | อุปกรประกาศนำ |
เพื่อเพื่อนประชาชนะสดับ | เสนาะศัพทะควรคำ |
เริงรื่นสโรชะรสะดำ- | ริหะพ้องบแผกกัน |
ช่วยกิจประกอบดุจะประกาศ | สุประสาทสมานฉันท์ |
ควรชอบระบอบกุศละมรร | คก็น่านิยมชม |
ขอคำลิขิตจิตะปรา- | รภะข้าประสงค์สม |
เจตน์จุ่งจรุงหทยะรมย์ | นระร่วมไผทเทอญ ฯลฯ |