๏ นอบน้อมพระจอมอาจารย์ |
คเณศเวทชาญ |
กวีลุวากย์ วุฒิไกร ฯ |
|
อินทรวงศ์ฉันท์ ๑๒ |
|
๏ ขอขานสุภาณภา- |
ษิตะสาระฉันทนัย |
วาจกวจีไข |
คติเรื่องบุราณนิทาน |
๏ ชักจุงพยุงปลุก |
สติยุกติและปรีชะญาณ |
ปราโมทย์ประโยชน์สาร |
สุตะอรรถนิทัศน์กถา |
๏ มาในนิบาตเอ- |
กะนิเทศะพรรณนา |
เวทัพพะชื่อชา- |
ดกะแจ้งประจักษ์วิจารณ์ |
๏ สาธกละโมภโทษ |
ทุระโหดและอาจประหาร |
ชีพิตพินาศลาญ |
ลุพิบัติอนัตถะผล |
๏ ดำเนินอดีตนัย |
ณ สมัยพระภูวดล |
พาราณสีมณ- |
ฑละรัฐประเทศไผท |
๏ ไท้พรหมทัตราช |
วรนารถชนาดิศัย |
ผ่านกรุงผดุงไอ- |
สุริยราชย์นราภิบาล |
๏ ครั้นนั้นและมีพราหม- |
ะ ณะนามสมัญญะขาน |
เวทัพพะโดยการณ์ |
ธ เฉลียวฉลาดณมนต์ |
๏ สังเกตผิว์อากาศ |
และประกอบกะฤกษะ บน |
ร่ายอิทธิมนต์ฝน |
วิธะวัตถุรัตน์ประการ |
๏ ตกได้เพราะฤกษ์บน |
นภะดลและเป็นประมาณ |
หาไม่พิรุณธาร |
ทิพะนั้นบสมประสงค์ |
๏ ปางโพธิสัตว์เบื้อง |
อุปบัติพระชาติพระองค์ |
เป็นกุลบุตร จง |
จิตะสืบเสาะสนแสวง |
๏ เวทัพพ พราหมณ์ อา- |
จริยานุสาสน์แสดง |
ซึ่งศิลปศาสตร์แจง |
แนะประสิทธิวิทยา |
๏ สำนักสมัครหมั่น |
มนะมั่นเสมออุสาห์ |
โดยชอบประกอบคา- |
รวะเรียนและเพียรนิรันดร์ |
๏ อาจารย์ก็จำนง |
จิตะสงเคราะห์ศิลปะสรรพ์ |
สอนไสยศาสตร์บรร- |
พะระบอบระบิลยุบล ฯ |
อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ |
|
๏ ณกาละวันหนึ่ง |
วุฒิครูพิเศษมนต์ |
กิจานุกิจตน |
ขณะมีกระนี้พราหมณ์ |
๏ จะต้องคระไลไป |
ธุระในนิคมคาม |
ลุเจตะรัฐนาม |
ทุระเขตประเทศฐาน |
๏ ระหว่างวิถีจร |
และก็ค่อนจะกันดาร |
อเนกนิกรพาล |
ผิวะพบจะบีฑา |
๏ ณวาระจากคาม |
พฤฒิพราหมณ์ก็ชวนพา |
พระโพธิสัตว์คลา |
ทวิเพื่อนพนาสัย |
๏ และต่างก็พากัน |
บทะมรรคะครรไล |
ทุรัศ ทุเรศไป |
ณระหว่าง วนาสัณฑ์ |
๏ จะถึงนิคมถ้า |
คณนาก็หลายวัน |
อนาถพนัศครัน |
และสยดสยองภัย |
๏ ทิวาและราตรี |
ฤ จะมีสบายใจ |
ระอิด ระอาใจ |
ขณะพักจะกินนอน |
๏ ระแรมระรอนเถื่อน |
ทวีเพื่อนพเนจร |
ลุถึงสถลตอน |
วนะเวิ้งวิเวกเหลือ |
๏ พนัสสงัดคลุม |
ทุมะซุ้มคระครุมเครือ |
ระย่อยะเยือกเจือ |
จิตนึกระทึกหนาว |
๏ จรัลอรัญผลู |
อุระครูและศิษย์คราว |
สะทกสะท้านสาว |
บทะรีบ ระวังภัย |
๏ ลุที่สถิตโจ- |
ระสถานะอาศัย |
เลาะซุ่มประชุมใน |
ระยะทางระหว่างเดิน ฯ |
สุรางคนางค์ฉันท์ ๒๘ |
|
|
๏ ละผู้ละคน |
ละล้วนกมล |
มุโมหะเกิน |
ณพฤกษะไพร |
ผิว์ใครเผอิญ |
เคราะห์ชักเผชิญ |
ปะพบละมัน |
|
๏ ก็ไล่เลาะลัด |
และก้าวสกัด |
ฉกาจฉกรรจ์ |
เพราะโลภะทรัพย์ |
ก็สับก็ฟัน |
ประทุษทัณฑ์ |
ดุร้ายระราน |
|
๏ มนุษย์นิกร |
แสยงสยอน |
อะไรมิปาน |
เพราะกลัวประสล |
พะพบพะพาน |
บอาจบหาญ |
จะไคลจะคลา |
|
๏ จะลับตะวัน |
และโจระพรรค์ |
ประมวลคณา |
ก็คอยกระทำ |
ทุกรรมณกา |
ละนั้นและมา |
ประชุมสมาน |
|
๏ พระโพธิสัตว์ |
กะพราหมณ์เลาะลัด |
ลุในพนานต์ |
ตระบัดก็สรร |
พะอันธพาล |
ก็โห่ก็ขาน |
ประกาศกะกัน |
|
๏ ก็พรั่งก็พรู |
ก็เกรียวก็กรู |
ก็เกริ่นก็พลัน |
ทะมัดทะแมง |
และแบ่งละพรร |
คะหัตถะสรร |
พะสาตถว์คระวี |
|
๏ ก็ควบก็คุม |
คะคึกระรุม |
ก็ล้อมและตี |
ตรลบตลอด |
บรอดจะหนี |
ละหมู่และมี |
ประทุษสถุล |
|
๏ ประดุจะกา |
กระนั้นสิมา |
ปะลูกสกุณ |
ระดมเกาะกวน |
บหวนกรุณ |
ประโยชน์จะภุญ |
ชะภักษ์ประสงค์ |
|
๏ ทมิฬทโมน |
มหิจฉะโจร |
ก็จับทิชงค์ |
กะโพธิสัตว์ |
ก็มัดจะปลง |
ชีพิตพระองค์ |
และพฤฒิพราหมณ์ ฯ |
สาลินีฉันท์ ๑๑ |
|
๏ ชุมนุมโจรพวกนั้น |
วิสัยธรรมะดาตาม |
เยี่ยงอย่างอันเคยความ |
นิยมยึดประพฤติมา |
๏ จับคนสองคนได้ |
ผิว์คิดใคร่แสวงหา |
ธนแทนถ่ายชีวา |
บห่อนคิดจะปลิดปลง |
๏ มีทรัพย์สำหรับให้ |
ก็ปล่อยไปและยังคง |
เหลือคนหนึ่งจำนง |
จะไว้เป็นประกันตน |
๏ ครั้งนั้นครั้นจับโพ- |
ธิสัตว์พราหมณ์พิเศษมนต์ |
ครูศิษย์ทั้งสองคน |
ก็ให้สัจวาจา |
๏ ปล่อยไปไป่ฝ่าฝืน |
จะขอคืน ณ เคหา |
นำทรัพย์แลกลับมา |
จะมอบหมายและถ่ายชนม์ |
๏ โจรยอมพร้อมปล่ยโพ- |
ธิสัตว์เพื่อประโยชน์ธน |
คุมพราหมณ์ไว้เป็นคน |
ประกันชีวะสัญญา ฯ |
วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ |
|
๏ พระโพธิสัตว์เมื่อ |
ธจะเมื้อนิราศะคลา |
นิวัตินิวาสคา- |
มะก็สั่งกระซิบกะพราหมณ์ |
๏ ประมาณมินานช้า |
ผิวะข้าพเจ้า ลุคาม |
จะกลับก็สองสาม |
ทินะแน่ บแปรบปรวน |
๏ ก็โจรดุร้ายนัก |
สิและจักกระทำ มิควร |
ณทัณฑะทั้งมวล |
เถอะก็สู้ ระงับหทัย |
๏ สะกดและอดเอา |
จิตะเขา บ เป็นกระไร |
มิควร จะทำใจ |
เหลาะแหละท้ออุสาหะทน |
๏ ไฉนก็ตามเทอญ |
คะรุเชิญประหยัดกมล |
มิควรจะตีตน |
ขณะก่อนพยาธิภัย |
๏ เพราะดำริเกรงว่า |
ผิวะข้าพเจ้าสิไป |
บทันจะถึงไหน |
มนะ ท่านมิทาน มิทน |
๏ ประกอบระกำกาย |
ก็จะร่ายวฤทธิมนต์ |
และหากผิว์รัตน์ฝน |
ทิพะตกประดุจประสงค์ |
๏ กระนั้น ละแน่อัน |
ชิวะท่านจะปลดจะปลง |
เพราะโจระมั่นคง |
บมิเห็นจะรอดไฉน |
๏ พระโพธิสัตว์สั่ง |
กิจะเสร็จก็ลาคระไล |
นิวัติโดยใน |
พนะมรรคะเมื่อ ธ มา ฯ |
มาณวกฉันท์ ๗ |
|
๏ พราหมะณะผู้ |
ครูพฤฒิเฒ่า |
ศิษย์จระเข้า |
แนววนะคลา |
สับนัยะน์บถ |
หมดมิตระหา |
ใครบมิอา |
ทรอุปการ |
๏ ดวงสุริย์ด่วน |
จวนอัสดง |
ลับนภะลง |
แสงอวสาน |
โจระก็จัด |
มัดบมินาน |
พันธนะปาน |
เปรียบอยะตรึง |
๏ พื้นปถพี |
ที่นิทระขอน |
กัษฐะและหมอน |
หนุนศิระรึง |
สุขฤจะหา |
กายะก็ตึง |
พราหมณะถึง |
ทุกขะประการ |
๏ มดฤก็ไต่ |
ไรฤก็ตอม |
ยุงฤก็ล้อม |
กัดและระราน |
อาดุระผล |
ทนทรมาน |
เวทนะปาน |
ในอวิจี |
๏ โจระระวัง |
ตั้งคณะคุม |
อรรคนิสุม |
มันและขมี |
กลัวภยะใด |
ใจบมิหนี |
ต่างจิตะปรีดิ์ |
เปรมอภินันท์ |
๏ คุยสิโขมง |
โยงมนะชื่น |
หาสิยะรื่น |
เริงหฤหรรษ์ |
กิจอวะหาร |
การดุฉกรรจ์ |
กักขฬะพรรณ |
พื้นขะระคำ |
๏ พราหมะณะนอน |
ค่อนจะอนาถ |
หวิววนะหวาด |
หวามทุษะกรรม |
แห่งทุระโม่ห์ |
โจระกระทำ |
สาหัศะลำ |
บากดุจะวาย |
๏ โอ้อุระกู |
ดูก็ประหลาด |
อยู่คฤหาสน์ |
แสนจะสบาย |
อยากดละที่ |
ชีวะมลาย |
ใคร่เคราะห์ตะกาย |
กรรมะกระไร |
๏ ยิ่งทุมนัศ |
อัดอุระตื้น |
โศกะสะอื้น |
อัสสุก็ไหล |
พักตระชุ่ม |
กลุ้มหฤทัย |
ใคร่มุติภัย |
พ้นคณะพาล |
๏ หวั่นวิปโยค |
โศกมนะพลาง |
เพ่งณนภางค์ |
ทัศนะการ |
เหตุอุปบัติ |
อัจฉริย์วาร |
จินตนะนาน |
แน่นภะดล |
๏ ฤกษะนิมิต |
พิศผิว์ฉะนี้ |
ไสยะวิธี |
ร่ายวระมนต์ |
พลันจะอุบัติ |
รัตนะฝน |
แท้ทิพะธน |
เที่ยงอนุมาน |
๏ ง่ายกิจะงาม |
พราหมะณะครู |
พลางพิศะดู |
ดำริหะการณ์ |
ชีวิตะกู |
อยู่ก็จะลาญ |
แหลกบมินาน |
แน่ละซิหนอ |
๏ ศิษย์น่ะจะคอย |
หน่อยจะมิกลับ |
ฤๅผิวะทรัพย์ |
ได้บมิพอ |
โจระไฉน |
ไยนะจะรอ |
กูละก็คอ |
ขาดละกระมัง |
๏ ทนทุระเข็ญ |
เป็นนฤสุข |
รับขะระทุกข์ |
สุดจะประทัง |
กูก็ประสิทธิ์ |
วิทยะขลัง |
ยอมดุจะดัง |
นี้ก็มิดี |
๏ จำจะขยาย |
ร่ายวระเวท |
มนตะวิเศษ |
ศาสตระวิธี |
วรรษะอุทก |
ตกปถพี |
โจรก็จะมี |
ความกรุณา |
๏ ได้ธนะรัตน์ |
วัตถุอนันต์ |
แจกคณะปัน |
ต่างก็จะคลา |
ปล่อยชิวะกู |
สูคฤหา |
เลี่ยงละพญา |
มัจจุผจญ ฯ |
อุปชาติฉันท์ ๑๑ |
|
๏ ตริการณ์ประจักษ์ชัด |
สุมนัส ณ บัดดล |
พราหมณ์ผู้พิเศษมนต์ |
ก็ประกาศกะโจรผอง |
๏ ดูก่อนนิกรท่าน |
ผิวะท่านหทัยปอง |
ประสงคะเงินทอง |
ธนะสาระสิ่งสรรพ์ |
๏ ก็จักสะดวกได้ |
ดุจะใจนิยมพลัน |
เออเราจะให้บรร- |
ลุประสิทธิทรัพย์สม |
๏ ไป่เป็นอุบายเจ- |
ตนะเล่หะลวงลม |
เพราะมีวิชาคม |
จะกระทำก็เป็นมา |
๏ เถอะแก้ประจากพัน- |
ธนะสรรพะตรึงตรา |
ผ่อนกายสบายสา- |
ทระภัตตะการกิน |
๏ อีกาคบอุทกชำ- |
ระสกนธะมลทิน |
ธุลีละอองดิน |
รชะปราศสะอาดพรรณ |
๏ และเราก็จักร่าย |
วระฤทธิเวทพลัน |
ให้สัตรัตน์วรร- |
ษะปวัตตนาการ |
๏ พวกโจรก็ดีใจ |
ขณะได้สดับสาร |
และต่างก็ลนลาน |
อุปฐากกระทำตาม |
๏ มิช้าก็สำเร็จ |
กิจะเสร็จประดุจพราหมณ์ |
มิปรารถนาความ |
สุขการะพร้อมสรรพ์ |
๏ เชิญพราหมณ์สถิตอา- |
สนะสูงและแบ่งพรรค์ |
พิทักษ์ระวังกัน |
ยละฤกษ์และคอยฝน ฯ |
ฉบัง ๑๖ |
|
๏ พราหมณ์ครูพลางดูฤกษ์บน |
โอมอ่านอิทธิมนต์ |
พระเวทวิเศษทันใด |
|
๏ บันดาลมืดมัวทั่วไป |
เมฆคลุ้มกลุ้มใน |
นภาพิลึกเหลือหลาย |
|
๏ วิทยุปลาบแลบแปลบปราย |
อากาศประกาย |
คะนองสนั่นครั่นครวญ |
|
๏ พายุพัดตรลบทบทวน |
แห่งห้องหาวหวน |
คระโหยคระหึมครึมคราง |
|
๏ สารพัดอัศจรรย์หลากลาง |
ลพภูว์เพียงพาง |
จะหล่มจะล่มแลพัง |
|
๏ อำนาจสิทธิเดชเวทขลัง |
บัดเดี๋ยวสมดัง |
มโรรถะประสงค์ |
|
๏ บังเกิดวลาหกตกลง |
ที่นั้นพลันบง |
พิรุณก็หายทันใด |
|
๏ เกลื่อนกลาดดาษดาเต็มไป |
ด้วยรัตนามัย |
ประมวลละล้วนแหล่หลาม |
|
๏ เงินทองกองแก้วแวววาม |
สุกสดงดงาม |
ละสิ่งละอย่างพร่างพราย |
|
๏ ธนะสารสมบัติทั้งหลาย |
มั่วมูลมากมาย |
ณ เมทนีดลสถาน |
|
๏ ปวงโจรเอิกเกริกเบิกบาน |
ต่างตนลนลาน |
และกอบและเก็บตามกัน |
|
๏ รวบรมสำเร็จเสร็จสรรพ์ |
ปล่อยพราหมณ์เร็วพลัน |
แสะต่างก็ต่างชุมพล |
|
๏ พากันกลับแหล่งแห่งตน |
โดยทางวนาสณฑ์ |
และพราหมณ์ก็ตามครรไล |
|
๏ วิถีถิ่นแถวแนวไพร |
จำเป็นจำไป |
กะโจรก่อนจึงถึงทาง |
|
๏ ที่แยกกันได้ในกลาง |
ป่าเป็นอันวาง |
กมลมิพรั่นอันใด |
|
ภุชงคประยาตรฉันท์ ๑๒ |
|
๏ นิกายโจรและพราหมณ์จร |
พนันดรมิถึงไหน |
ก็เกิดอันตรายใน |
ระหว่างมาอุบัติมี |
๏ ประสบโจระอีกพวก |
ละล้วนพาละราวี |
และต่างตนก็ตัวดี |
ดุกราดเกรี้ยวมิเกรงใคร |
๏ สกัดซุ่มประชุมหมู่ |
ประทุษผู้จะมาไป |
ณ ผลูพฤกษะพงไพร |
ประสงค์ทรัพย์เสมอมา |
๏ ก็เร้นกายสงบศัพท์ |
ระงับซ่อน ณ ทางคลา |
ระวังตัวระแวงตา |
ขมึงมองเขม้นหมาย |
๏ ตระหนักเสียงสิมีคน |
และเดินด้นสถลชาย |
พนัสชัฏถนัดหลาย |
ละแน่แล้วมิแคล้วไป |
๏ และต่างตนก็เตรียมตัว |
บ่คิดกลัวอะไรใด |
ตระเตรียมชุดและจุดไฟ |
สว่างโพลงโขมงเพลิง |
๏ ก็ครบมือและถือสรร- |
พะอาวุธระวังเชิง |
กระลึงมั่นกระสันเริง |
ฤดีเรียกและเพรียกเสียง |
๏ ก็โห่ฮึกคะคึกห้อม |
สะพรั่งพร้อมสะพรึบเพรียง |
ขนานหน้ากระดานเรียง |
ประชิดต่างระดมตี |
๏ เลาะลัดโอบตรลบอ้อม |
ตลอดล้อมจะลอดหนี |
ณ ช่องไหนก็ไป่มี |
และหมดทางจะต้านทาน |
๏ นิกรโจระพวกก่อน |
ประมาทห่อนระวังวาร |
จะป้องกันบทันกาล |
ก็แพ้พ่ายกระจายพล |
๏ ประมวลหมู่มิติดต่าง |
วะวุ่นวางวะวิ่งวน |
ละล้า ล่าละลานลน |
พว้าหน้าพะวงหลัง |
๏ ปะป่วนป่นปะปนไป |
มิเป็นใครและใครฟัง |
บได้ศัพท์ประสานดัง |
ประดาอึกกะทึกอึง |
๏ ประชุมโจระพวกหลัง |
เหมาะท่าแล้วฉะนั้นจึง |
กระโจนโถมกระโจมถึง |
ก็จับได้สะดวกดาย |
๏ บเหลือเลยและแม้ถึง |
จะคนหนึ่งมิพึงหมาย |
จะหลีกปลอดจะรอดกาย |
ตลอดจนทิชาจารย์ ฯ |
สัททุลวิกกีฬิตฉันท์ ๑๙ |
|
๏ โจรพวกก่อนบมิพรางและพลางพจนะขาน |
แก่หมู่อมิตรพาล |
ณ พลัน |
๏ เราโจรท่านและก็โจรประดุจะกัน |
รู้เชิงและรู้ทัน |
สกล |
๏ ท่านจับเราก็เพราะจงประสงคะเฉพาะธน |
เท่านั้นกมลหวัง |
แสวง |
๏ อยากได้บ้างก็บังจะบอกยุบละแจง |
ตามจริงจะคลางแคลง |
ไฉน |
๏ จับเราไว้ก็มิได้ประโยชน์ผละอะไร |
พราหมณ์นี่สิดีใคร |
จะปาน |
๏ จับได้เถิดจะประเสริฐประสงคะธนะสาร |
ทุกสิ่งผิว์ต้องการ |
ก็สม |
๏ โดยแกมีพิทยาคมากระอุดม |
ได้มนต์มหาพรหม |
ประสิทธิ์ |
๏ อาจให้ฝนทิพะธนปวัตตนะวิวิธ |
สัมฤทธิจิต ปรารถ- |
ะนา |
๏ พวกเราได้ก็เพราะใครเพราะพราหมะณะชรา |
ร่ายมนต์วิเศษมา |
อุบัติ |
๏ โจรพวกหลังขณะฟังก็แสนจะสุมนัส |
โลภเจตนารัด |
หทัย |
๏ จึ่งปล่อยโจรคณะเดิมประดาวิมุติภัย |
ทั้งหมดและทันใด |
ก็คม |
๏ พราหมณ์ครูไว้เพราะละโมบมหิจฉะก็ประชุม |
ปลอบขู่และรุมขอ |
กะพราหมณ์ ฯ |
วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ |
|
๏ เวทัพพ์ทิชงค์สวนะพลัน |
อุระหวั่นวะหวิวหวาม |
นิ่งขึงประหนึ่งสริระดาม |
ดรุท่อน ตะลึงดู |
๏ หนีเสือสิมาปะจรเข้ |
เฉพาะเวระกรรมกู |
พ้นปากพญามฤตยู |
ภยะแล้วบแคล้วไป |
๏ มาพบประสบทุเคราะหะอีก |
สิจะหลีก ณ ทางใด |
จำเป็นก็จำจิตะไข |
พจนารถะวิงวอน |
๏ พ่อมิพึงมนะพิโรธ |
นฤโกรธและอาทร |
ผ่อนโทษประทังทุษะปกรณ์ |
ดุจะข้าขมาขอ |
๏ อันสรรพะทรัพย์ก็นฤสง- |
สยะคงจะได้พอ |
ความปรารถนานิยมะรอ |
ศุภะฤกษ์นิมิตมาน |
๏ บัดนี้จะร่ายวิทยะมนต์ |
ทิพะฝนมิบันดาล |
ฤกษ์บน บ มีประดุจะกาล |
คณะโจระก่อนขอ |
๏ ปีหน้า ณ ปลายสมยะขวบ |
ลุประจวบประจักษ์พอ |
ร่ายมนต์จะมีธนะเพราะรอ |
อุปสรรคะขัดขวาง |
๏ ผัดก่อนผิวกาลกษณะนั้น |
แลจะบรรลุลาภวาง |
ใจเคืองประเทืองประนุทะจาง |
จิตะกุธประทุษกรรม |
๏ ทวยโจรสดับ ทวิชะอา- |
จริยาภิยาจนดำ |
ต่างตนก็ต่าง มุทะลุดำ- |
ริหะเดือด ณ ทันใด |
๏ ดังอัคคิขันธะ ขณะกรุ่น |
นระก่อก็โพลงไฟ |
คุกคามตะคอกผรุสะไข |
วจะว่ากะพราหมณ์ ครู |
๏ เฒ่านี่กระนี้และนะอุเหม่ |
เหลาะแหละเล่หะลวงกู |
เอื้อนอำอุบายพิเคราะหะดู |
บมิมั่นมิคงคำ |
๏ พวกโน้น ประสงค์แหละเพราะไฉน |
ธนะได้สะดวกทำ |
พวกเราอนาคตะ ฉนำ |
ลุและจึ่งจะบันดาล |
๏ หวังคุณกรุณวิรุธะโทษ |
อประโยชน์ ก็ป่วยการ |
ปล่อยไปและไว้ชิวิตะปราณ |
ก็บเห็นจะเป็นผล |
๏ ว่าพลางก็เงื้อติขิณะตาว |
บทะก้าวและสุดพล |
ฟันฟาดณมัชฌิมะสกน- |
ธะก็ขาด ณ ทันใด |
๏ ริกริกสรีระทวิขัณฑ์ |
พิศะควรสลดใจ |
ชีวาตมอนาถอนิจะใน |
ขณะนั้นก็พลันมรณ์ ฯ |
อุปัฏฐิตาฉันท์ ๑๑ |
|
๏ ครั้นเสร็จกิจะปลง |
ทวิชงคะชีพรอน |
จึ่งโจระนิกร |
ก็ประกาศกะกันพลัน |
๏ ต่างอาวุธะครบ |
กรทายนิกายปัน |
เตรียมเพื่ออนุพันธ์ |
คณะโจระพวกเดิม |
๏ แซศัพทะกุลา- |
หละลาละวนเหิม |
เอาฤกษ์ชะยะเสริม |
สุระโห่สนั่นไพร |
๏ เร่งรีบจระถั่น |
บทะมรรคะตามไป |
โจรก่อนสิคระไล |
บมิช้าก็มาทัน |
๏ รุกไล่ปะทะหลัง |
แลบรั้งบรอพลัน |
ไป่ฟังพจะพรร- |
ณนะขานประการใด |
๏ โจตีมิละยั้ง |
มนะหวังจะเอาชัย |
ต่างตนตะละใจ |
มุหะเหี้ยมอหังการ |
๏ ฤๅผ่อนขณะพัก |
ปรปักษ์จะต้านทาน |
หมายมุ่งจะประหาร |
ชิวะจ้วงทะลวงฟัน |
๏ แย้งยุทธะพิฆาฏ |
บมิอาจจะหนีทัน |
หักด้วยพละขัน |
พละเข้าตลุมบอน |
ฟันฟาดระดะดาษ |
ศิระขาดตะลุมบอน |
ปั่นกายะลุมรณ์ |
ยละน่าอนาถใจ |
๏ กลาดเกลื่อนปถพี |
ฉวะชีวิตักษัย |
ทั้งสิ้นและประลัย |
บมิเหลือจะรอดชนม์ |
๏ ครั้นแล้วทุระพา- |
ละก็เก็บก็รวมธน |
แห่งโจระสกล |
ปะระพรรคะอันมรณ์ |
๏ เสร็จสรรพก็ประมวล |
พละชวนนิวัติจร |
สู่ซ่องพนะดอน |
ดละกึ่งวิถีเผือน ฯ |
กมลฉันท์ ๑๒ |
|
๏ อุปบัติเหตุหา- |
ยนะภาวะมาเยือน |
คณะโจระลืมเลือน |
มิตระพันธะไมตรี |
๏ เพราะลุโลภะอำนาจ |
วิปลาสและต่างมี |
พหุเจตนาปี- |
ฬิตะมุ่งละโมภครัน |
๏ บมิยอมก็เกี่ยงแย้ง |
ขณะแบ่งและปันกัน |
ตะละคนก็ดึงดัน |
ทะเลาะเชิงวิวาทชวน |
๏ ธุระข้าแหละเหนื่อยยาก |
ธนะมากสิจึงควร |
เกะกะโกงกระนี้กวน |
กุธะจิตบคิดเครง |
๏ เฉพาะนี่สิของกัน |
และก็นั่นซิของเอง |
ยุติธรรมะนักเลง |
ก็เหมาะแล้วมิถูกหรือ |
๏ ตะละตนก็ต่างใจ |
ดุจะไฟกระโหมฮือ |
กละห์เมธคาถือ |
ทิฐิต่างบยอมกัน |
๏ และก็แยกก็ยกพวก |
ทวิภาคเสมอพรรค์ |
เอะอะโทษะโมหันธ์ |
ชุลมุน และวุ่นวาย |
๏ ทวิหัตถะศาสตรา- |
วุธะคว้ากระลึงทาย |
คณะตนกมลหมาย |
ชิวะหมู่ริปูตน |
๏ ก็กระโจนกระโจมยุทธ์ |
อุตลุดและสับสน |
มิระย่อมิท้อทน |
ปะทะเข้าประจัญบาน |
๏ บมิเห็นกะชีวิต |
มนะคิดจะหักหาญ |
พละใครผิว์ต้านทาน |
บมิได้ก็วายชนม์ |
๏ อวสานต์สมัยหยุด |
ยุคะยุทธะแย่งธน |
คณะโจรประดาดล |
ชิวิตันตะรายราย |
๏ ศพะเรียงระดาษกลาด |
ระกะขาดสกนธ์กาย |
ศิระวิ่นและบ้างตาย |
เพราะประหารฟันแทง |
๏ ทัศนาสินองโล- |
หิตะโอ้อนาถแดง |
ตละภูมิพึงแสยง |
จิตะเยือกสยดยล |
๏ คณนาอเนกเมือ |
ชีวะเหลือแหละสองคน |
ทวิมิตรชไมชน |
ธนะสารพันผอง |
๏ และก็รวบก็รวมห่อ |
พหุพอหทัยปอง |
ทุระโจระทั้งสอง |
อนุจรอรัญคลา ฯ |
วิชชุมาลาฉันท์ |
|
๏ สองโจรครรไล |
มาใกล้เขตคาม |
แห่งหนึ่งจึงความ |
หิวโหยมีมา |
เหน็ดเหนื่อยเมื่อยอ่อน |
จำผ่อนกายา |
หยุดพักเพื่อหา |
ภักษ์ภุญชาหาร |
๏ ซุกซอนซ่อนทรัพย์ |
ไว้ลับกำบัง |
โจรหนึ่งจึงนั่ง |
รักษาธนสาร |
เฝ้าคุมกุมดาบ |
คมปลาบปราบพาล |
อันจักมาราญ |
รังแกรังกล |
๏ อีกคนหนึ่งเล่า |
ถือข้าวสารไป |
ยืมหม้อขอไฟ |
ตามหมู่บ้านคน |
หาอาหารเพื่อ |
มาเผื่อเพื่อนตน |
สั่งกนบัดดล |
โดยด่วนครรไล |
๏ โจรผู้เฝ้าทรัพย์ |
กลายกลับความคิด |
เหตุโลภหากจิต |
ให้แปรปรวนไป |
มุ่งหมายร้ายกาจ |
ชีพฆาตมาทใจ |
เพื่อมิตรบรรลัย |
เสียโดยเร็วพลัน |
๏ หวนฮึกตรึกว่า |
แม้ถ้าเพื่อนกู |
มีชีวิตอยู่ |
ลาภถอยน้อยครัน |
๏ ทรัพย์ควรส่วนสอง |
จำต้องแบ่งปัน |
ไปเป็นของมัน |
ภาคหนึ่งแน่นอน |
๏ อย่าเลยอย่างนั้น |
เอามันไว้ไย |
อ้ายเพื่อนจัญไร |
เหมือนกับหญ้าบอน |
๏ ในกำมือเรา |
จักเอาชีพมรณ์ |
เมื่อไรคงรอน |
สำเร็จดังใจ |
๏ จึ่งโจรจัณฑาล |
โหดพาลหีนเพศ |
จองจิตจงเจตน์ |
ผลาญชีวาลัย |
แห่งมิตรคิดว่า |
หากมาเมื่อไร |
ฟันให้ตายไป |
ด้วยดาบทันที |
๏ ฝ่ายโจรผู้ไป |
อยู่ในหมู่บ้าน |
หุงหาอาหาร |
เห็นช่องคล่องดี |
พลางปรารภพลัน |
ทรัพย์สรรพ์อันมี |
เพื่อนคงชีวี |
ลำบากยากใจ |
๏ แบ่งสรรพ์ปันสอง |
เป็นของเขาส่วน |
นึกไปไม่ควร |
ให้มันทำไม |
ยาพิษติดตัว |
อยู่กลัวมันไย |
จักเจือเบื่อใน |
หม้อข้าวส่วนมัน |
๏ ข้าวสุกสำเร็จ |
กินเสร็จสรรพแล้ว |
จึ่งโจรใจแกล้ว |
โรยยาพิษพลัน |
๏ ถือกุมภ์ดุ่มเต้า |
เร่งเท้าผายผัน |
ถับถึงเพื่อนกัน |
ปลงหมอพอวาง |
๏ โจรผู้คอยฆ่า |
สบท่าได้ที |
ไม่ผ่อนให้มี |
เวลาท่าทาง |
๏ เงื้อดาบโดดปราด |
ฟันฉาดขาดกลาง |
กายดิ้นแด่วพลาง |
ชีวันบรรลัย |
๏ เสร็จฆ่าเพื่อนแล้ว |
ผ่องแผ้วล้นพ้น |
ค้นข้าวกินจน |
อิ่มหนำช่ำใจ |
๏ พิษยาซ่าซ่าน |
เสือกคลานซานไป |
โจรนั้นทันใด |
ถึงซึ่งความตาย |
๏ เหลือแต่ทรัพย์สรรพ์ |
มากครันอันทิ้ง |
เกลื่อนกลาดดาษกลิ้ง |
ตกอยู่เรี่ยราย |
บรรดาโจรหาก |
โลภมากลาภหาย |
ชีวาตม์วางวาย |
ดุจกล่าวแล้วมา ฯ |
โตฏกฉันท์ ๑๒ |
|
๏ คณโจระก็หาย |
ยละฝ่ายคะรุตน |
ก็บมีเอะพิกล |
วิปลาศละซิหนา |
๏ อนุกรมจระจัก- |
ษุมลักทศนา |
ยละริมรถะยา- |
บถะเรี่ยระกะราย |
๏ ธนะอากิณะสรรพ์ |
พหุภัณฑะกระจาย |
พระประจักษ์กิจะหมาย |
มนะแม่นอนุมาน |
๏ คะรุอาตม์เพราะมิเอา |
พจะเราอุปการ |
กะนิกรหินะพาล |
นิระผลคุณะภาว์ |
๏ ธ และผองนระพรร- |
คะอนันต์คณนา |
ลุพินาศนฤสา- |
ระประโยชนะผล |
๏ อนุจรจรัล |
ขณะพลันพระก็ยล |
ทิชะพราหมณ์วุฒิมนต์ |
ณวิถีถละคลา |
๏ ทุระพาละพิฆาต |
ชิวะขาดธวิชา |
สริราพยพะกา- |
ยะอนาถนิทระมรณ์ |
๏ พระก็เที่ยวละเลาะตัด |
ตะรุกัษฐะก็ทอน |
และประกอบอุปกร |
กิจะอรรคะนิขันธ์ |
๏ อุปการะกะสา- |
ธนะฌาปนะพลัน |
ธุระเสร็จพระก็สัญ- |
จระเก็บบุษบา |
๏ อนุสรคุณะสาร |
และสการกสะมา |
ครุด้วยจิตะคา- |
ระวะแล้วก็คระไล ฯ |
อีทิสังฉันท์ ๒๐ |
|
๏ พบประดาทุพาละชีพกษัย |
แหละเกลื่อนระหว่าง ณ ทางธไป |
ประมาณหลาย |
๏ ข้าวและหม้อก็ทิ้งกระจัดกระจาย |
พระแจ้งประจักษ์มิพักฉงาย |
ฉงนความ |
๏ การณ์ประกอบวิบัติอนัตถะตาม |
ปวัตติมาก็น่าจะขาม |
และสังเวช |
๏ ผองกะลีก็โลภะมูละเหตุ |
มุหันธะจิตมหิจฉะเจตน์ |
ผจญผลาญ |
๏ หน่อพิสุทธิพุทธะพงศ์ณวาร |
แสดงสลดก็กล่าวอุทาน |
พระวาจา |
๏ เชิญสดับคดีฤดีประสา- |
ทะเนติ์ ณจันทพรรณนา |
เสนอกรรณ์ ฯ |
อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ |
|
๏ โอเหล่ามนุษย์โลก |
ภพะโอฆอนาถครัน |
โลภเหลิงละเลิงบรร- |
ลุพินาศฉกาจหนา |
๏ ฟุ้งซ่านทะยานคิด |
ณอนิษฐะเหตุปรา- |
รภเพื่อแสวงหา |
กิจะสิ่งประสงค์สรรพ์ |
๏ อันใช่อุบายชอบ |
มิประกอบระบอบธรรม์ |
ฤๅปราศประโยชน์อัน |
จะลุปรารถนาสม |
๏ อยากได้สิเกินไป |
ผิว์บได้ก็เกรียมกรม |
ยิ่งหาจะปรารมภ์ |
คติผิดและดำเนิน |
๏ อีกใคร่จะได้ที่- |
บมิมีละโมภเกิน |
ใช่ฐานะอย่าเพลิน |
ผิวะพลาดละเต็มที |
๏ ถึงแม้ผิว์จักได้ |
ดุจะใจนิยมมี |
อย่าเพ่อมะเมอปี- |
ติตะเกียกตะกายหา |
๏ ใคร่ครวญจะควรเหตุ |
ผิว์ลุเจตน์จะนำมา |
ซึ่งคุณประโยชน์ผา- |
สุกะผลประการใด |
๏ ได้โดยประกอบโทษ |
อประโยชน์และนำภัย |
มาสู่ดะนูใน |
ขณะหนึ่งก็พึงถอน |
๏ อย่าหลวงพะวงตั้ง |
สติหยั่งประหยัดรอน |
ห้ำหั่นและบั่นทอน |
ก็จะเปลื้องประเทืองเบา |
๏ รู้สึกระลึกตน |
อกุศลกุศลเรา |
จักอวยวิบากเอา- |
ธุระสุดจะเป็นไป |
๏ คราวควรจะได้คง |
ลุประสงค์ บ เป็นไร |
ดลคราวมิได้ใคร |
จะทะเยอทะยานหวัง |
๏ ดังฤๅจะสำเร็จ |
ผละเผล็ดจะตึงตัง |
ตื่นเหิ่มกระเหิมกัง- |
วละไปก็ป่วยการ |
๏ ผลไม้วิสัยมัน |
รสะธรรมะชาติหวาน |
ยังติดกะต้นวาร |
ผละดิบประดุจกัน |
๏ ด้วยกินละพอเคี้ยว |
ก็จะเปรี้ยวแลฝาดครัน |
รอสุกซิหวานมัน |
พิเคราะห์ดูไฉนดี |
๏ อันโลภะโทษนั้น |
สิมหันต์อนันต์มี |
เช่นฉันทวาที |
นยะเล่าแถลงมา |
๏ โจรเจตะรัฐเหตุ |
สุภะเจตนาพา |
เวทัพพะ พราหมณ์คลา |
ดละเพื่ออนัตถ์ภัย |
๏ โลภมากก็ลาภหาย |
ชิวะวายวินาศไป |
ควรจัดนิทัศน์ใคร |
ยละเยี่ยงพยานตรง ฯ |
สัทธราฉันท์ ๒๑ |
|
๏ ภาษิตปรารภก็จบลง |
วระทศะพละองค์ |
โพธิสัตว์พงศ์ |
ธ เลือกสรร |
๏ ทรัพย์สิ่งทิ้งใคร บ เกียจกัน |
พิพิธะธนะและภัณฑ์ |
พจน์กะภารอัน |
จะนำไป |
๏ กลับสู่เคห์คามะอาศัย |
มิละพิริยะหทัย |
ถอยละทิ้งใน |
ประโยชน์สาร |
๏ เพียบพูนไพบูลย์ ณบุญทาน |
นิยมะสุคติฐาน |
ตามสะดวกการ- |
ณเป็นไป |
๏ ครอบครองชีพิตสถิตใน |
มนุษะภพะสมัย |
ควรกะขัยวัย |
ระหว่างมี |
๏ ได้ยังข้อมรรคะอันดี |
ศุภะกุศละนิธี |
บุญะราศี |
ณโอสาน ฯ |
๏ สาธกชาดกพจมาลย์ |
เวทัพพ์นิทาน |
ณบรรพะจบบริบูรณ์ |
ฯลฯ |