ฉันท์เฉลิมพระเกียรติ งามพระเมรุทองท้องสนามหลวง

วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
ปวงข้าสมาชิกะสโม สระนพทวาสนาม
สุดแสนจะอาลยะและความ วิปโยคฤๅห่างหาย
โอ้ปิ่นนรินทร์บรมะนาถ ปิยะราชพระองค์วาย
ชนม์สูญพระชีพพระวระกาย อุปบัติดุสิตสรวง
คงแต่พระนามพระคุณะอัน พระสถิตเสถียรปวง
คัมภีระภาพสุขุมะตวง ละก็ปัถะพีดล
ไหนเลยจะธารพระคุณะเทียบ บมิเทียบมิพอขน
ลงสู่มหาสมุทชล ก็ บ อาจจะเต็มตาม
ที่ได้ขยายยุบละกาพย์ บทะทราบภิปรายความ
ภักดีนะปิ่นรัฐะสยาม ปรมินทร์พระภูเบนทร์
นับแต่ทิวาจระสวรร คตะปัญจมาสเจน
จวบเชิญพระโกศจระพระเมรุ และถวายพระเพลิงกาล
ก่อนเคยประณตกระประนม ทสะนัขสโมธาร
พรั่งพร้อม ณ มาสละทวิวาร อภิวาทย์ถวายพวง
บุปผาและมาลยะประทีป สุวคันธ์ระรื่นทรวง
บูชาสการะนระปวง อภิรมย์จะหาไหน
ครั้งนี้และเป็นทิวัสะปัจ ฉิมะทัศนานัยน์
แม้เราจะปรารภะฤทัย จะคะนึงก็ห่อนเห็น
ข้าน้อยจะกล่าวพจนะอัก ขระพรรคสุภาณเป็น
ฉันท์พากย์ฉลองพระคุณะเย็น ศิระเกล้ากระวีผอง
สำแดงแถลงบทะลิขิต ขณะพิศพระเมรุทอง
ชาวไทยทฤษฎ์คุณะสนอง และถวายพระเพลิงเป็น
เครื่องรู้ระลึกกมละมาน ฐิติกาลมิลืมเห็น
เป็นที่ชโลมหทยะเย็น ขณะเมื่อวิจารณ์ฉันท์ ฯ
อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑
เอกูนะติงสา ธิกะสัตสมัยพรรษ์
โสฬสนิยมวัน พฤหัสบดิ์ มีนาคม
เป็นการประจวบวา- ระถวายพระเพลิงบรม-
ศพปิ่นปิโยดม ปรมินทร์บดินทร
เริ่มการกุศลวัตร อดิเรกะบวร
ถึงวารทิวาตอน สุริย์ป่ายประชุมกัน
อัญเชิญพระศพปิ่น ธิบดินทร์พระทรงธรรม์
พร้อมพรั่งพระวงศ์สรร พะอมาตย์อเนกมา
เคลื่อนคล้อยพระโกศจาก พระสุวรรณะเบญจา
สู่ยานมาศคลา คณะชาวประโคมเคียง
แตรสังข์สนั่นกลอง ชนะร่ำประจำเรียง
วังเวงวิเวกเสียง และมโหรทึกดัง
ปืนใหญ่ระดมยิง สรนาทสนั่นฟัง
เสียงลั่นสะท้านวัง ระยะหยุดละนาที
คลาเคลื่อนขบวนโดย ทิศะทางทวารศรี
สุนทรอธึกมี่ จระออกทวารนาม
เทวาภิรมย์เคลื่น อนุกรมขบวนตาม
ดำเนินพินิจงาม นยะเนตรตะลึงชม ฯ
โดยมรรคมหาราช ยุรยาตรสง่าสม
ปวงราษฎร์มโนรม- ยตลอดถนนหลาม
ปิ่นฉัฐสยามเขต อิศวเรศร์พระทรงนาม
พร้อมด้วยพระวงศ์ตาม วระโกศเสด็จถึง
วัดเชตุพนปวง มุขะเสวกาจึง
จัดแจงขบวนอึง อดิเรกมโหฬาร
อัญเชิญพระโกศขึ้น บุษบกประดิษฐาน
พิไชยนต์รถกาญ จนะทาบประเทืองงาม
ตั้งริ้วพยุหยาตร รุจิเรขประกอบงาม
คู่เคียงประจำราม ระยะเรียบสะพรึบพราย
เครื่องสูงก็พรักพร้อม อภิรุมและชุมสาย
แตรสังข์และกลองราย และมโหระทึกขาน
สมเด็จพระจอมสง ฆสุธรรมสมาจาร
ไพบูลย์วิจารณ์ญาณ ประทับราชรถทรง
อ่านพุทธพจน์คือ อภิธรรมประเสริฐมง-
คล, นำพระโกศบง ศุภลักษณ์พิไลตา
สามโมงก็คล้อยเคลื่อน พระบรมศพคลา
ดำเนินขบวนมา ณ ถนนสนามชัย
ภูมินทร์สยามขัต- ติยะฉัฐะปิ่นไทย
ทั่วด้วยผไทไกร ก็เสด็จพระดำเนิน
พร้อมด้วยบรมวง- ศะอเนกขบวนเหิน
แห่แหนพินิจเพลิน จระตามถนนหลวง
อัครราชทูตแทน รัฐะบาลประเทศปวง
เสนาบดีกระทรวง คณะเจ้าพระยาผอง
อีกเจ้าประเทศราช และอมาตย์ก็เนืองนอง
เลขานุการของ คณะทูตสถานมวล
ข้าราชการปวง ณ กระทรวงก็เดินขบวน
ลำดับมิสับสวน ระยะงามสง่าฉงน
เมียงมองพระโกศมาศ คณะราษฎร์สกลยล
กลับเศร้าระทมมน บมิรื่นระเริงเลย
คราวเมิลขบวนแห่ ขณะแลภิรมย์เชย
ครั้นเมิลพระโกศเอ๋ย อุระตื้นฤทัยตน
พิศเพ่งพระโกศมาศ บ มิอาจจะกลั้นชล
เนตรราษฎรยล ณ ระหว่างวิถีสอง
แทบทุกนิกรต่าง ก็สะอื้นสุชลนอง
เช็ดชลเนตรมอง พระบรมโกศพลาง
บางเหล่าก็รำพัน คุณะนันต์พระองค์บาง
เหล่าพร่ำวิโยควาง กรเหนือศิโรตม์ตน
โอ้โอ๋พระปิ่นแก้ว พระจะแคล้วเสด็จหน
ใดเล่าพระจอมพล อุระข้าจะทำลาย
แต่นี้จะห่อนเห็น บ มิเห็นพระโกศหาย
สูญแล้วจะคืนคลาย และประสบ ณ กาลไหน
โกศลับประหนึ่งชี- พิตะจักประลัยไป
แทบทั่วมิเว้นใคร ก็ละห้อยเพราะเสียดาย ฯ
วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
อัญเชิญพระโกศบรมะโกศ สุวิโรจน์สุวรรณราย
ถับถึงพระเมรุก็ขยาย พระบรมะโกศกาญจน์
ขึ้นยานุมาศเศวตระฉัตร รุจิเรขมเหาฬาร
เวียนเมรุมาศตติยะวาร ก็สถิต ณ เมรุทอง
งามโกศพระโกศบรมนาถ ปิยะราชมิมีสอง
งามพรายพพรายวิมละมอง ก็มลังมเลืองพราย
งามลายสลักวิจิตระลัก ษณะเลิศประดับลาย
งามดุจประดุจวชิระฉาย ชวลิตกระจังเงา
งามเด่นสง่าวระสง่า สุภะพร่าพแพรวเพรา
งามพิศพิพิธรุจิเฉลา จิตระกรรมประจงทำ
งามสมอนุจฉวิกะสม พระบรมะศพนำ
งามมาสโมสระจะจำ ปริยายก็สุดแสน
งามเมรุมาศพิศะตระการ กลเทพพิมานแมน
งามยอดตลอดอธิกะแทน ทิพยะชั้นดุสิตสรวง
งามสรรพลักษณะผนัง ฉลุลายเฉลาปวง
งามหลากสลักบุษปะดวง พิศะเหลืองและเพดาน
งามดาวประดับดุจะประดิษฐ์ ระดะด้วยมณีฉาน
งามฉัตรประจำระยะตระการ และเศวตรฉัตรชัย
งามสุดประเสริฐวระวิสูตร ก็วิจิตระสองไข
งามฉากขจิตรพิละพิไล สุภะภาพะเลขา
งามเมรุทิศดุจะสุวรร ณระยับชโลมทา
งามพู่และพวงบุษปะมา- ลยะรื่นระรวยคันธ์
งามราชอาสน์ศุภะสะอาด ก็ยะเยี่ยมประณีตครัน
งามเครื่องสังเค็ตอุดมะสรร พะระดับอร่ามพราว
ชมแก้วระย้าระยะระยับ รัศมีวะแวววาว
ชมสีประภัสะระและขาว นิละเหลืองวะวามนัยน์
ชมยามพระพายก็ประพัด พยุกวัดกวะแกว่งไกว
ชมแสงประเล่ห์วชิระใส ศุภะสุกสะอาดตา
ชมหงส์สุพรรณพิหคะหงส์ ดุจะร่อนระรี่มา
ชมเชยพระเมรุบรมะรา ชะเสมือนจะมีใจ
ชมแล้วก็หงส์สกุณช่วย มุขะคาบประทีปไฟ
ชมแสงประหนึ่งรชะนิใน นภะภาคทิฆัมพร
ชมโคมสว่างประดุจะแก้ว นพะรัตน์อลงกรณ์
ชมดั่งจะลอยและจะมิจร วะวะวับสลับศรี
ชมดูอร่ามกละจะแข่ง ศศิธรมิราคี
ชมชมก็เฉกดุจะมณี ฆนะเจียระไนครัน
ชมที่พระราช ธ ประทับ วรนามะทรงธรรม์
ชมช่อกระหนกสกละกรร ณิกะแลก็ลำยอง
ชมยอดยะเยี่ยมพินิจะกาญ จนะก้านก็เรืองรอง
ชมทั่ว ณ เบื้องอุปริผอง ก็จรัสจรูญพราย
ชมสิ้นตลอด ณ บริเวณ วระเมรุ สุพรรณราย
ชมเพลินมนัสจะอธิบาย ก็บสิ้นบสุดลง
รวบรวมก็งามพิมละงาม รุจิเรขะยรรยง
ดังเทพมหิทธิพละทรง นฤมิตสฤษดิ์หวัง
สำหรับสถิตบรมะศพ ธิบดินทร์พระจอมวัง
จึงได้วิไลประดุจะดั่ง ทิพะเวชยันต์ครัน
มากมวลพระวงศ์บรมะวง- ศก็ทรงประชุมกัน
มุขมาตย์อมาตย์สมุหะสรร- พกระทรวงอเนกา
ปวงชาวสยามสมณะพราหม- ณและราษฎรพา
กันมาถวายบุษปะมา- ลยะแลประทีปราย
พร้อมพรักสะพรั่งก็อลวน พิศะดูก็มากหลาย
โขมพัสตร์ประดับสริระกาย ก็สะอ้านสะอาดดี
ชาวต่างประเทศคณะประมาณ ก็อเนกอนันต์มี
ไว้ทุกขะตามนิมะยะจี- ระประเพณิทำมา
เรือนงามสง่าคณะสยา- มะนิกายอเนกา
เนืองแน่นกุลาหละมนา ทระสามิภักดิ์คง
มาตรแม้นพระมิ่งมกุฎปิ่น ปรมินทร์จุฬาลง-
กรณ์เกศสยามะรัฐะทรง พระเจริญพระชนม์ยล
ความงามฉะนี้พระก็จะปลื้ม หทเยศสวัสดิ์ผล
เป็นที่เฉลิมวระกมล และจะทรงพระสำราญ
คิดคิดก็แค้นมัตยุรา ช ฉกรรจ์ฉกาจหาญ
จ้วงจาบพระชีพพระชนมาน บ มิรู้จะทำไฉน
ในวาระโสฬสมะวาร รัตติกาลนรินทร์ไทย
ท้าวทรงเสด็จจระคระไล ณ พระเมรุ ถวายเพลิง
ครั้นแล้วก็ฝ่ายบรมะวง ศถวายประทีปเถลิง
ฝ่ายในตลอดทิปะเถกิง ก็เสด็จนิวัติพลัน
ข้าน้อยจะขอยุตินิพนธ์ บทะพากย์ชเลงฉันท์
เรื่องชมพระเมรุ ฅุภะสุวรร- ณ ณกาละนี้แล
โอ้องค์ภูวนารถเจ้า จอมสยาม
ปัญจมะรัชกาลยาม วิโยคแล้ว
คงสฤษฎิ์แด่พระนาม อันประกอบ พระคุณนา
เลื่องลั่นบรรลือแผ้ว โลกซร้องสรรเสริญ
อัญเชิญไตรรัตน์ทั้ง เทพทรง ฤทธิ์เฮย
จงพิทักษ์บริรักษ์องค์ เอกหล้า
สมเด็จพระปรเมนทร์มง กุฎเกศ สยามนา
เจริญจตุรพิธพรข้า บาทน้อยถวายชัย พระเทอญฯ

เมษายน ร.ศ. ๑๓๐

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ