ลิลิตสุภาพ พาโลทก ชาดก ในทุกนิบาต

เบื้องบรรพบุรพกาล กษัตริย์ผ่านพระบุรีร พาราณสีกรุงไกร ทรงนามไท้พรหมทัต ผดุงราชย์รัฐสากล ประชาชนเกษมสานต์ ณ กาลหนึ่งนั้นไซร้ จึ่งไท้กรีฑาพหล พยุห์พลมากมาย นับหลายหมื่นหลายพัน ปราบปัจจันต์ชนบท อันทรยศดูแคลน ท้าวตีแดนนั้นได้ มีชัยชำนะเสร็จ กิจสำเร็จเรียบร้อย จึ่งเคลื่อนคล้อยกองทัพ เสด็จกลับพระนคร ภูธรมีพระบัญชา สั่งเสนาผู้ใหญ่ ให้ตกแต่งสุราบาน น้ำผลจันทน์ผลองุ่น เพื่อเกื้อหนุนพลยุทธ โดยที่สุดสินธพ พาหนะรบริปู กากเหลืออยู่นั้นไซร้ ให้คั้นเป็นน้ำหาง รสเมาจางจืด ให้ลาที่ได้สำหรัรบ ชาวกองทัพนั่นใช้ ขนสะเบียงก็ให้ ดื่มสิ้นบเหลือ แลนา ฯ

รังสฤษดิ์ประดิษฐ์ถ้อย สาธก
ทุกนิบาตยก กล่าวไว้
พาโลทกะชาดก โดยย่อ ย่อนา
เป็นเครื่องปรุงใจได้ กอบเกื้อทางธรรม
สินธพเชื้อชาติม้า อาชา ไนยแฮ
เมื่อเสพรสแรงสา หัสฉะนั้น
ไป่ฮึกไป่เหิมกา ยาปรก ติเฮย
ไป่กีดเกะกะกั้น เอิกอื้ออึงเสียง
หมู่ลาเพียงดื่มน้ำ อันจาง นั้นนา
ต่างวุ่นต่างวิ่งวาง กึกก้อง
อึงเอ็ด ณ ท่ามกลาง กองทัพ นั่นแฮ
ต่างก็ต่างแผดร้อง เหตุด้วยรสสุรา
ราชาทรงสดับถ้อย เสียงอุโฆษใช่น้อย
ท่านไท้ซักถาม  
ทรงทราบความพิศดาร ธโองการตรัสให้
อมาตย์ใหญ่ได้ ทราบสิ้นทุกประการ

อาจารย์ปุโรหิต ยศสถิตราชครู แลนา สดับภูธรตรัส แลนา ทราบตามอรรถแจ้งใจ แลนา จึงทูลไขพจนาถ แลนา สองบทบาทคาถา แลนา ให้ราชาทรงทราบ แลนา คนชาติหยาบต่ำทราม แลนา กับมีความเกิดดี แลนา ยลเครื่องชี้เทียบแสร้ง สินธพกับลาแจ้ง แจกให้เห็นสม

ข้าแต่บรมนาถผู้ ทรงธรรม
ลาดื่มน้ำจางอัน รสน้อย
ความเมาเกิดขึ้นพลัน แก่หมู่ ลาแฮ
รสชาติจางจืดจ้อย เช่นนี้เมาไฉน
ฉันใดชนชาติเชื้อ เลวทราม
ใช่สัปบุรุษนาม เช่นนั้น
ยศศักดิ์นิดหน่อยความ เมาก็ เกิดแฮ
เปรียบดั่งหมู่ลานั้น แหละไท้นรินทร
อัสดรเชื้อชาติม้า มีตระกูล สูงนา
ดื่มรสเข้าทวีคูณ ประณีตคั้น
ความเมาเสื่อมสร่างสูญ ไป่เกิด เลยพ่อ
น้ำแรกแรงเช่นนั้น หมู่ม้าห่อนคะนอง
ทรงตรองดูเถิดข้อ นี้ชน
มีตระกูลของตน เลิศแล้
คราวยศศักดิ์มาดล ก็ไป่ เมานา
เฉกดุจหมู่ม้าแม้ รสนั้นเมาไฉน
ขานไขสังเขปเบื้อง บูรพ์ชา ดกเฮย
จบเสร็จลงในกา ละนี้
เอวังก็มีมา เหมือนดัง แสดงแล
ผู้ประพันธ์พจน์ชี้ ชื่ออ้าง “เอกชน”
นิพนธ์ผิว์ผิดพลั้ง บทคำ ใดนา
ขาดตกบกพร่องสำ เหนียกแสร้ง
เชิญปองปราชญ์ผู้ชำ นาญประดิษฐ์ ใหม่เทอญ
วานอย่าเผยพจน์แกล้ง เยาะเย้ย สรวลเส ฯ

ร.ศ. ๑๒๙

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ