| อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ |
|
| ๏ ดำเนินนิทานพรร |
ณนะฉันทะดำเนิน |
| โดยนัยประหนึ่งเชิญ |
กวิชาติวิจารณ์ฉันท์ |
| ๏ สังเขปสรุปข้อ |
นยะย่อและพอยัน |
| เย้าให้หทัยหัน |
คติแห่งมิถูกเหิน |
| ๏ หวนหาวิถีธรรม |
และมิพลำเพราะจำเริญ |
| รอยปราชญ์ฉลาดเดิน |
ดุจะธีระมีหวัง |
| ๏ วุฒิ์ว่องสนองสม |
กะนิยมนิยายยัง |
| กล่าวด้วยฤดีฝัง |
พจิฝาก บ เฟือนเฝือ |
| ๏ ผิดบ้างผิพลั้งหน่อย |
ผลน้อยก็เนื่องเจือ |
| จริงเจตน์ณเหตุเหลือ |
จะแถลงเฉลยความ |
| ๏ หากเพลงมิแกล้งพลาด |
ก็ บ ขาดประคองนาม |
| “ศรีกรุง” พยุงพยายาม |
ปฏิสนธิสืบเสริม ฯ |
| ฉบัง ๑๖ |
|
| ๏ เรื่องนี้นัยมีมาเดิม |
อินเดียราชย์เฉลิม |
| พระนามไฉนไม่แถลง |
|
| ๏ สอบสมนิยมอย่างแฝง |
พระนามตามแสดง |
| ที่เล่าคือเค้าคำเฉลย |
|
| ๏ ธโง่งมโมหะเปรย |
ปรารมภ์ชมเชย |
| แต่เรื่องล้วนเหลวเลวเขลา |
|
| ๏ ตีขลุมพลุ่มพล่ามยามเอา |
โทษผิดสะกิดเกา |
| มิรู้ดำริพิจารณ์ |
|
| ๏ เหตุเป็นเช่นนี้เนื่องนาน |
เนื่องถึงซึ่งกาล |
| จะเกิดอุบาทว์บัดดล |
|
| ๏ ท้าวกลุ้มโกรธรุมรึงกมล |
คืนค่ำคำรน |
| ตระหนักสำเนียงเสียงหอน |
|
| ๏ ราชฐานปานทิพย์อมร |
แมนสถิตถึงตอน |
| ราตรีฉะนี้น่าเสบย |
|
| ๏ แต่ไรกาลไหนไม่เคย |
จูจู่อยู่เฉย |
| ชิพวกอ้ายหมามารุม |
|
| ๏ ราชวังพรั่งชนชุมนุม |
นระทั่วมั่วสุม |
| สะพรั่งและพร้อมล้อมวัง |
|
| ๏ เพียงสุนัขจักไล่ไม่ฟัง |
เหลือพละประทัง |
| และฤๅอมาตย์อาจหาญ |
|
| ๏ อำมาตย์สนองราชโองการ |
แด่พระนฤบาล |
| ณ นามสรณะคมนีย์ |
|
| ๏ ขอเดชบารเมศภูมี |
มากรวมสรวมศี |
| ระทวยทุคคตะเต็มเข็ญ |
|
| ๏ คือพรรคสุนัขพันธุ์นั้นเป็น |
สัตว์ต่ำบำเพ็ญ |
| พิธีคะนองของมัน |
|
| ๏ ที่แท้แพร่ทราบศัพท์สรรพ์ |
ครวญคร่ำรำพัน |
| และหวนเพราะโหยโดยหนาว |
|
| ๏ จึ่งราช ธ ประภาษในราว |
เรื่องคดีมี่ฉาว |
| ฉะนี้ไฉนใคร่ฟัง |
|
| ๏ หมาเห่าเหล่านั้นมันหวัง |
เหตุใดให้ดัง |
| ฤดีด้วยมีปรารถนา |
|
| ๏ เจ้ารู้อยู่จงบ่งมา |
บอกหมายมาดหา |
| เห็นได้ก็ได้ดุจประสงค์ |
|
| ๏ อำมาตย์แจ้งราชจำนง |
ทูลพนอขอจง |
| ทราบใต้ฝ่าเบื้องบทธุลี |
|
| ๏ แท้จริงสิงคาลมานสรี- |
ระหนาวร้าวนี- |
| ระสุขสยองเย็นครัน |
|
| ๏ ใคร่สบความอบอุ่นอัน |
มีแห่งเหมันต์ |
| ฤดูระดมลมหนาว |
|
| ๏ ผ้าเสื้อเพื่อใช้ในคราว |
น้ำค้างพร่างพราว |
| จะห่อจะหุ้มคลุมกาย |
|
| ๏ เทวะ ! พระอย่าดูดาย |
มิฉะนั้นมันตาย |
| จะต้องบาปข้องบทมาลย์ |
|
| อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ |
|
| ๏ ทราบโดยสดับเส |
วกะเจตนาการ |
| ทูลแสร้งแถลงสาร |
ปริยายขยายสม |
| ๏ จอมภูมิผู้โง่ |
พหุโมหะงงงม |
| แต่ราชะปรารมภ์ |
มุทิตาและการุณ |
| ๏ ทรงโปรดประสิทธิ์พาท |
อนุญาตเพราะเจตน์จุน |
| จำนงประสงค์สุน- |
ทรสุขณสิงคาล |
| ๏ ตรัสสั่งกะเสวก |
ธุระตกพนักงาน |
| โดยฉันทะบรรหาร |
ดุจะเผือประภาษไข |
| ๏ เบิกทอง ณ ท้องคลัง |
เถอะจะรั้งจะรอไย |
| เร็วเรียกสิรีบไป |
ณตลาดตลอดหา |
| ๏ ซื้อสรรพะภัณฑ์พัต- |
ถะและวัตถุนานา |
| ส่วนนวมสนอบอา- |
ทระสร้างกุฎีเสริม |
| ๏ เพื่อสานติภาพคราว |
อุตุหนาวสุนัขเดิม |
| เย็นเยือกเพราะเหตุเหิม |
หิมะนั้นจะพลันหาย ฯ |
| มาณวกฉันท์ ๘ |
|
| ๏ ชอบหฤทัย |
ใครบมิปาน |
| สมมนะมาน |
มุ่ง ณอุบาย |
| ดำริและหวัง |
ดั่งปริยาย |
| เสวกะหมาย |
เจตนะหมุน |
| ๏ เบิกธนทรัพย์ |
นับคณะถ้วน |
| กาญจนะล้วน |
ทองนพคุณ |
| ค้าผลโดย |
โปรยปริภุญช์ |
| เพื่อเฉพาะขุน |
อาตมะเอง |
| ๏ อีกก็เฉลี่ย |
เกลี่ยเพราะฉลาด |
| แบ่งกะอมาตย์ |
เล่นกลเพลง |
| อวยสหมิตร |
ปิดมุขะเกรง |
| กร้าวภยะเยง |
ย่อมจะมิเผย ฯ |
| วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ |
|
| ๏ ล่วงกาละมามิจิระนับ |
สรศัพท์สุนัขเคย |
| เห่าหอนกระฉ่อนก็บมิเฉย |
และกระโชกกระชั้นฉาว |
| ๏ บางรัตติมัชฌิมะก็หวน |
ระยะครวญ ณ ค่ำคราว |
| พึงเยือระย่อหทยะราว |
ทะลุโสตสยองเย็น |
| ๏ จึ่งไท้ผทมกษณะหลับ |
ธสดับสะดุ้งเป็น- |
| เหตุตื่นพระฟื้นนยะประเด็น |
คติดั่งอดีตความ |
| ๏ พรุกรุ่งพระเรียกมุขะอมัจจ์ |
พจนัตถะตรัสถาม |
| เยียใดสุนัขนิยมะนาม |
ทุรสัตว์ติรัจฉาน |
| ๏ ชุมร้องและซร้องสรสดับ |
สุรศัพทะกังวาน |
| ทุกหน ณมณฑิระสถาน |
บริเวณบวายมี |
| ๏ อันว่าประกาศิตะณเรา |
เฉพาะเจ้าก็แจ้งดี |
| คือจุ่งผดุงธุระพะลี |
อุปการะหมาผอง |
| ๏ สูไป่กระทำและผิวะทำ |
จะมิทำ ณทำนอง |
| ตูสั่งกระมัง, เอะก็และทอง |
ขณะนี้น่ะอยู่หรือ |
| ๏ เสวกบตกจิตะสนอง |
นยะคล่อง, จะควรฤๅ- |
| ไป่ควรก็ทรงกรุณะคือ |
กิจะข้อวโรงการ |
| ๏ เผื่อพร้อมกระทำประดุจะราช |
พจนาตถะบรรหาร |
| ทั้งผองมิผิดอุทิศะทาน |
ทะนุซึ่งสุนัขสรรพ์ |
| ๏ ทรงหล้า ธ ปรารภะประหลาด |
มนะราชประภาษพลัน |
| หากแน่ไฉนก็คณะมัน |
เอะอะเห่าจะเอาใด ฯ |
| อิทิสังฉันท์ ๒๐ |
|
| ๏ เอกอมาตย์ฉลาดเฉลียวกระไร |
| พระราชะถาม บ คร้ามหทัย |
และทูลความ |
| ๏ ทรงพินิจเถอะผิดฤชอบก็ตาม |
| ไฉนจะคลาดพระราชคาม- |
ภิโรบาย |
| ๏ ข้าพระพุทธเจ้าจะขอถวาย |
| วิสัชนากถาภิปราย |
พระโปรดทราบ |
| ๏ มันแสดงก็โดยนิสัยสภาพ |
| กตัญญุตาณกาละลาภ |
ลุบรรสบ |
| ๏ เนื่องเพราะพายุวาระพ้องกระทบ |
| กระทั่งจะวายสลายสลบ |
และเหลือทน |
| ๏ หนาวกระสับกระส่ายกระเสือกกระสน |
| ก็เห่าและหอนเพราะเหตุทุรน |
ทุรายครัน |
| ๏ จึ่งพระองค์สิทรงกรุณกะมัน |
| พระราชทานอภัยและภัณ- |
ฑะทั้งหลาย |
| ๏ อาทิผ้าและเสื้อก็มากก็มาย |
| สฤษดิ์กุฏิประกอบสบาย |
บ พานลม |
| ๏ ด้วยสวามิภักดิรักบรม |
| กษัตริย์เสมือนมนุษย์นิยม |
มิหย่อนคลาย |
| ๏ เออก็กาละนี้แหละน่าจะหมาย |
| แสดงสดุดิ์ประดุจจะนาย |
กะบ่าวทาส |
| ๏ แม่นแหละหมายถวายชยาภิวาทน์ |
| บมีอะไรจะไขประกาศ |
ก็เกริ่นเสียง |
| ๏ สาธุการประสานกระแสเผดียง |
| เผดิมพระพรก็ไพเราะเพียง |
กะเพลงพิณ |
| ๏ ควรมิควรละล้วนประจักษ์พระจิน- |
| ตนาพินิจบพิตรก็ยิน |
ตลอดยาม ฯ |
| ภุชงคประยาตรฉันท์ ๑๒ |
|
| ๏ อโห ! โอ-กระนั้นแน่ |
แหละจริงแท้ถนัดความ |
| บมีสิ่ง ณ โลกสาม |
อะไรสิ่งจะจริงเหมือน |
| ๏ พระราชาธปรารม- |
ภะเห็นสมคดีเตือน |
| ประโมทย์ปีติไป่เลือน |
ละลายลืมเพราะปลื้มเหลือ |
| ๏ ระลึกบุญเหตุแห่ง |
พระองค์แจ้งและจุนเจือ |
| กรุณแรงบแฝงเฝือ |
กระทำใฝ่จะให้เห็น |
| ๏ สุเมตธรรมะจรรยา |
นุวัตรฐานะบำเพ็ญ |
| อภัยทานพิทักษ์เป็น |
นิรันดร์ป้อง ณ สัตว์ปวง |
| ๏ ประโยชน์อ้างนิยายอัน |
แถลงสรรพ์เสนอดวง- |
| กมลผู้แสวงสรวง |
เสวยสานติ์สราญรมย์ |
| ๏ ผิไป่ถึงกระนั้นเพียง |
พิภพเยี่ยงมนุษย์สม |
| ประสงค์สบสุโขดม |
ก็อาจได้และไป่สูญ |
| ๏ แนะปัญหาสุภาษิต |
จะพึงคิด ณ เค้ามูล |
| นิทานนี้ก็เปรียบปูน |
ประหนึ่งเพชร ณ หินแล |
| |
-(ตรองเทอญ)-ฯ |
