๖๖ ประกาศว่าด้วยราษฎรชาวกรุงเก่าถวายข้าวเปลือก

ลงวันพุฒเดือนยี่แรม ๘ ค่ำปีเถาะสัปตศก

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาทดำรัสเหนือเกล้าฯ ว่า ซึ่งราษฎรชาวกรุงเก่ารวมกันทูลเกล้าฯ ถวายเข้าเปลือก ๓๘ เกวียนนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระเมตตาปรานีเปนอันมาก ด้วยว่าราษฎรเมื่อทำนาได้ผลเมล็ดเข้าเปลือกมากน้อยเท่าใด ก็ต้องเสียค่านาอยู่ตามจำนวนเรียก แล้วยังอุสาหะมีใจสวามิภักดิ์จัดข้าวเปลือกทูลเกล้าฯ ถวาย เปนส่วนฉลองพระเดชพระคุณอิกชั้นหนึ่ง จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานผ้าลายขึ้นไป ให้เจ้าพระยานิกรบดินทรมหินทรมหากัลยาณมิตร ที่สมุหนายกแจกแก่ราษฎรเหล่านั้นคนละผืนๆ เปนรางวัลเล็กน้อย แลข้าวเปลือกซึ่งราษฎรทูลเกล้าฯ ถวายนั้น โปรดเกล้าฯ ให้เอามาใช้ในการพระราชกุศล จัดเปนเข้าทรงบาตบ้าง เลี้ยงพระสงฆ์ในพระบรมมหาราชวังบ้าง พระราชทานราษฎรป่วยเปนโรคต่างๆ ซึ่งมารักษาตัวอยู่โรงหลวงบ้าง พระราชทานแก่คนพิการชรานักโทษ แลราษฎรมารับพระราชทานนั้นบ้าง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานส่วนพระราชกุศล ให้ราษฎรผู้เจ้าของข้าวได้อนุโมทนาทั้งสิ้นด้วยกัน แลให้อยู่เย็นเปนศุขทั้งชั่วนี้ชั่วน่า เทอญ

อนึ่งโปรดเกล้าฯ ว่าเจ้าภาษีอากรค่าน้ำ แลสมพักศรนายอากรอื่นๆ เมื่อจะไปเก็บภาษีเรียกอากรหัวเมืองใด ก็มีตราไปวางแก่ผู้สำเร็จราชการเมืองแลกรมการ ร้อยแขวงกำนันนายอำเภอได้ป่าวร้องให้ราษฎรชาวบ้านรู้บ้างมิได้รู้บ้าง เจ้าภาษีนายอากรไปเรียกเอาภาษีอากรสมพักศรเหลือเกินพิกัด ราษฎรก็ต้องยอมเสียให้เพราะมิได้รู้พิกัดในท้องตรา จึงโปรดเกล้าฯ สั่งให้คัดพิกัดภาษีอากรสมพักศรจะตีพิมพ์ แรกให้ราษฎรรู้ในกำหนดพิกัดต่อภายหลัง ก็ในระหว่างที่ยังมิได้ตีพิมพ์พิกัดแจกมานี้ ถ้าราษฎรผู้ใดได้ความเดือดร้อนเพราะเจ้าภาษีนายอากรกดขี่เรียกภาษีอากรเหลือเกิน ฤๅมีทุกข์ด้วยเรื่องคดีใดๆ ก็ดี ให้มากราบเรียนร้องทุกข์ต่อท่านเสนาบดี แม้นท่านเสนาบดีสั่งตุลาการคนใดให้ชำระ แลตุลาการกดความไว้ให้เนิ่นนานพ้นเดือนหนึ่งแล้ว ข้อคดียังมิได้สำเร็จ ก็ให้ราษฎรผู้ได้ความเดือดร้อนนั้นทำเรื่องราวฎีกาทูลเกล้าฯ ถวาย จะโปรดเกล้าฯ ทรงตัดสินให้สำเร็จโดยเร็ว

หมายประกาศมาณวันพุฒ เดือนยี่แรม ๘ ค่ำ ปีเถาะสัปตศก