- คำนำ
- ๒๔. ประกาศพระสงฆ์ที่จะสึกมารับราชการ
- ๒๕. ประกาศเรื่องฟ้องความผิดกระทรวง
- ๒๖. ประกาศสรรพนามสำหรับช้างม้า
- ๒๗. ประกาศเรื่องกราบทูลความที่ไม่เปนจริง
- ๒๘. ประกาศห้ามไม่ให้ผู้มีอำนาจเข้าไปเกี่ยวข้องในการพิจารณาคดี
- ๒๙. ประกาศว่าด้วยเวลากราบทูลข้อราชการแลกิจธุระ
- ๓๐. ประกาศห้ามไม่ให้หม่อมห้ามเจ้าต่างกรมมาคบนางใน
- ๓๑ ประกาศห้ามไม่ให้ทำฎีกาถวายด้วยกระดาษม้วน แลให้ใช้อักษรตามแบบอย่าง
- ๓๒. หมายประกาศเขตรางวัดผู้ร้ายขุดวัด
- ๓๓ ประกาศว่าด้วยลักษณที่จะใช้ถ้อยคำในฎีกาทูลเกล้า ฯ ถวาย
- ๓๔ ประกาศเรื่องเร่งเงินทาษลูกหนี้
- ๓๕. ประกาศห้ามไม่ให้ทำศพน่าวัดหลวงฤๅริมทางเสด็จ
- ๓๖ ประกาศพระราชทานนามวัดเงินว่าวัดรัชฎาธิฐาน วัดทองว่าวัดกาญจนสิงหาศน์
- ๓๗ ประกาศพระราชทานส่วนพระราชกุศลในการที่ทรงบริจาคเพ็ชรใหญ่ประดับพระอุณาโลมพระพุทธรัตนปฏิมากร
- ๓๘ ประกาศห้ามไม่ให้คนสูบฝิ่นเปนขุนหมื่นรับเบี้ยหวัด
- ๓๙ ประกาศให้ระวังเพลิงไหม้
- ๔๐ ประกาศทรงอนุญาตข้าราชการฝ่ายในทูลลาออก
- ๔๑ ประกาศไม่ทรงติเตียนคน ๔ จำพวก
- ๔๒ ประกาศห้ามไม่ให้ทำช้างเล่นละครเปนช้างเผือก
- ๔๓ ประกาศพระราชลัญจกรองค์ใหม่
- ๔๔ ประกาศพิมพ์โฆษนาพิกัดภาษีอากร
- ๔๕ ประกาศคนเล่นว่าวให้ระวังสายป่าน
- ๔๖ ประกาศให้สมเด็จเจ้าพระยาทั้ง ๒ องค์ เปนแม่กองสักเลข
- ๔๗ ประกาศให้เรียกปีเถาะสัปตศก
- ๔๘ ประกาศเรื่องหม่อมเจ้ากราบถวายบังคมลาไปหัวเมือง
- ๔๙ ประกาศห้ามมิให้เรือที่โดยเสด็จตัดกระบวน
- ๕๐ ประกาศให้ใช้เลขปีรัชกาลทับหลังศก
- ๕๑ ประกาศเรื่องคนกองนอก
- ๕๒ ประกาศกำหนดสักเลข
- ๕๓ ประกาศว่าด้วยบ่าวไพร่ของผู้มีอำนาจออกไปอยู่หัวเมือง
- ๕๔ ประกาศพระบรมราโชวาทข้าหลวงออกไปสักเลขหัวเมือง
- ๕๕ ประกาศขนานนามเมืองประจวบคิรีขันธ์ เมืองปัจจันตคิรีเขตร
- ๕๖. ประกาศห้ามมิให้เชื่อการหลอกด้วยอ้างอำนาจผี
- ๕๗ ประกาศให้เขียนตัวเลขปีรัชกาลประจำหลังศก
- ๕๘ ประกาศว่าด้วยลครผู้หญิง แลเรื่องหมอเรื่องช่าง
- ๕๙ ประกาศว่าด้วยออกพระนามแลคำกราบทูลฯ
- ๖๐ ประกาศเรื่องรับเบี้ยหวัดแทนกัน
- ๖๑ ประกาศว่าด้วยคนทำเงินแดง
- ๖๒ ประกาศว่าด้วยเขียนเลขประจำปีรัชกาลทับหลังศก
- ๖๓ ประกาศเรื่องพระยาโบราณบุรานุรักษ์ กับกรมการ กราบทูลฟ้องเจ้าพระยามหาศิริธรรมฯ ข้ามเสนาบดี
- ๖๔ ประกาศเปลี่ยนตราภูมิคุ้มห้าม
- ๖๕ ประกาศว่าด้วยดวงตราต่างๆ ที่ใช้ประทับตราภูมิ
- ๖๖ ประกาศว่าด้วยราษฎรชาวกรุงเก่าถวายข้าวเปลือก
- ๖๗ ประกาศว่าด้วยคนพาลเสพสุราในเวลาตรุษสงกรานต์
- ๖๘ ประกาศว่าด้วยท้องสนามหลวงแลท้องสนามไชย
- ๖๙ ประกาศเรื่องถวายฎีกา
- ๗๐ ประกาศว่าด้วยหมู่ข้าหลวงเดิม
๕๙ ประกาศว่าด้วยออกพระนามแลคำกราบทูลฯ
คัดจากหมายรับสั่ง
วันพุฒ เดือน ๑๐ ขึ้นค่ำ ๑ ปีเถาะสัปตศก
ขุนมหาสิทธิ รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ให้หมายประกาศแก่ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยให้รู้ทั่วกันทุกหมู่ทุกกรมทั้งฝ่ายน่าฝ่ายใน ผู้ที่จะต้องกราบทูลพระกรุณา ด้วยออกพระนามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แลเจ้าต่างกรม ให้ถูกต้องตามที่ใช้สั้นแลยาว แลคำอื่นๆ คำที่จะต้องออกพระนามพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้ง ๒ พระองค์ให้ได้ ในที่จะกราบทูลแลใช้ในหนังสือท้องตราก็ดี ในที่อื่นๆ ก็ดี ถ้าไม่ออกพระนามให้ชัดจะว่าแต่พระเจ้าอยู่หัวเท่านั้น ก็จะไม่รู้ว่าพระเจ้าอยู่หัวพระองค์ไหน ในที่บังคับเช่นนี้ให้ว่าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว อย่าให้ว่าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า พระปิ่นเกล้า ให้ใส่เจ้าอยู่หัวเข้าด้วย ถ้าลดเจ้าอยู่หัวเสียไม่ใส่ก็ชื่อว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสมอกับเจ้าต่างกรมไปไม่ชอบ.
อนึ่งพระนามเจ้าต่างกรมเล่า จะใช้ในหนังสือท้องตราแลกราบทูลให้นำน่าว่ากรมเสียก่อน เหมือนอย่างกรมสมเด็จพระเดชาดิศร กรมพระพิพิธโภคภูเบนทร์ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท กรมขุนสถิตย์สถาพร กรมหมื่นถาวรวรยศ ถ้าไม่ยกกรมขึ้นนำน่าว่าก่อนก็จะพ้องเข้ากับชื่อพระพิพิธสาลี ฤๅชื่อหลวงชื่อขุนนั้นไป เพราะฉนั้นจึงให้ยกกรมขึ้นว่านำหน้าก่อน.
อนึ่งที่นำน่าว่าพระบรมวงศ์เธอ พระราชวรวงศ์เธอ พระบวรวงศ์เธอ พระวงศ์เธอนั้น ก็ให้ใช้คงอยู่ตามหมายประกาศเดิมนั้นเถิด
อนึ่งจะกราบทูลพระกรุณาว่าพระสัทธรรมเทศนา ขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายก็ดี คำเหล่านี้นั้นใช้ได้แต่ในที่อันควรจะใช้ สัทธรรมเทศนานั้นใช้ได้แต่ในเทศนาว่าด้วยพระนิพพานอย่างเดียว เทศนาที่เปนนิทานต่างๆ จะว่าพระสัทธรรมเทศนาไม่ได้ ให้กราบทูลว่าพระธรรมเทศนาเท่านั้น อย่าให้ว่าพระสัทธรรมเทศนา
อนึ่งคำที่ว่าขอพระราชทานทูลเกล้าฯ ถวายนั้น จะใช้กราบทูลถวายพระราชกุศลไม่ได้ เพราะกุศลเปนของไม่มีตัว ให้กราบทูลว่าขอพระราชทานถวายพระราชกุศล ที่ว่าขอพระราชทานทูลเกล้าฯ ถวายนั้นใช้ได้แต่สัตว์เดียรฉานแลของต่างๆ แต่มนุษย์จะว่าทูลเกล้าฯ ถวายไม่ได้ เพราะมนุษย์นั้นใครฆ่าไม่ได้ ประหารชีวิตรได้แต่พระเจ้าอยู่หัว เพราะมนุษย์เปนข้าแผ่นดินอยู่เองโดยธรรมดา ถึงจะไปตีทัพจับเชลยมาได้ ฤๅได้มาแต่ที่อื่นก็ดี จะกราบทูลว่าขอพระราชทานทูลเกล้าฯ ถวายไม่ได้ ให้กราบทูลว่าขอพระราชทานกราบทูลถวาย
ประกาศมาณวันพุฒ เดือน ๑๐ ขึ้นค่ำ ๑ ปีเถาะสัปตศก