๕๑. ทรงผนวชสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์ใหญ่

ครั้นมาถึงเดือน ๘ ในปีวอก สัมฤทธิศกนั้น สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์ใหญ่ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร พระชนมายุได้ ๒๑ พรรษา ควรจะทรงบรรพชาอุปสมบท และสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทร์รณเรศ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์ ทั้ง ๒ พระองค์ พระชนมายุเกินอุปสมบทแล้ว ยังหาได้ทรงผนวชเป็นพระภิกษุไม่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดอนุญาตให้ออกทรงผนวช ครั้น ณ วันอาทิตย์ เดือน ๘ ขึ้น ๑ ค่ำ เวลาเช้า ๓โมง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระอนุชาธิราช กรมพระราชวังบวรฯ ก็เสด็จพระราชดำเนิน ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม พร้อมด้วยพระสงฆ์ราชาคณะและราชวงศานุวงศ์ท้าวพระยานุขมนตรีทั้งหลายสโมสรสันนิบาตโดยอันดับ จึงเสนาบดีปรึกษาให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทรทรงผนวชก่อน ถึงอ่อนพระชนมพรรษาก็เป็นลูกหลวงเอก มีบรรดาศักดิ์สูงกว่าสมเด็จพระเจ้าหลานเธอทั้ง ๒ พระองค์ ๆ นั้นเป็นแต่พระโอรสสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ พระชนม์แก่กว่าก็จริง แต่บรรดาศักดิ์ต่ำกว่าสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ ให้ทรงผนวชทีหลัง ครั้นเสร็จอุปสมบทแล้วก็ประทับอยู่ในพระอุโบสถ เวลาบ่ายพระสงฆ์ราชาคณะสวดพระพุทธมนต์ ครั้นรุ่งขึ้นเวลาเช้าพระสงฆ์ฉันเป็นการฉลองเสร็จแล้ว ก็ตั้งกระบวนแห่กรมหลวงอิศรสุนทรขึ้นไปประทับอยู่วัดสมอราย