หมายรับสั่ง เรื่อง เกณฑ์แห่เรือรับพระบรมสารีริกธาตุจากเมืองทวาย จ.ศ. ๑๑๕๓

อธิบายเกณฑ์แห่เรือรับพระบรมสารีริกธาตุจากเมืองทวายนี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ตรัสเล่าความเป็นมาของหมายรับสั่งฉบับนี้ไว้ว่า เรื่องทูตทวายเข้ามาเมื่อปีกุน พ.ศ. ๒๓๓๔ ในหนังสือพระราชพงศาวดาร ปรากฏแต่ว่ามีพระสงฆ์เข้ามาด้วย ๑๐ รูป ความปรากฏในหนังสือนี้ว่า พระยาทวายให้พระสงฆ์เข้ามา ครั้งนั้นเชิญพระบรมสารีริกธาตุเข้ามาถวายด้วย เมื่อรับราชทูตเข้ามาถึงเขตจังหวัดกรุงเทพฯ จึงโปรดให้จัดกระบวนแห่ไปรับพระบรมสารีริกธาตุที่วัดบางกก (นอกด่านบางขุนเทียน) อีกกระบวน ๑ แห่มาขึ้นที่ท่าช้างแล้วมีกระบวนแห่บกมาถึงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม จำนวนเกณฑ์มีแจ้งอยู่ในรายเกณฑ์ที่ปรากฏต่อไปนื้”

(คัดจากลัทธิธรรมเนียมภาค ๑๐)

ตัวหมายรับสั่งเรื่องนี้มีดังต่อไปนี้

วัน ค่ำ ปีกุนตรีนิศก (จ.ศ. ๑๑๕๓) พันจันท์หัวพันมหาดไทยเกณฑ์เรือพระที่นั่งกิ่งกรมพระราชวังบวรฯ และเรือครุฑ เรือโขมดยา เรือกราบมาลง (เป็น) เรือกลองแขก (และ) ลงเรือคู่แห่รับพระสารีริกธาตุ ซึ่งมาแต่เมืองทวาย ลงเรือพระที่นั่งกิ่งแห่มาแต่วัดบางกกมาขึ้น ณ ท่าช้าง

วัน เดือน ๔ ปีกุนตรีนิศก เป็นเรือพระที่นั่งกิ่งกรมพระราชวังบวรลำ ๑ เรือครุฑวังหลวงคู่ ๑ เรือดั้งวังหลวง ๒ เรือดั้งวังหน้า ๕ คู่ เรือดั้งวังหลังคู่ ๑ รวม ๘ คู่ เรือกราบคู่แห่วังหลวง ๙ คู่ เรือกราบวังหน้า ๑๐ ต่างกรม ๒ คู่ รวมเรือกราบ ๒๑ คู่ เป็น (กระบวนเรือทั้งสิ้น) ๖๑ ลำ

ทหารพลเรือนเกณฑ์แห่พระสารีริกธาตุ มาถึงประตูท่าช้าง แห่ทางบกแต่ประตูท่าช้างตามถนนขึ้นมาเข้าประตูวิเศษไชยศรีไป ณ พระวิหารใหญ่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ณ วัน เดือน ๔ ปีกุนตรีนิศก

เป็นคนทหารได้เกณฑ์ สี่ตำรวจหามพระเสลี่ยง ๘ คน ถือธงสามชายหน้า ๓๐ คู่ หลัง ๒๐ คู่ รวม ๑๐๐ คน กลองชนะ จ่าปี่ ๑ กลอง ๕ คู่ รวม ๑๑ คน แตร แตรงอน ๒ คู่ แตรฝรั่ง ๒ คู่ รวม ๘ คน รวมทหารเกณฑ์ ทั้งหมด ๑๒๗ คน

เป็นคนพลเรือนเกณฑ์ คู่แห่เดินเท้าหน้า ๕๐ คู่ หลัง ๒๐ คู่ รวม ๑๔๐ คน รวมกระบวนแห่พระบรมสารีริกธาตุทางบก ๒๖๗ คน

(คัดจากหมายรับสั่ง จ.ศ.๑๑๔๒ เล่ม ๑)