- เมษายน
- พฤษภาคม
- วันที่ ๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- วันที่ ๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น (๒)
- —ที่ ๑๘/๒๔๘๔ หมายกำหนดการรัฐพิธีฉลองรัฐธรรมนูญ
- —ที่ ๒/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีเปิดพระบรมรูป
- —ที่ ๓/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีวันที่ระลึกมหาจักรี
- —ที่ ๔/๒๔๘๕ หมายกำหนดการรัฐพิธีพืชมงคล
- วันที่ ๑๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ ดร
- วันที่ ๑๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ ดร
- วันที่ ๑๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ ดร
- วันที่ ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- วันที่ ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- วันที่ ๒๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- วันที่ ๓๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- —ที่ ๕/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา
- —ที่ ๖/๒๔๘๕ หมายกำหนดการรัฐพิธีเปิดสังฆสภา
- มิถุนายน
- กรกฎาคม
- สิงหาคม
- กันยายน
- ตุลาคม
- พฤศจิกายน
- ธันวาคม
- วันที่ ๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- วันที่ ๑๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- —ที่ ๑๕/๒๔๘๕ หมายกำหนดการรัดพิธีฉลองรัถธรรมนูญ
- วันที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ ดร
- วันที่ ๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- —ที่ ๑๖/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีซงบำเพ็นพระราชกุสล ๑๐๐ วัน
- —ที่ ๑๗/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีซงบำเพ็นพระราชกุสลพระราชทานเพลิงสพ
- —ที่ ๑๘/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีซงบำเพ็นพระราชกุสลพระราชทานเพลิงพระสพ
- —ที่ ๑๙/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีซงบำเพ็นพระราชกุสลพระราชทานเพลิงสพ ท่านลูกจันทน์ พนมยงค์
- วันที่ ๒๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ ดร
- วันที่ ๒๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- วันที่ ๓๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ น
- —ที่ ๒๐/๒๔๘๕ หมายกำหนดการพระราชพิธีขึ้นปีใหม่
วันที่ ๑๗ กันยายน พ.ศ. ๒๔๘๕ น
๑๕/๘๕
ตำหนักปลายเนิน คลองเตย
วันที่ ๑๗ กันยายน ๒๔๘๕
กราบทูล สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ ทราบฝ่าพระบาท
บรรเลง
๑. ญี่ปุ่นเขาประกาศเปลี่ยนชื่อเกาะชวา เมื่อเห็นหนังสือพิมพ์เริ่มแรกก็คิดว่าเขาจะเปลี่ยนเป็นภาษาญี่ปุ่น เช่น “สิงคโปร์” เปลี่ยนเป็น “โชนัน” แต่หาใช่ไม่ เปลี่ยน “ยะวา” หรือ “ยาวา” คือ “Java” ให้เป็น “ชวา” คือ “Djawa” เท่านั้นเอง เปลี่ยนทำไมไม่ทราบ “ยาวา” (Java) หรือ “ชวา” (Djawa) ก็เป็นการเขียนและอ่านออกเสียงเท่านั้นจะเอาแน่อะไรหาได้ไม่
๒. เห็นในหนังสือพิมพ์ เขาว่าเราเคยเรียกเมือง “บตาเวีย” ว่า “ชะนะตรา” ออกจะไม่เคยรับ เคยรับแต่ “ยักกะกรา” ในคำว่า “ฝรั่งลิงยิงปืนยักกะกรา” แล้วได้ฟังผู้รู้เขาว่าชื่อจริงเรียก “ไยกะกรา” ฟังดูก็เห็นควรแล้วที่มากลายเป็น “ยักกะกรา”
ในเรื่องชื่อเมือง “บตาเวีย” นั้น ได้เคยตรัสบอกคราวหนึ่งแต่นานแล้วจำไม่ได้แม่น เป็นว่าพวกวิลันดามาสร้างป้อมขึ้นที่เมืองนั้นก่อน แต่ดูเหมือนจะไม่มีคำ “ยักกะกรา” อยู่ในนั้น
๓. การเขียนหนังสือย่อมเปลี่ยนไปเสมอ เกล้ากระหม่อมเคยถามพระยาอนุมานทีหนึ่งแล้ว ว่าชื่อเก่าที่ท่านแต่ก่อนท่านตั้งไว้ ควรจะเขียนเปลี่ยนด้วยหรือเปลี่ยนแต่คำพูด แกก็อึกอักในที่จะตอบ เข้าใจว่าความอึกอักนั้นเป็นด้วยไม่รู้ว่าหอสมุดเขาจะปฏิบัติสถานใด ได้สังเกตแล้วว่าหอสมุดเขาเปลี่ยนหมด แต่ผิดกับความเห็นเกล้ากระหม่อมด้วยเห็นว่าชื่อเก่าท่านแต่ก่อนท่านตั้งไว้อย่างไรก็ควรตามไป ถึงจะผิดก็ไม่ควรแก้ ถ้าแก้แล้วก็เสียหลักหมด
รายการ
๔. เมื่อวันที่ ๔ กันยายน ได้ใบดำใบหนึ่ง ของนายเอกสิฐส์ พิชเยนทรโยธิน บอกจะทำบุญ ๕๐ วันที่ศพนายพลเอก (อุ่ม) พิชเยนทรโยธิน วันที่ ๗ กันยายน สวดมนต์ วันที่ ๘ กันยายน เลี้ยงพระ
๕. และในวันนั้นเอง หลวงวุฒิสาร กงซุลสิงคโปร์มาหากับภรรยายื่นหนังสือฉบับหนึ่ง เซ็นชื่อ ชม อรรคราชวราทร บอกจะเผาศพพระยาอรรคราชที่วัดไตรมิตร์ วันที่ ๑๓ กันยายน เวลา ๑๖.๓๐ น. โดยไม่รู้หนเหนือหนใต้ จึงถามว่าแกเกี่ยวข้องอะไรแก่พระยาอรรคราช แกบอกว่าเป็นลูกพระยาอรรคราชกับคุณหญิงชม เพิ่งรู้
ไปงาน
๖. ควรจะกราบทูลให้ทรงทราบว่าได้ไปงานใดบ้าง เพราะได้กราบทูลในเรื่องเขาเชิญ แต่ลางรายก็ไป ลางรายก็ไม่ได้ไป
(๑) งานทำบุญ ๕๐ วันที่ศพเจ้าพระยาพิชเยนทร์นั้น ไม่ได้ไป เป็นแต่ทำพวงดอกไม้ส่งไป
(๒) งานทำบุญพระชันษา ๘๐ ของสมเด็จพระพันวัสสานั้นได้ไปเฝ้าและเซ็นชื่อ ไม่ได้ทรงทำอะไรแปลกไปกว่าที่เคยเมื่องานพระชันษาครบ ๘๐
(๓) งานเผาศพพระยาอรรคราชนั้นได้ไปเพราะเหตุที่ชอบกับเจ้าตัวอยู่
กราบทูล
๗. ควรจะกราบทูลให้ทรงทราบ ว่าอีแตตายเสียแล้ว เมื่อวันที่ ๗ กันยายน ถูกอีดำ เห็นจะเป็นด้วยฤทธิ์หึง เพราะอีดำเป็นเมียหมาเลี้ยงตัวหนึ่ง และอีแตก็เป็นเมียหมาตัวนั้นด้วย อีดำนั้นเป็นหมากลางตลาด มันมาอยู่ที่บ้านก็เพราะมันติดพันกับหมาเลี้ยงเข้ามา เราก็เลี้ยงมันไว้ แต่ได้เอามันไปปล่อยหลายหนแล้ว เพราะมันเห่าไม่มีมูล แต่จะปล่อยที่ไหนมันก็กลับมาได้ ที่เรียกว่าอีดำนั้นก็ไม่ต้องสงสัยด้วยสีมันดำทั้งตัว อีแตตาย หวังใจว่าจะได้ลูกไว้เลี้ยงต่อไปสองตัว เป็นตัวผู้ตัวหนึ่งตัวเมียตัวหนึ่ง แต่ตายเสียหมดแล้ว
ชื่อหมาซึ่งมี “อ้ายอี” น่าดูออกจะจำเป็น ด้วยจะได้รู้ว่าตัวผู้หรือตัวเมีย แม้แต่ชื่อคนยังต้องมีคำนำให้รู้ว่าผู้ชายหรือผู้หญิง
ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด