บทที่ ๓

๑

​สองปีครึ่งในฮ่องกง–และกวางตุ้ง–ในนครแคนตอน (Canton) บนฝั่งจูเจียงหรือแม่น้ำไข่มุก–นานพอที่จะทำให้ข้าพเจ้ามองดูลูกหลานพระเจ้าหวงตี้ เพื่อนร่วมผิวของข้าพเจ้าด้วยความสงสัย คือ สงสัยว่าคนไหนจะเป็นคอมมิวนิสต์บ้าง ในนครแคนตอน ก่อนที่ข้าพเจ้าจะได้ย่างเหยียบเข้าไปกับฉั่นหว่องฟัด ทายาทเศรษฐีเยาวราช เพียงสองปีคอมมิวนิสต์ได้เข้าไปเผาเมือง รบราฆ่าฟันกัน จนถนนเต็มไปด้วยซากศพต้องขึ้นไปเผากันเป็นรถ ๆ ​ข้าพเจ้าได้เห็นซากไฟไหม้ ได้เห็นความหวาดกลัวในแววตาของชาวบ้านร้านตลาด ได้ฟังเรื่องราวที่ทรมานความรู้สึก มันทำให้ข้าพเจ้าคิดไปว่า คนที่เกิดมาเป็นราษฎรลูกหลานของพระเจ้าหวงตี้ในยุคนี้ เป็นผู้มีเคราะห์กรรมมาก การปฏิวัติ เมื่อ ค.ศ. ๑๙๑๑ ทำให้บ้านแตกแหลกละเอียด เพราะ ดร. ซุนยัดเซ็น ผู้เป็นบิดาของสาธารณรัฐจีนได้พลิกคว่ำประเพณีการปกครองซึ่งมีอายุนับพัน ๆ ปีลงภายในวันเดียว เมื่อปฏิวัติแล้วได้ ๑๐ ปีกว่า เลนินกับสตาลินผู้ล้มบัลลังก์ของซาร์ใน ค.ศ. ๑๙๑๗ ก็ส่งเอเย่นต์จอฟฟ์ และมาริงเข้าไปในประเทศจีนเพื่อทำงานใต้ดิน ร่วมมือกับคอมมิวนิสต์รุ่นแรกของจีน คือหลีต้าเจา และเฉินตูซิ่ว ทำการฝังรากลัทธิชนชั้นยุแหย่ให้คนจีนแตกแยกกันเอง นับเป็นปฐมกรรมที่สร้างเมาเซตุงผู้บูชาซองกั๋งขึ้นในหมู่บ้านส้าวซานบนฝั่งแม่น้ำเซียง มณฑลหูหนาน

เมื่อเสียงนายหลอชางแล่นมาตามสายเชื้อเชิญให้ข้าพเจ้าไปกินข้าวอย่างไม่มีพิธีรีตอง ทั้ง ๆ ที่ยังไม่เคยรู้จักหน้าค่าตากันเลยเช่นนี้ ภาพที่สั่นสะเทือนความรู้สึกในนครแคนตอนบนฝั่งแม่น้ำไข่มุกเมื่อสองปีก่อนก็กลับมาให้เห็นอีก ข้าพเจ้ายืนถือหูโทรศัพท์นิ่ง ตัดสินใจไม่ได้ว่าจะตอบ​นายหลอชางคนนี้ว่ากระไรดี

แล้วเสียงห้าว ๆ เป็นภาษาอังกฤษที่ชัดเจนก็แล่นมาอีก

“ว่ายังไง, เธอจะมาคุยกับฉันไหม ?”

คำพูดที่สั้นและห้วน น้ำเสียงบอกความเป็นกันเองแกมบังคับทำให้ข้าพเจ้าวุ่นวายใจมากขึ้น แต่แล้วข้าพเจ้าก็โพล่งออกไปว่า

“เอ้อ–คุณมีธุระอะไรหรือ ?”

มีเสียงหัวเราะแล่นมาตามสาย

“บางทีเธอคงจะงง ฉันเป็นเพื่อนนักเรียนเคมบริดจ์กับปริ๊นซ์อิสสราภรณ์ เธอรู้จักปริ๊นซ์อิสสราภรณ์ไม่ใช่หรือ ?”

“รู้จัก” ข้าพเจ้าตอบสั้น ๆ ความประหลาดใจทำให้ความสงสัยทวีขึ้นกว่าเดิม นายหลอชางรู้เรื่องข้าพเจ้ากับพระองค์เจ้าอิสสราภรณ์ได้อย่างไร

เมื่อข้าพเจ้าเงียบไป เสียงนายหลอชางก็แล่นมาอีก

“เมืองจีนกำลังวุ่นวาย เธออาจจะตื่นเต้นมากไปหน่อยก็ได้ ฉันคิดว่าฉันควรจะอธิบายให้เธอเข้าใจ ฉันเป็นเพื่อนสนิทของปริ๊นซ์อิสสราภรณ์สมัยอยู่อังกฤษ ปริ๊นซ์เขียนจดหมายมาบอกฉันว่า เธอจะมาปักกิ่งกับปริ๊นซ์กำแพง ​ให้ฉันช่วยดูแลด้วย ให้เป็นการ์เดียนของเธอน่ะแหละ เธอพอจะเข้าใจหรือยัง ?”

ข้าพเจ้าถึงเมืองอ้อ เสด็จพระองค์ชายเจ้านายผู้ทรงมีอุปการคุณของข้าพเจ้าได้รับสั่งมาให้ข้าพเจ้ารู้ตัวก่อนจะเดินทางออกจากฮ่องกงในขบวนเสด็จในกรมกำแพง ว่าท่านได้ทรงฝากฝังข้าพเจ้าไว้กับนาย Lo Cheng สหายสนิทของท่านยุคเคมบริดจ์ ข้าพเจ้าอ่านชื่อสะกอล่าร์อาวุโสผู้นี้ว่าโลชอง คืออ่านตามสำเนียงอังกฤษ ไม่รู้ว่าสำเนียงจีนปักกิ่งเขาอ่านว่าหลอชาง

“อ้อ ครับ–ครับ–ผมเข้าใจแล้วครับ” ข้าพเจ้ารีบตอบออกไปทันทีด้วยความตื่นเต้น” ผมต้องขออภัยครับที่เข้าใจผิด ผมไม่คุ้นกับสำเนียงปักกิ่ง”

เสียงสะกอล่าร์อาวุโสหัวเราะลั่นมาตามสาย

“เธอคงคิดว่าฉันเป็นคอมมิวนิสต์ไปแล้วกระมัง ที่นี่คอมมิวนิสต์ยังมาไม่ถึงหรอก ตกลงไหม–มากินข้าวกันเย็นวันนี้ ?”

“ครับ–ผมไปแน่ครับ แต่ว่า–”

เสียงของนายหลอชางแล่นสวนมาทันที

“ให้บัวเขาพามา บัวเขาเคยมาหาฉันแล้ว เธอพบบัวหรือยัง ?”

​“บัวออกไปข้างนอกครับ ยังไม่กลับ”

“ถ้าเขากลับช้า เธอจับรถหยางเชอหน้าโรงเรียนมาก็ได้ บอกให้ส่งบ้านเลขที่ ๓๖ เฉียนเลี่ยงหูทุ่ง ใกล้ ๆ กับโรงเรียนหวาเหวินนี่แหละ”

“ครับ–ผมจะไปครับ ขอบคุณครับ”

๒

หลังจากวางหูโทรศัพท์ ชั่วโมงเศษบัวก็ยังไม่ก็เข้ามา ข้าพเจ้าใช้เวลาสองชั่วโมงวิสาสะกับพวกหมอสอนศาสนานานาชาติที่เป็นนักเรียนกินนอนอยู่ในเวสท์บิลดิ้ง ฝรั่งพวกนี้มีหลายชาติ เขาเป็นกันเอง จิตใจเปี่ยมล้นไปด้วยไมตรีจิตมิตรภาพ พอรู้ว่าข้าพเจ้าเป็นน้องใหม่ ก็เข้ามาทักทายอย่างไม่มีพิธีรีตอง คนหนึ่งที่ข้าพเจ้าสนใจคือนายไลน์แมน ฮูเว่อร์ ที่สนใจก็เพราะว่าชื่อของเขาเหมือน เปรสิเดนท์ฮูเว่อร์ของสหรัฐอเมริกา และเขาเปิดเผยโอบอ้อมอารีมาก เขายังหนุ่มมีอายุเพียง ๒๘ ปีเท่านั้น

ตอนหนึ่งข้าพเจ้าถามเขาว่า

“อบรมภาษาเสร็จจากที่นี่แล้ว เขาจะส่งเธอไปเป็นครูที่ไหน ?”

​ฮูเว่อร์ยกไหล่ ตอบว่า

“ที่ไหนก็ได้ พวกเราไปทั่วประเทศจีน บางทีฉันจะไปหูหนาน”

“หูหนาน” ข้าพเจ้าเบิกตากว้าง “นั่นเมืองคอมมิวนิสต์”

“คอมมิวนิสต์สิดี เราจะได้สอนให้เขาเข้าใจว่า เขาควรจะเลิกเชื่อลัทธิโลกแตกนี่เสียที”

“เธอไม่กลัวถูกยิงเป้าหรือ ?”

“ถ้าเรากลัวเราก็เป็นมิชชันนารี่ไม่ได้ มิชชันนารี่ต้องกล้าเสียสละ พวกเราตายไปหลายคนแล้ว”

“ฉันอ่านหนังสือพิมพ์ลีดเด้อร์เมื่อเช้า มิชชันนารีชาวสวีเดนสองคนถูกพวกคอมมิวนิสต์จับตัวเอาไปตัดศีรษะ อ่านแล้วตื้นตันใจมาก”

ไลน์แมน ฮูเว่อร์ ถอนใจเบา ๆ ความแจ่มใสในสีหน้าและแววตาหมดไป เหลืออยู่แต่ความเคร่งขรึม

“นั่นมิสเตอร์และมิสซิส สเวน เดกิ้น เป็นคนดีทั้งคู่” ฮูเว่อร์พูดเสียงเศร้า ๆ “พระเจ้ารักเขามาก เขาก็ต้องไปก่อน เขาจะต้องไปอยู่กับพระเจ้า ไปดีมีความสุข”

“งานของมิชชันนารี่ เป็นงานที่น่ายกย่องเหลือเกิน” ข้าพเจ้าพูดด้วยความรู้สึกอันแท้จริง

​“แต่ก็มีคนเขาวิจารณ์ว่า พวกเรามิชชันนารี่ นำธงของประเทศจักรวรรดินิยมเข้ามาปักไว้ในเมืองจีน หมายความว่าประเทศจักรวรรดินิยมส่งพวกมิชชันนารี่เข้าไปก่อนเพื่อกรุยทาง แล้วกองทัพก็ตามเข้าไป พวกมิชชันนารี่ในเมืองจีนถูกเข้าใจผิดมาก”

“ฉันก็เคยได้ยินคนจีนในฮ่องกงพูดกันอย่างนี้ แต่ฉันไม่เชื่อ” ข้าพเจ้าพูดอย่างจริงใจ “มิชชันนารี่ไม่ได้นำกองทัพจักรวรรดินิยมเข้ามาย่ำยีเมืองจีน แต่นำกองทัพมนุษยธรรมเข้ามาช่วยมากกว่า ที่ปักกิ่งฉันอ่านพบเรื่อง Salvation Army ฉันว่าเป็นกองทัพมนุษยธรรมที่โลกต้องการ เพราะเป็นพี่เลี้ยงคนยากจน”

ไลน์แมน ฮูเว่อร์ ยิ้มด้วยความพอใจแล้วกล่าวว่า

“Salvation Army เป็นสมาคมเผยแพร่คริสต์ศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนท์สมาคมหนึ่ง อังกฤษส่งเข้ามาในปักกิ่ง เมื่อ ค.ศ. ๑๙๑๖ พร้อมกับสมาคม Y.W.C.A. คือ หลังการก่อตั้งสมาคม Y.M.C.A. ราว ๑๐ ปี Salvation Army ช่วยการศึกษาของเด็กมากมาย ในฤดูหนาวคนยากจนมักจะหนาวตายอดตายอยู่ข้างถนน Salvation Army ก็ช่วยหาที่พักอาศัย ติดเตาผิงให้ มีข้าวต้มร้อน ๆ แจก ​คนจนในปักกิ่งรอดตายเพราะกองทัพมนุษยธรรมของอังกฤษหน่วยนี้มาก ๆ ทุกปี ความจริงพวกมิชชันนารี่นิกายเนสทอเรียน ได้เข้ามาถึงเมืองจีนตั้งพันกว่าปีมาแล้ว คือในศตวรรษที่ ๗ หลังจากนั้นนิกายอื่น ๆ ก็ได้เข้ามาเรื่อย ๆ ช่วยชาวจีนเรื่องการศึกษาและการกินอยู่ตลอดมา ไม่เห็นมีกองทัพจักรวรรดินิยมตามหลังเขามาเลย บางทีในสมัยนั้นลัทธิจักรวรรดินิยมยังไม่เกิดก็ได้ มาเมื่อเกิดการปฏิวัติทางอุตสาหกรรมขึ้นในอังกฤษเมื่อศตวรรษที่ ๑๘ โลกก็เกิดแย่งตลาดการค้ากันขึ้น ประเทศที่อ่อนแอได้ตกเป็นเมืองขึ้นของประเทศมหาอำนาจมากมาย เมืองจีนก็โดนด้วย ตอนนี้แหละพวกมิชชันนารี่ก็เริ่มถูกเข้าใจผิดหาว่าเป็นผู้กรุยทางให้ลัทธิจักรวรรดินิยมเข้ามาย่ำยีเมืองจีน มันเป็นเหตุประจวบมากกว่าจะมีเจตนา”

“เมืองไทยของฉันก็เกือบจะเอาตัวไม่รอด” ข้าพเจ้าโคลงศีรษะ เราเกลียดฝรั่งมหาอำนาจหลายชาติที่เข้ามาปล้นเมืองไทย มีอยู่ชาติเดียวที่เราไม่เกลียด เพราะเขาช่วยเราอยู่ตลอดเวลา คือชาติของเธอนี่แหละ”

ไลน์แมน ฮูเว่อร์ สบตาข้าพเจ้าด้วยความตื่นเต้นและภาคภูมิใจ แววตาของเขาลุกวาวเป็นประกาย

​“ฉันมีความสุขที่ได้ยินเธอพูดเช่นนี้” น้ำเสียงของเขาสั่นเล็กน้อย ชาติของเราเป็นชาติที่ต้องการให้มนุษย์อยู่ร่วมโลกกันด้วยความเป็นธรรม แต่ความเห็นแก่ตัวและความฟุ้งเฟ้อลืมตัวของพวกเราบางคนก็ทำให้โลกเข้าใจว่าเราไม่มีความบริสุทธิ์ใจ เราอาจจะต้องเสียชื่อเพราะคนพวกนี้”

“วัตถุยิ่งเจริญ จิตใจก็ยิ่งเสื่อม” ข้าพเจ้าพูดอย่างระมัดระวัง “บางทีงานของพวกมิชชันนารี่ควรจะเปิดแผนกต่อต้านวัตถุนิยมขึ้นสักแผนกหนึ่ง ความเห็นแก่ตัวและความฟุ้งเฟ้อลืมตัวของมนุษย์ยุคใหม่ อาจลดน้อยลงก็ได้”

“ฉันเห็นด้วย” ฮูเว่อร์สวนขึ้นทันที “การปฏิวัติทางอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ ๑๘ ทำให้โลกเต็มไปด้วยลัทธิวัตถุนิยม คือ ลัทธินายทุน กับ ลัทธิคอมมิวนิสต์ สองลัทธินี้เกิดพร้อมกัน ในศตวรรษที่ ๑๙ แต่มันก็จะต้องตายไปพร้อมกันเหมือนกันในไม่ช้านี่แหละ เพราะมันทำลายกันเอง”

ข้าพเจ้ามองตาเขาด้วยความสนใจ เขาพูดเป็นปรัชญาที่กินความกว้างขวาง

“ถ้าสองลัทธินี้ตายไป, แล้วอะไรจะมาแทน ?” ข้าพเจ้าถาม

​ฮูเว่อร์นิ่งอย่างใช้ความคิด, เม้มริมฝีปากเป็นเส้นตรง แล้วตอบว่า

“โลกในอนาคตจะอยู่กันด้วยลัทธิเศรษฐกิจการเมืองสายกลาง ที่ไม่มีใครกินแรงใคร ทุกคนจะมีกินมีอยู่ มีสวัสดิการ มีอิสรภาพและเสรีภาพ มีการร่วมมือ การขูดรีดกินแรง การเป็นทาสน้ำเงิน การเป็นทาสแรงงาน ในลัทธิทุนนิยมกับลัทธิคอมมิวนิสต์จะสิ้นสุดลง เราจะต้องพบกับโลกใหม่ของชาวอารยะแน่นอน อย่าสงสัยเลย”

๓

ค่ำวันนั้น ขณะที่ข้าพเจ้าเตรียมตัวจะไปกินอาหารในฮอลล์ใหญ่–เป็นอาหารค่ำมื้อแรกในโรงเรียนภาษา “หวาเหวิน” ก็มีเสียงคนมาเคาะประตู เมื่อบอกให้เข้ามา บานประตูที่เปิดออก

“บัว” ข้าพเจ้าร้องเสียงดังด้วยความตื่นเต้น

“ผมไปตามคุณที่โฮเต็ลเดอเปอแกง” บัวตอบเสียงดัง สีหน้าแจ่มใสร่าเริง “ได้เฝ้าเสด็จในกรม ท่านรับสั่งว่า ส่งตัวคุณมาแล้ว”

ข้าพเจ้ากวาดตาดูเรือนร่างของหนุ่มไทยวัย ๒๕ อย่าง​อบอุ่นใจ เพราะเชื่อว่าจะไม่ต้องเหงาอีกต่อไป บัว ลักษณะโยธิน เป็นข้าราชการกระทรวงธรรมการ ถูกส่งไปเรียนภาษาญี่ปุ่นในโตเกียวสองปีมาแล้ว ขณะนี้ได้รับคำสั่งให้มาเรียนภาษาจีนต่อในปักกิ่ง เขามาถึงปักกิ่งก่อนข้าพเจ้าไม่กี่วัน บัวรู้จักกับข้าพเจ้ามาแล้วที่กรุงเทพ ๆ เขาอยู่ในคณะหมวกทรงมะนาวตัด แห่งสำนักงานปลัดกระทรวง เป็นคนแจ่มใสร่าเริงแบบคนหนุ่ม, พูดตรง, เสียงดัง, แต่งตัวประณีต, ดื่มเก่งเมื่อมีโอกาส หวีผมเรียบเสมอ หน้ารูปไข่ของเขาเป็นหน้าของคนไทย, ไม่ทำให้สงสัยว่าจะเป็นคนจีนไปได้ ดวงตาของเขาแวววาวเต็มไปด้วยชีวิต เป็นดวงตาของพระเอกจอมเสน่ห์

“ผมมาคอยคุณอยู่สี่ชั่วโมงแล้ว” ข้าพเจ้าเข้าไปจับมือบัวบีบแน่น “ไปคุยกันที่ห้องอาหารดีกว่า มีเรื่องจะคุยเยอะ”

เราพากันไปห้องอาหารทางปีกสุดของตึกเวสท์บิลดิ้ง เลือกได้โต๊ะเล็กขนาดสองคนที่ข้างหน้าต่าง เพื่อจะคุยกันได้สะดวก ในห้องอาหารมีโต๊ะตั้งอยู่หลายสิบตัว พวกมิชชันนารี่ทั้งหญิงและชายหลายชาติหลายภาษาทยอยกันเข้าไปนั่งกินอาหารอยู่เรื่อย ๆ บ๋อยแต่งตัวเรียบร้อย กางเกงน้ำเงิน​แก่ เสื้อขาวแขนยาว เดินเสิร์ฟอยู่ไม่ขาดสาย อาหารที่เสิร์ฟเป็นอาหารฝรั่ง บัวบอกว่าทุก ๆ วันเสาร์ เขามีอาหารจีน แต่สู้พวก หยางโร่ว ที่ตุงอันซื่อฉ่าง ไม่ได้

“คุณจะเบื่ออาหารฝรั่งในเจ็ดวัน ผมเบื่อแล้ว” บัวพูดพลางหัวเราะ “ดูไอ้ปลานี่ซี ไม่เห็นน่ากิน ชืด ๆ จืด ๆ พรุ่งนี้ผมจะพาคุณไปกินหยางโร่ว”

“อะไร–หยางโร่ว” ข้าพเจ้าถาม

“เนื้อแกะ อร่อยเด็ดขาดไปเลย แต่คนที่ไม่เคย จะต้องทนกลิ่นของมันไปก่อนตอนแรก ๆ แล้วยังมีอาหารรัสเซีย ผมชอบโอเดิฟของมัน จานเล็ก ๆ ส่งมาเป็นสิบ ๆ จาน” บัวอธิบายทำมือประกอบไปด้วย “แล้วก็ยังมีผู้หญิงรัสเซียอีก”

“ผู้หญิงรัสเซีย” ข้าพเจ้าทวนคำ นึกไปถึงปอปอฟ “ผู้หญิงรัสเซียขายอาหารใช่ไหม ?”

“ขายทุกอย่าง” บัวหัวเราะอย่างครึกครื้น

“ไม่กลัวไปติดโรคคอมมิวนิสต์มาหรือ ?” ข้าพเจ้ามองตาเขา

“พวกรัสเซียขาว ตัวสะอาด ๆ ทั้งนั้น ไม่มีโรคหรอก” บัวอธิบาย “ที่ปักกิ่งนี่ พวกรัสเซียขาวหนีเข้า​มาอยู่เรื่อย ๆ บ้านแตกสาแหรกขาด เห็นแล้วก็น่าสงสาร บางคนมีเชื้อสายราชวงศ์พระเจ้าซาร์ก็มี เมื่อคืนวานผมพบผู้หญิงรัสเซียขาวคนหนึ่งที่คาราซาร์ สวยหยดย้อยทีเดียว นัยว่าเป็นพวกราชวงศ์”

“ถ้าคุณบอกว่าสวย ผมเชื่อ” ข้าพเจ้าพูดยิ้ม ๆ

“สวยจริง ๆ นะ ชื่อก็เพราะ...เหมือนชื่อคนไทย”

ข้าพเจ้าสบสายตาเขาคล้ายจะถาม เขาก็พูดต่อไป

“ชื่อ วารยา”

“วารยา” ข้าพเจ้าท่องเบา ๆ “เย็นหูเอาเรื่องทีเดียว คุณคงจะชอบมากซีนะ”

บัวสั่นศีรษะ

“ผู้หญิงคนนี้มีอะไรพิเศษ ๆ ชอบกล ไว้ตัว เป็นผู้ดีทุกกระเบียดนิ้ว ผมเข้าไม่ติด ได้แต่เต้นรำ”

“ขนาดคุณเข้าไม่ติด แล้วใครจะเข้าติด” ข้าพเจ้าหัวเราะ

“คุณลองดูบ้างซี ว่าไม่ได้นะ มันเรื่องของโชค” บัวยิ้มที่มุมปาก

“คุณคงไปมาทุกหัวระแหงแล้ว ใครเป็นไก๊ด์ ?”

“เหล่าจาง คนลากรถหน้าโรงเรียน” บัวพูดพลาง​หั่นเนื้อในจานไปพลาง “ที่ฮาตะเหมิน แถวลีเกชั่นควอเตอร์ มีเกาหลีเยอะแยะเป็นดงทีเดียว ผมจะพาคุณไปเยี่ยม ๆ มอง ๆ เล่น ค่ำวันนี้ก็ได้ ตื่นเช้าก็ไปอาบน้ำที่แถวหนานเฉิง ที่นี่ก็น้อง ๆ ญี่ปุ่น เขามักไปอาบน้ำกันตามโรงอาบน้ำร้อน อาบแล้วก็นอนได้ตั้งครึ่งค่อนวัน อุ่นสบายไปเลย”

ข้าพเจ้าหลับตาเห็นเซี่ยงไฮ้ในเขตเช่าญี่ปุ่น มีเกาหลียั้วเยี้ยไปหมด เป็นแบบเมืองท่าแท้ แต่ปักกิ่งไม่ใช่เมืองท่า เป็นเมืองศูนย์ของวัฒนธรรมที่มีอายุนับพันปี มันไม่ควรจะมีรอยบาปของผู้หญิงพวกนี้

เมื่อเห็นข้าพเจ้ายังนิ่งอยู่ บัวก็เล็คเชอร์ต่อไป

“ผมมันชอบเรียนชีวิต ที่โตเกียวผมก็เรียนเสียจนจบหลักสูตร ตาพัวพ่อครัวสถานทูตเป็นอาจารย์ใหญ่ มันช่วยภาษาผมมาก ไม่กี่เดือนผมก็พูดญี่ปุ่นเป็นน้ำ”

“ผมว่าอีกไม่ช้าคุณก็คงพูดปักกิ่งเป็นน้ำเหมือนกัน” ข้าพเจ้าหัวเราะแล้วบัวก็หัวเราะตาม “ในโตเกียวคงมีอะไรดี ๆ เยอะแยะซึนะ เขาว่าผู้หญิงญี่ปุ่นดีที่สุดในโลก”

“ผมก็ไม่รู้ว่าจะมีชาติไหนที่ดีกว่า แต่ผมคิดว่าถ้าผมแต่งงานกับผู้หญิงญี่ปุ่น ผมจะต้องมีความสุขมากทีเดียว”

“คุณเคยคิดหรือ ?” ข้าพเจ้าเลิกคิ้ว สบตาเขา​เพื่อจะค้นหาความจริง

บัวหลบตาลงต่ำ ถอนใจเบา ๆ นิ่งอยู่ประเดี๋ยวหนึ่งก็พูดว่า

“มีผู้หญิงญี่ปุ่นคนหนึ่ง ตระกูลซามูไร ทำงานธนาคาร สถานทูตจ้างเขามาสอนหนังสือญี่ปุ่นให้ผมทุกเย็นในตอนแรก ๆ ต่อมาเราก็กลายเป็นเพื่อนที่รักกันมาก”

“แล้วยังไง ?” ข้าพเจ้ายังจ้องหน้าเขาอยู่

“แล้วเราก็เกิดชอบกันขึ้น” เสียงของบัวจริงจังรอยยิ้มหายไป “นี่ผมต้องจากเขามา เราสัญญากันว่าจะไปแต่งงานกันในเมืองไทย”

“ก็ไม่เลว” ข้าพเจ้าพูดอย่างจริงใจ “แปลว่าคุณจะต้องมีความสุขที่สุด เมื่อกลับเมืองไทย”

“แต่ผมสังหรณ์ใจชอบกล” บัวยิ้มอย่างพยายาม “อย่าพูดถึงเขาเลย มันอยู่ที่พรหมลิขิต”

๔

หลังอาหารค่ำ บัวชวนข้าพเจ้าไปคุยในห้องของเขา เราคุยกันอยู่เกือบเที่ยงคืน เรื่องที่คุยเป็นเรื่องของคนหนุ่มที่มีแต่ความหวังของฤดูชุนเทียนซึ่งดอกไม้บาน และท้องฟ้าโปร่ง ลมพัดเย็นสบาย ดูเหมือนว่าทั้งบัวและข้าพ​เจ้าจะรู้สึกว่า ชุนเทียนจะเป็นของเราได้จนตลอดชีวิต เมื่อหิมะละลายแล้ว ดอกไม้ก็จะบาน และจะบานอยู่ไม่รู้โรย มันเป็นความเพ้อฝันของคนหนุ่ม ความหนุ่มทำให้เรารู้สึกว่าในโลกนี้ไม่มีความตาย ไม่มีความเสื่อม มีแต่ความหรรษาและความรุ่งโรจน์ เราลืมไปว่าเรากำลังอยู่ในแผ่นดินที่เลือดกำลังนอง น้ำตากำลังไหล เรามองเห็นแต่ดอกเหมยและดอกเถาสีชมพู ที่จะบานรับเรารออยู่ข้างหน้า โอ้, ความหนุ่ม.... ความหวัง.... มันเป็นแต่ภาพลวงตา มันผ่านมาแล้วมันก็จะผ่านไป... มันจะไม่กลับมาอีก

บัวผู้มีขาเพื่อตระเวนโลกด้วยความหนุ่มที่ไม่มีความตาย ได้เล่าเรื่องกรุงปักกิ่งที่เขาเข้ามาอยู่ได้เพียงสัปดาห์เดียวให้ข้าพเจ้าฟังจนลืมง่วง ชีวิตในนครโบราณเพียงเจ็ดวันก็ทำให้เขามีเรื่องเล่าได้อย่างยืดยาว ตั้งแต่เรื่องกินไปจนถึงเรื่องนอน เขาเล่าเรื่องเป็ดปักกิ่ง, เรื่องหยางโร่ว เรื่องกบฏบ๊อกเซ่อร์, เรื่องทหารนานาชาติที่เข้าไปตั้งมั่นอยู่ในสถานทูตแล้วเที่ยวรังแกคนจีนกลางถนน เรื่องคุนหมิงหู เรื่องผู้หญิงรัสเซีย ผู้หญิงเกาหลี และผู้หญิงญี่ปุ่น เรื่องยิงเป้าคอมมิวนิสต์ และพ่อค้าฝิ่น, เรื่องจางโซหลิน กับจางโซเหลียง และขุนศึกวูแป็ะฟู, เฟงยุกเสียง, จางจุง​ชาง, ฯลฯ เรื่องขอทานและฝุ่นที่มีชื่อเสียงของกรุงปักกิ่ง, ฯลฯ แล้วในที่สุด เขาก็เล่ามาถึงมหาวิทยาลัยเยียนจิง (Yen Ching) ที่เขาไปเที่ยวมาเมื่อสองวันก่อน เขางัดเอาภาพถ่ายที่เขาถ่ายมามากมาย ระหว่างตระเวนอยู่ในมหาวิทยาลัยอันใหญ่โตแห่งนี้ในวันนั้นมาให้ข้าพเจ้า ในจำนวนภาพหลายสิบภาพเหล่านี้ บัวเป็นเอาภาพบุคคลผู้หนึ่งออกมายื่นให้ดูแล้วว่า

“ว่าไง, ระพินทร์, คุณอยากรู้จักตัวจริงไหม ? ถ้าต้องการรู้จัก ผมจะพาไป”

ข้าพเจ้ารับภาพนั้นมาดู แต่แล้วก็ต้องตกตะลึงจังงังคล้ายถูกสะกดจิต