บันทึกคำอธิบายร่าง พ.ร.บ. ควบคุมการปริวรรตเงิน

​พ.ศ. ๒๔๘๔

(๑) ร่างพระราชบัญญัติควบคุมการปริวรรตเงินฉบับนี้มีความมุ่งหมายที่เป็นสาระสำคัญก็คือ ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังมีอำนาจควบคุมการจ่ายเงินในเมืองต่างประเทศ เพื่อให้จ่ายเฉพาะในกิจการที่จำเป็นหรือเป็นประโยชน์ส่วนรวม และป้องกันมิให้จ่ายในทางที่จะเสียหายแก่ประเทศ ซึ่งรวมตลอดถึงการส่งเงินทุนหนีออกนอกประเทศด้วย อนึ่ง ในกรณีที่มีสินค้าออกน้อยกว่าเข้า การควบคุมก็ย่อมเป็นทางรักษาค่าแห่งเงินบาทภายนอกประเทศให้พอยืนที่อยู่ได้

(๒) การควบคุมการปริวรรตเงินมีหลักการซึ่งจัดเป็น ๓ ข้อต่อไปนี้

ก] สินทรัพย์ที่อาจจ่ายได้ในเมืองต่างประเทศเป็นค่าสิ่งของหรือแรงงานนั้น ต้องรวบรวมเข้าไว้ในมือกระ​ทรวงการคลังหรือธนาคารที่ได้รับอนุมัติโดยเฉพาะ เพื่อจะได้ควบคุมการจ่ายได้สะดวก สินทรัพย์เหล่านี้ได้แก่ทองคำ ค่าปริวรรตเงินต่างประเทศ และหลักทรัพย์ที่คืนต้นหรือมีดอกเป็นเงินตราต่างประเทศ

ข] เมื่อสินทรัพย์ประเภทที่ระบุข้างบนนี้ตกเข้ามาในมือบุคคลในประเทศไทยอีก เช่นเมื่อมิสินค้าออกไปต่างประเทศ ก็ต้องรวบรวมสินทรัพย์นั้นเข้ามาไว้เช่นเดียวกัน

ค] การจ่ายสินทรัพย์ประเภทที่ระบุข้างบนนี้ กำหนดให้จ่ายได้เฉพาะในกิจการที่จำเป็นหรือเพื่อประโยชน์ส่วนรวม

(๓) ร่างพระราชบัญญัติควบคุมการปริวรรตเงินฉบับนี้ให้อำนาจรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังที่จะดำเนินการให้เป็นไปตามหลักการ ๓ ข้อข้างบนนี้ได้ โดยวิธีออกข้อบังคับกำหนดกิจการต่าง ๆ ตามแต่จะจำเป็นโดยพฤติการณ์

การให้อำนาจแก่ฝ่ายบริหารอย่างกว้าง ๆ เช่นนี้ เป็นวิธีที่ปฏิบัติในประเทศอื่น ๆ เช่นญี่ปุ่นและอังกฤษเป็นต้น และก็เป็นการจำเป็นที่ต้องให้อำนาจเช่นนั้น เพราะการควบคุมการปริวรรตเงินเป็นงานเท็คนิคที่ยุ่งยากพิสดาร และต้องแก้ไขเพิ่มเติมวิธีการอยู่เนือง ๆ เช่นประเทศอังกฤษที่ได้ริเริ่มควบคุมการปริวรรตเงินเมื่อกันยายน ๒๔๘๒ ก็ได้แก้ไขเพิ่มเติมข้อบังคับมาแล้วมากมายหลายครั้ง ในประเทศญี่ปุ่นก็ได้ยินว่าเป็นเช่นเดียวกัน

​อนึ่ง กิจการบางอย่างที่เกี่ยวกับการควบคุมก็เป็นสิ่งที่ต้องทำโดยปัจจุบันทันด่วน เช่นการกำหนดอัตราแลกเปลี่ยนเงินเป็นต้น ซึ่งฝ่ายบริหารต้องมีอำนาจสั่งการได้ทันที.

๓๐ ธันวาคม ๒๔๘๔