๒๔๑ ประกาศห้ามมิให้เรียกหม่อมราชวงศ์แลหม่อมหลวงว่าเจ้า

ณวันศุกร เดือนอ้าย ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีชวดฉศก

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาท ให้ประกาศแก่พระราชวงศานุวงศ์แลข้าราชการ แลราษฎรในกรุงนอกกรุงแลเจ้าเมืองกรมการให้ทราบทั่วกันว่า หม่อมราชวงศ์ที่ในข้าราชการเรียกว่าหม่อมหลวง ที่ไพร่ๆ ก็เรียกเจ้านั้น เปนวิเศษอยู่กว่าไพร่อย่างเดียวแต่ไม่ต้องสักข้อมือ นอกนั้นก็เหมือนไพร่ เข้าถวายตัวทำราชการรับเบี้ยหวัดแลใช้อยู่ในมหาดเล็กก็มี ที่รับเบี้ยหวัดอยู่ในท้ายหม่อมเจ้าทำราชการในโรงหล่อแลการอื่นๆ ก็มี ที่เที่ยวซุกซนแอบแฝงเจ้านายขุนนางอยู่ก็มี เที่ยวอยู่เหมือนกับไพร่ไม่ควรที่ใครจะว่าเปนเจ้า จนใจว่าไรไม่ได้ทำไมไม่ได้ คำนี้ให้เลิกทีเดียว ข้าราชการในกรุงก็ดี หัวเมืองก็ดี อย่าว่าดังนี้เลย การควรอย่างไรก็ให้อย่างนั้นเหมือนกันกับไพร่ คือว่าถ้าฟ้องโรงศาลก็ให้รับฟ้องเสนอลูกขุนให้ ให้ผู้ประทับฟ้องประทับไปศาลตามกระบวนความ เมื่อจะหมายเอาตัวหมายให้สนมพลเรือนจับส่ง ก็ถ้าอยู่ในตำแหน่งราชการมหาดเล็ก ในพระบรมมหาราชวังแลในพระบวรราชวังให้สนมพลเรือนหมายมา หมายไปให้ตัวนายมหาดเล็กส่ง ก็ถ้าหม่อมราชวงศ์นั้นรับเบี้ยหวัดอยู่ในท้ายหม่อมเจ้า ให้ขุนศาลส่งความไปถวาย พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทเวศวัชรินทร์ชำระ ฤๅหม่อมราชวงศ์ที่ได้ตัวมาเกะกะไม่กลัวขุนศาล ๆ จะชำระจะเฆี่ยนไม่ถนัดกลัวบาปอยู่ ก็ให้ส่งความไปถวายพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทเวศวัชรินทรอีกเหมือนกัน ถ้าหม่อมราชวงศ์ทำราชการในพระบรมมหาราชวังเปนมหาดเล็ก ก็ให้ประทับความให้พระยามณเฑียรบาลชำระ ถ้าเปนความฉกรรจ์มิใช่ความประทับ เปนความร้องต่อกรมพระนครบาล อย่าให้หลงละเมอพูดสำนวนบ้าอยู่ ให้นายอำเภอแลกองตระเวนรีบไปตามจับเอามา อย่าว่าหม่อมราชวงศ์เลย คำว่าเจ้านายว่าไม่ได้ อย่าให้มีทั้งในกรุงแลหัวเมือง.

ประกาศมาณวันศุกร เดือนอ้าย ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีชวดฉศก ศักราช ๑๒๒๖ ฤๅเปนวันที่ ๔๙๕๙ ในรัชกาลปัตยุบันนี้.

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ