๒๐๖ ประกาศให้เก็บภาษีหัวเบี้ยรวมอยู่ในบ่อน

ณวันจันทร์ เดือน ๙ แรม ๑ ค่ำ ปีจอจัตวาศก ๑

ด้วยพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษาธิบดีจางวางพระคลังสินค้า รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า จีนนิ้วทำเรื่องราวยื่นต่อเจ้าจำนวนการกรมพระคลังสินค้า ให้นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย จะขอเรียกภาษีแต่ผู้ชักหัวเบี้ยที่เรียกว่าพะหัวเฉงละ ๑ เฟื้อง จีนนิ้วจะรับทำภาษีทูลเกล้าฯ ถวาย ปีหนึ่งเปนจำนวนเงิน ๑๘ ตำลึง ๖ บาท มีพระบรมราชโองการดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่งว่า ภาษีรายนี้จะให้ผู้อื่นทำไม่ได้ จะเกี่ยวข้องวิวาทกับหลวงบาลผู้ทำอากรบ่อนเบี้ย ให้เจ้าจำนวนหาตัวหลวงภาษีวิเศษมาปฤกษาดูเถิด เจ้าจำนวนได้หาตัวหลวงภาษีวิเศษมาปฤกษา หลวงภาษีวิเศษทำเรื่องราวยื่นต่อเจ้าจำนวนให้นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย ว่าจะเก็บภาษีกับคนชักหัวเบี้ยเปนเฉงนั้น คนชักหัวเบี้ยเปนคนจรยากที่จะตรวจตรา จะขอรับพระราชทานให้นายบ่อนเก็บแต่ผู้ชักหัวเบี้ยไว้ส่ง โปแลกะแปะถ้าเล่นประตูละ ๒๐ บาทลงมาให้เก็บเสื่อหนึ่งวันละ ๑ สลึง คืนละ ๑ สลึง ถ้าเล่นประตูละ ๒๐ บาทขึ้นไป ให้เก็บเสื่อหนึ่งวันละ๒ สลึง คืนละ ๒ สลึง ถ้าเล่นถั่วให้เก็บแต่ผู้ชักหัวเบี้ยเสื่อหนึ่งวันละ ๒ สลึงคืนละ ๒ สลึง จะบวกเงินอากรบ่อนเบี้ยขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายปีละ ๒๑๐ ชั่ง จึงมีพระบรมราชโองการ ดำรัสเหนือเกล้าฯ ให้ปฤกษาท่านเสนาบดี ๆ ปฤกษาพร้อมกันทำเรื่องราวทูลเกล้าฯ ถวายว่า ซึ่งจะเพิ่มภาษีบ่อนเบี้ย เรียกภาษีพะหัวผู้ชักหัวเบี้ยนั้นก็ชอบอยู่แล้ว หาเห็นว่าจะเปนที่เกี่ยวข้องเดือดร้อนแก่ราษฎรไม่ ด้วยว่าเปนแต่การเล่นให้เสียวันคืนที่จะทำมาค้าขาย อันเปนเครื่องเกื้อกูลซึ่งจะให้บ้านเมืองเจริญขึ้น จะเรียกภาษีทวีขึ้นอย่างไรก็ได้ จึงดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่งว่า ท่านเสนาบดีเห็นพร้อมกันแล้ว ก็ให้หลวงภาษีวิเศษเก็บตามเรื่องราวหลวงภาษีวิเศษนั้นเถิด ตั้งแต่ณวันจันทร์ แรมค่ำ ๑ เดือน ๙ ปีจอจัตวาศกนี้ไป ให้นายบ่อนเก็บแต่ผู้ชักหัวเบี้ยโปแลกะแปะ ถ้าเล่นประตูละ ๒๐ บาทลงมา ให้เก็บแต่ผู้ชักหัวเบี้ยเสื่อหนึ่งวันละ ๑ สลึง คืนละ ๑ สลึง ถ้าเล่นประตูละ ๒๐ บาทขึ้นไป ให้เก็บแต่ผู้ชักหัวเบี้ยเสื่อหนึ่งวันละ ๒ สลึง คืนละ ๒ สลึง ถ้าเล่นถั่วให้เก็บแต่ผู้ชักหัวเบี้ยเสื่อหนึ่งวันละ ๒ สลึง คืนละ ๒ สลึง เปนจำนวนเงินปีละ ๒๑๐ ชั่งนั้น ให้หลวงภาษีวิเศษส่งเงินแก่เจ้าจำนวนกรมพระคลังสินค้าปีละ ๔ งวดจงทุกงวดทุกปี ถ้าปีใดมีอธิกมาส ก็ให้หลวงภาษีวิเศษบวกขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายอิกเดือนหนึ่ง ถ้าผู้ที่เก็บหัวเบี้ยกับนายบ่อนคบคิดกันปิดบังไม่เสียภาษี จับได้ให้เอาภาษีที่จับนั้นตั้งปรับไหม ๑๐ ต่อนั้น ให้พระอินทราธิบดีสีหราชรองเมือง เจ้ากรมกองตระเวรขวา พระเทพผลูเจ้ากรมกองตระเวรซ้าย หมายประกาศให้ขุนพัฒน์นายบ่อน นักเลงแลผู้ชักหัวเบี้ยให้รู้จงทั่วกัน

หมายประกาศมาณวันจันทร์ แรมค่ำ ๑ เดือน ๙ ปีจอจัต๑๒วาศก