๒๐
แม่น้ำปิงหน้าคลองสวนหมากไหลต่อไป เอ่อท่วมหาดทราย ตะไคร้น้ำและป่าอ้อกอพงบนเกาะต่าง ๆ อย่างที่มันท่วมมาแล้วทุกฤดูล่องแพ เพียงแต่ปีนี้ทุกสิ่งทุกอย่างเต็มไปด้วยความสงบและความเป็นระเบียบ สวะและฟองน้ำผ่านไปอย่างเงียบ ๆ ฝูงนกบนท้องฟ้าอันสว่างก็เช่นเดียวกัน อะไร ๆ ดูเต็มไปด้วยความราบรื่นทั้งนั้น เมื่อความคิดความพยายามของคนเราบรรลุความสำเร็จ และอารมณ์ปราศจากการรบกวน
รื่นรู้สึกเหมือนย่างเข้าไปสู่โลกใหม่ เมื่อพาสุดใจโผล่จากประตูรั้วออกไปที่เชิงบันไดหน้าท่า ภายใต้สาขาของมะม่วงสายทองต้นใหญ่ – – ต้นเดียวกันกับที่เขาแลเห็นในวันแรกพบสุดใจ สายตาเขาอาจจะจับอยู่ที่แพไม้ทั้งห้า ซึ่งจอดเรียงรายกันอยู่ที่ชายโคนท้ายเกาะหน้าบ้าน แต่ต้นมะม่วงสายทองต้นนั้นไม่หายไปไหน ถึงจะไม่แลเห็นด้วยตาก็สำนึกด้วยใจ เพราะปรากฏอยู่ในอนุสติตลอดเวลาเหมือนอยู่ในเส้นเลือด เหมือนอยู่ในส่วนลึกของหัวใจ เพราะว่ามันเป็นเครื่องหมายแรกแห่งชีวิตรัก และหลักฐานซึ่งเขามาตั้งลงที่นี่ เพราะโดยมันหมายถึงความทรงจำของเดือนปีที่ผ่านมาแล้วในอดีต และโดยมันหมายถึงชีวิตต่าง ๆ ที่ล่วงลับดับสูญไป และชีวิตใหม่ ๆ ปฏิสนธิขึ้นมาแทนที่ หลายและหลายปีดีดักหนักหนา เขาผ่านไปและผ่านมาภายใต้ร่มเงาของมันนับครั้งไม่ถ้วน แต่ไม่เคยมีวันใดที่เขาจะสำนึกถึงมันเด่นชัดขึ้นในความทรงจำเหมือนวันนี้
เขามิได้เอ่ยกับสุดใจเลยถึงมัน ขณะที่ยืนอยู่ด้วยกันที่นั่น ต่อหน้างานและความหวังชั่วชีวิตที่เขาฝันถึง แม้กระนั้นก็อดยื่นมือออกไปลูบคลำไปมาที่เปลือกสีเทาอันอบอุ่นจากแสงแดดตอนเช้าไม่ได้ ความกร้าวกระด้างของเปลือกที่แตกระแหง เหมือนผิวกายที่เหี่ยวย่นของมนุษย์ผู้ชรา มิได้ทำให้เขารู้สึกระคายมือมากไปกว่าความละมุนละไมในความรู้สึก ราวกับมะม่วงสายทองต้นนั้นมีชีวิตขึ้นมาด้วยการสัมผัสของเขา เข้าใจกันได้ หายใจได้
“นั่นหรือพี่รื่น จากคลองเมือง ท่าไม้แดง เกาะสีเสียด ลงมาถึงลานดอกไม้” สุดใจเสียงสั่นไปด้วยความรู้สึก สายตาจับอยู่กับแพไม้กลางแม่น้ำตรงหน้าเอ่ยขึ้นเบา ๆ
และรื่น ทั้ง ๆ ที่นัยน์ตาจับอยู่จุดเดียวกับภรรยาก็ตอบด้วยเสียงเลื่อนลอยเหมือนความคิดไม่อยู่กับตัวว่า
“นั่นแหละ – – ห้าพื้นสำหรับทางเหนือ อีกห้าพื้นสำหรับทางใต้ ตั้งแต่ขโมงหัก บ้านโคน เกาะขี้เหล็กลงไป จนถึงปึกมะกรูด ท่าพุทรา ปีนี้แหละปากน้ำโพ ตั้งแต่หน้าผาขึ้นมาจนถึงวัดไทรจะเต็มไปด้วยแพของเรา – –ปีนี้แหละตลอดแม่ปิงจะพูดถึงกันแต่ชื่อกำนันรื่น––”
วาจาของเขาเหมือนกล่าวออกมาจากคนที่กำลังหลับๆตื่นๆ จนกระทั่งสุดใจอดเงยหน้าขึ้นดูไม่ได้
“ฉันดูพี่รื่นเหมือนไม่เห็นค่อยดีใจอะไรทั้ง ๆ ที่เหนื่อยยากลำบากกายลำบากใจมาแทบล้มประดาตาย จู่ๆ งานมันสำเร็จขึ้นยังกะเกิดปาฏิหาริย์” หล่อนว่า “ฉันเองรึเนื้อเต้นไปทั้งตัว เพราะไม่คิดว่ามันจะเป็นไปได้ ฉันยังทายไม่ออกว่าพี่รื่นจะทำยังไง ถ้านายอำเภอยังไม่ตาย นายเสถียรกับคุณนายละเมียดไม่ยุบเลิกบริษัทบอกขายกิจการก่อนย้ายไปใต้ และเจ้าเมืองท่านไม่ประกาศคืนป่ายางเหล่านั้นให้เจ้าของเก่า ––”
“พระท่านเข้ากับเรา” เขาพึมพำ “ข้าเชื่อและถืออย่างนี้ของข้าตลอดมา ถึงในเวลาที่ดูอะไรมันมืดมนไปหมด ข้าก็เชื่อของข้าอย่างนี้ – –” หันมาดูหล่อน ถอนใจขณะที่มือยังเท้าอยู่กับต้นมะม่วงสายทอง “นอกจะนั้น ข้าไม่เคยดีใจกับความเคราะห์หามยามร้ายของคนอื่น ถึงมันจะหมายถึงโชคของข้าเอง – –”
สุดใจได้ฟังก็นิ่งไปนาน ความคิดของหล่อนขณะนั้นดูจะไม่พ้นจากแพไม้ทั้งห้าไปได้ ทันใดนั้นเองมือของหล่อนที่เกาะอยู่กับแขนของเขาก็กำแน่นเข้า
“นั่นตาฉันเห็นไปเอง หรือเป็นความจริง พี่รื่น ?”
ความตื่นเต้นของหล่อน ปลุกให้เขาตื่นตัว
“อะไรกัน สุดใจ ?”
“ธงที่เหนือพะองขาหย่างแพพื้นหน้าน่ะซีพี่รื่น ไม่ใช่ธงของเรา ดูคล้าย ๆ กับธงบริษัทเก่าของนายเสถียรกับคุณนายละเมียด – – ใช่แน่แล้ว !” หล่อนร้องด้วยความตื่นเต้น
สามีพยักหน้า รู้อยู่ตลอดเวลาว่าสิ่งที่ภรรยาเห็นเป็นอะไรแน่
“ธงของเรามันขาดไปผืนหนึ่ง เลยเอาของที่คุณนายละเมียดให้มาเป็นที่ระลึกขึ้นติดแทนเท่านั้นเอง ไม่เห็นจะแปลกอะไร บริษัทล้มไปแล้ว ธงอย่างนั้นใคร ๆ ก็ใช้ได้ – –”
สุดใจคิดอยู่หน่อยหนึ่งแล้วก็พยักหน้า
“ดีเหมือนกัน มันจะได้ทำให้เราคิดถึงคุณนายละเมียดต่อไป – คนดีๆ อย่างนั้นหาได้ยาก – –”
เปลือกอันแห้งผากของมะม่วงสายทองค่อย ๆ ชุ่มขึ้นมาด้วยเหงื่อจากฝ่ามือของเขา รื่นกล้ำกลืนความรู้สึกซึ่งผะผ่าวอยู่ในทรวงอกได้อย่างยากลำบาก สุดใจพูดออกมาด้วยความคิดความรู้สึกอันไร้เดียงสาของหล่อน สุดใจจะไม่พูดเช่นนั้นเลย ถ้าหล่อนรู้ว่าวาจาเหล่านั้นเหมือนไปกระตุกสายใยแห่งความในใจ ที่เขาพยายามจะลบเลือนแม้ไม่มีวันจะลืม
แน่ละ เขาจะคิดถึงละเมียดต่อไปไม่ว่าจะด้วยธงนั้นหรือปราศจากธงนั้น เป็นการโง่เขลาเสียนี่กระไรที่เขาไม่ได้คิดเสียก่อนว่า เครื่องหมายใด ๆ ที่จะเป็นชนวนให้หวนกลับไปสู่ความทรงจำถึงหล่อน ไม่ควรจะได้รับโอกาสให้กลับมาปรากฏขึ้นอีก แน่ละ, เขาจะคิดถึงหล่อนไป ตราบใดที่กระแสน้ำในแม่น้ำยังไม่ขาดสาย และตราบใดที่เรือนกายของเขายังไม่ขาดแห้งไปด้วยสายโลหิต
แม่น้ำปิงในคลองสวนหมากไหลต่อไป หาดทรายไร่เกาะ ไม่มีอะไรเหลืออยู่ในฤดูนี้ แต่รื่นรู้ว่าอีกไม่ช้าไม่นาน มันก็จะโผล่ขึ้นเมื่อน้ำเริ่มลด ทำนองเดียวกับความทรงจำถึงความรักของคนที่หลุดพ้นจากการอดกลั้น แน่ละ เขาจะคิดถึงละเมียดต่อไป ไม่มีอะไรจะมาทำให้เขาลืมหล่อนได้ – ไม่มีอะไร แม้กระทั่งความตาย – –!
