- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์แรงเนือย
๑๏ จัดเรียงโคลงคู่เค้า | คำหมาย หมดฤา |
บทว่าแรงเนือยหลาย | เลศอ้าง |
จำจักกล่าวบรรยาย | รวมอย่าง สองแฮ |
ในสิ่งอันทำบ้าง | เนื่องด้วยความเปน |
๒๏ แรงเนือยเรือแล่นด้วย | ไอพา จักรแฮ |
แรงจัดเปิดไคลคลา | วิ่งน้ำ |
แรงโลภว่องไวหา | เห็นแต่ ดีนา |
แรงบาปกลัวไภยซ้ำ | ชั่วน้อยเนือยลง |
๓๏ ไฟแรงเผาเผื่อนไหม้ | แฝกพง |
เชื้อหมดเนือยมอดลง | ดับแท้ |
ไฟโกรธกรุ่นยังคง | แรงยิ่ง แรงนา |
แรงเท็จคิดการแก้ | เกี่ยงให้จริงเนือย |
๔๏ แรงลมฮือหอบหิ้ว | พัดพา ไปแฮ |
เยื่อเย่าเรือนรุกขา | หักกลิ้ง |
แรงเนือยกล่าวเจรจา | หลงเชื่อ ลวงเอย |
จนจิตรคิดทอดทิ้ง | เพราะด้วยลมกล |
๕๏ แรงชนยังหนุ่มเนื้อ | ประถม ไวยแล |
หนักอ่อนห่อนปรารมภ์ | เร่งเร้า |
หูตาที่นิยม | ทุกสิ่ง ชัดเนอ |
ถึงท่ามกลางเนือยเข้า | เอะอ้าวออชรา |
๖๏ วาจาควรอดไว้ | ไป่เผย |
สองโสตยินยาวเลย | มากผู้ |
ชนไกลที่บ่เคย | ฟังใคร่ ฟังนา |
เนือยค่อยนึกแหนงรู้ | เล่ห์นี้คำแรง |
๗๏ ผูกจิตรคิดใคร่แก้ | เอาชนะ |
อาฆาฏปฏิฆะ | กลัดกลุ้ม |
เห็นผิดติดมานะ | เนือยสาสน์ เสียเอย |
ทำตอบจักหวังคุ้ม | โทษได้แรงเวร |
๘๏ แรงพิศม์ผลาญชีพม้วย | เร็วลาญ |
บุญบาปปรุงสังขาร | ห่อนเว้น |
ศุขทุกข์คติกาล | ตามกิจ แรงเนือย |
แรงโทษห้าฤๅเร้น | ไป่รู้สุดกรรม |
๙๏ แรงเนือยจำนับถ้า | เมื่อชอบ กาลเฮย |
ควรที่แรงประกอบ | กิจใช้ |
คราวเนือยมุ่งคิดรอบ | เนือยใคร่ หวังนอ |
สองอย่างมีคุณให้ | โทษทั้งไม่ปราถนา |
๑๐๏ กิจใดเรียนลุได้ | โดยจง ใจนา |
ความหมั่นปัญญายง | ยิ่งผู้ |
เพียรแรงเสร็จประสงค์ | ตามสิ่ง ชอบแฮ |
ย่อหย่อนย่อมรั่วรู้ | เลี่ยงเข้าหาเนือย |
๑๑๏ เสร็จสำเนาคิดข้อ | พอควร คำฮา |
แรงและเนือยประมวญ | เหมาะถ้อย |
สมาชิกเสมอชวน | โปรดช่วย ติระนา |
ผิดพรั่นไม่เรียบร้อย | พลาดพลั้งอไภย |
พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร