- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์เก่าใหม่
๑๏ สรรพสิ่งเก่าใหม่อ้าง | รูปา รมณ์เอย |
มีรูปรูปจึ่งปรา | กฎไซ้ |
ปลอดรูปและจักหา | เหตุที่ มีฤๅ |
เก่าฤใหม่ห่อนได้ | ประจักษ์แจ้งแก่ชน |
๒๏ รูปใดเสื่อมทรุดเศร้า | ศรีสลาย |
สมมุติว่าเก่าหมาย | ทุกผู้ |
ศรีสดหมดมัวหาย | นิลโทษ นั้นนา |
ชื่อเช่นของใหม่รู้ | ทั่วแท้ทางตรง |
๓๏ ของเก่ามีอยู่แล้ว | ล่วงกาล นานเอย |
คราวเมื่อได้ใหม่ปาน | เก่านั้น |
ถึงวรรณสัณฐาน | เทียบเท่า กันแฮ |
ย่อมเรียกว่าเก่าชั้น | ใหม่ได้ตามกาล |
๔๏ เก่าใหม่สรรพเครื่องใช้ | ทุกพรรค์ |
จะยิ่งฤาหย่อนกัน | เกี่ยงแก้ |
สุดแต่สิ่งซึ่งอัน | เชิงชอบ ใช้นา |
จึ่งนับว่าดีแท้ | เที่ยงด้วยโดยนิยม |
๕๏ หนึ่งเก่าแรงโรคเร้า | รุมทำ |
แพทย์ว่าโบราณกรรม | ก่อร้อน |
หมู่หมอเยียวยายำ | ยังยาก แลพ่อ |
นี่และเก่าร้ายข้อน | เขตรข้างความตาย |
๖๏ เดิมจิตรทุจริตร้าย | แรงกรรม |
กลับจิตรคิดทางธรรม | ชอบได้ |
อย่างนี้ก็ควรจำ | เรียกใหม่ ได้เอย |
เพราะที่เปลี่ยนจิตรให้ | ห่างร้ายกลายดี |
๗๏ ยังมีที่เรียกร้อง | กันอึง |
บ่าวอยู่กับนายถึง | แก่เถ้า |
ยามผิดย่อมว่ามึง | คนเก่า แก่เอย |
มึงไม่ควรจะเย้า | ยั่วให้กูเคือง |
๘๏ เครื่องใช้หมั่นขัดไว้ | ทุกวัน |
ย่อมจะยังสีสัน | สดได้ |
รูปกายเก่าแก่ครัน | จักขัด คืนฤา |
มีแต่ซุดเสื่อมไซ้ | ตราบสิ้นสูญสกนธ์ |
๏ โคลงศัพท์เก่าใหม่ถ้วน | อัฐบท |
ข้าพระมนตรีพจน์ | กิจอ้าง |
พอเฉลิมเกียรติยศ | หอพระ สมุดเอย |
ผิวผิดพลั้งบ้าง | โปรดข้าขออภัย |
นายเหว่า มนตรีพจนกิจ.