- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
๑๏ เฉลยลักษณ์เปรียวเชื่องชี้ | ชัดเห็น |
ความแคบค่อยเพียรเข็ญ | คัดค้น |
ย่นย่อแต่พอเปน | คุณศัพท์ สารเทอญ |
วิภาคอุภัยพจน์ด้น | แต่พื้นพาเหียร |
๒๏ สัตวเสถียรทุกถิ่นน้ำ | พนมไพร ก็ดี |
ลางพวกลำพองใจ | ดุร้าย |
สบสิ่งซึ่งเปนไภย | เพศสัตว สยองนา |
คงจะบินแลหว้าย | วิ่งแปล้เปรียวหนี |
๓๏ บางทีสัตวเล่นเลี้ยง | กัดชน พนันเฮย |
อีกสัตวอาไศรยคน | เขตรใกล้ |
ฤๅสัตวพวกพาหน | หัยหัศ ดีแฮ |
ฝึกเชื่องชำนาญใช้ | เชื่อคุ้นเคยคน |
๔๏ นรชนโฉดสดุ้ง | แดกลัว |
ภยุบัติเบียดเบียนตัว | ตื่นลี้ |
อีกหมู่ประมาทมัว | มุ่งเพศ พาลเฮย |
เปรียวจิตรชนิดนี้ | เหนี่ยวรั้งลำเค็ญ |
๕๏ ปราชญ์ผู้เพ็ญสติหมั้น | บมิเผลอ |
ดำริห์รู้ประมาณเสมอ | ลึกตื้น |
ทุกข์ไภยจักจวบเจอ | น้อยมาก ก็ดี |
กอบกระมลเชื่องชื้น | ปลดเปลื้องเศิกกษัย |
๖๏ นัยหนึ่งมนุษย์เม้ | มวญชาย หญิงเฮย |
กอบกิจเองอีกนาย | ช่วงใช้ |
กระปรี้เปร่าเปรียวกาย | การร่วม เร็วแฮ |
อาจจักลุลาภได้ | เปรียบด้วยเปรียวดี |
๗๏ ยังมีชนเชื่องด้วย | บริบุรณ์ |
ศีละวัตรวิชาคุณ | เติบตั้ง |
ปัญญายศทรัพย์สกุล | ประกอบเกี่ยง ไภยแน |
จิตรจึ่งเชื่องช้าทั้ง | ย่างเยื้องกิริยา |
๘๏ ผู้มีมานะกระด้าง | สดับคำ พระเฮย |
ไม่นิยมยินธรรม | ทิฏฐิกล้า |
จัดว่าจิตรเปนกรรม | เปรียวปราศ กุศลแฮ |
เฉกเช่นโสตรหนวกหน้า | นาศสิ้นจักษุสอง |
๙๏ ศรัทธาผองท่านผู้ | เพ็ญเพียร |
กรรมะฐานเจริญเรียน | รอบด้าน |
ชราพยาธิ์ภยันเบียน | เบียดควบ มัจุแฮ |
ห่อนอุธัจใจสท้าน | เชื่องแท้ทีเดียว |
๑๐๏ จำแนกเปรียวเชื่องทั้ง | โทศัพท์ |
เปรียวเปรียบสันดานฉับ | ตื่นเต้า |
เชื่องชี้หัทยากับ | สงบเสงี่ยม งามเฮย |
เปนเหตุให้เห็นเค้า | คู่อ้างทางแถลง |
กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสดิ์.