- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์ขวาซ้าย
| ๑๏ ถึงคราวโคลงศัพท์ซ้าย | ขวาสอง |
| จำส่งเสนอโสตรผอง | ปราชญ์ผู้ |
| เวลาไป่มีตรอง | ตริเลือก คัดเลย |
| สักว่าเรียงรวมรู้ | เล็กน้อยออกแถลง |
| ๒๏ ผิวจะแจงนี่ซ้าย | สดำ โน่นแน |
| ปลายวรรคขวาแรกจำ | เรียกซ้าย |
| ซ้ายขวาแห่งชนทำ | ทานอ่าน นั้นนอ |
| ผิวแห่งกระดาษย้าย | อยู่ซ้ายเปนขวา |
| ๓๏ นานาพัศดุทั้ง | ทวยสัตว |
| มีส่วนเฉวียงสดำตัด | ต่างได้ |
| แต่มีมุขจึ่งชัด | สองส่วน นั้นนอ |
| ภักตร์ออกไถงขวาใต้ | แต่ซ้ายไปเหนือ |
| ๔๏ ใดเหลือจับส่วนหน้า | ฤาหลัง |
| เฉกลูกปืนกลมยัง | กล่าวรู้ |
| เพราะตามสิ่งที่สัง | เกตส่วน ได้นา |
| บางคาบหมายเหมือนผู้ | ภาคหน้าหากัน |
| ๕๏ การผันเวียนกล่าวซ้าย | ขวามี อยู่ฮา |
| เวียนนาคเวียนเจดีย์ | ดื่นอ้าง |
| ส่วนของสิ่งที่ที | ปะร่าย เวียนแล |
| เปนชื่อการเวียนข้าง | ส่วนหน้าหาเทียน |
| ๖๏ ถึงรเมียลบ่รู้ว่า | ไหนสถาน น่านา |
| ตรงวัทน์ชนเวียนปธาน | เพ่งนั้น |
| จัดเปนภาคภักตร์การ | เวียนเช่น นี้แน |
| ในเหล็กเกลียวสังข์ชั้น | ขดได้ดั่งแถลง |
| ๗๏ แสดงในตำแหน่งซ้าย | ขวาครา นี้นอ |
| สราพกพระศาสดา | คู่ล้น |
| หมายการนั่งเฉวียงขวา | พระทศ พลแฮ |
| เปนเหตุเรียกโดยค้น | ขอดเค้าออกไข |
| ๘๏ ในรัชกาลสี่เจ้า | คณะ สองเฮย |
| ตำแหน่งพระครูพระ | โปรดตั้ง |
| หมายตามชื่อทิศมะ | คธมุข บูรพ์แฮ |
| คือทักษิณอุดรครั้ง | ยกชั้นฉัตรเบญจ์ |
| ๙๏ เปนราชภัฏคู่ตั้ง | ตามมวญ กรมฤา |
| ฤาคู่สองกรมควร | คู่พร่อง |
| ต้นเหตุเรียกคงขบวน | แบบแห่ แลนา |
| โดยพระปรัศราชร้อง | เรียกซ้ายแลสดำ |
| ๑๐๏ บางคำกรมคู่ซ้าย | ขวาฉัน นี้นอ |
| คือแบบรวมกรมคัล | อยู่เกล้า |
| คงทหารใช่ทหารผัน | ตามพระ ปรัศแล |
| บางว่าศาลาเค้า | คู่ซ้ายขวาขลัง |
| ๑๑๏ โอยังอีกอย่างผู้ | รับคำ สอนเฮย |
| ผู้ยึดถือโดยสดำ | ชื่อชี้ |
| ผู้ฟังแต่บกำ | หนดโสตร ตั้งแฮ |
| ถือแต่โดยเฉวียงนี้ | พระตั้งสมญา |
| ๑๒๏อา,การนอนเรียกซ้าย | ขวาไฉน |
| ชากรียไขภาค | ถูกพื้น |
| โหราสาตรแสดงใน | การนับ ลมนอ |
| ตามส่วนอากาศพื้น | อรรถไว้สองสถาน |
| ๑๓๏ บางขานขวายิ่งอ้าง | มงคล กิจฮา |
| บางว่าขวาเลวทน | เหนื่อยแท้ |
| บางถือไป่เที่ยงกล | การต่าง กันแฮ |
| คำที่ชอบจักแก้ | ต่อให้ความรเมียล |
| ๑๔๏ เวียนเทียนเปิบนุ่งทั้ง | หอยเวียน |
| ขวาชอบเฉวียงดำเนียน | ว่าร้าย |
| ดาบทหารใหม่ชอบเพียร | ฝึกส่วน ซ้ายนา |
| เพราะศอกรับยากย้าย | ท่าให้หายชาญ |
| ๑๕๏ ยุคลสถานที่คล้าย | คลึงกัน |
| ขวายิ่งพุทธสาสน์ยัน | อย่างนี้ |
| โดยจริงการถนัดหัน | ตามหัด ฝึกแล |
| ยศต่ำสูงตามชี้ | เชิดให้เปนไป |
| ๑๖๏ โคลงศัพท์ขวาซ้ายเพิ่ม | พิศดาร หน่อยนอ |
| ตำแหน่งเลขาธิการ | เก็บร้อย |
| สิบสี่บทอรรถสาร | เสิมอีก สองแฮ |
| รวมสิบหกเซนน้อย | หนึ่งไว้นามเดิม |
หม่อมเจ้าประภากร
