โคลงศัพท์ง่ายยาก

​๑๏ จักก่อสรรพเหตุให้ เปนผล ใดนอ
แควคู่ผู้ทำทน เหนื่อยสร้าง
คือเบาหนักแรงคน ผู้ที่ ทำพ่อ
เรียกง่ายแลยากอ้าง คตินี้ธรรมดา
๒๏ เห็นว่าง่ายยากแม่น จักปฤก ษานอ
ยากชั่วง่ายดีนึก แน่รู้
เพราะกิจที่ล้ำลึก ไฉนก่อ ก็ดี
เสร็จยากไม่ดีสู้ ง่ายแพ้กันตรง
๓๏ เปรียบประจงลายหัดถ์ขึ้น สมุดเขียน
มากฉบับนับพันเพียร สวดต้น
ผิวพิมพ์ถ่ายแบบเลียน เร็วง่าย กว่านา
ชอบจะหาง่ายพ้น ยากแล้วจึงควร
๔๏ นึกหวนเหตุหนึ่งเอ้อ อัดใจ
ตรงกลับกับคิดใน เลศนี้
เคยฟังติคนไว ด่วนเชื่อ ง่ายพ่อ
อ๋อ, ก็มีช่องชี้ เหตุให้เห็นจริง
​๕๏ เหมือนหญิงถูกหลอกเคลิ้ม ลมชาย
ใจง่ายเสียกลกลาย กลับร้อน
หรือหลงอุบายปลาย เสียเปรียบ เขานา
เหตุใช่ความยากย้อน ยกขึ้นเปนดี
๖๏ ลักษณ์นี้ควรง่ายได้ เพียงใด
แต่มิเสียดีไป สักน้อย
ง่ายคงเอกกว่าใคร ทนยาก อยู่นา
เสียก็เสียเพราะด้อย สติตื้นตามขบวน
๗๏ ส่วนชั่วทำง่ายได้ พลันพลัน
ส่วนชอบกอบยากหัน เหตุเพี้ยน
ดังแสวงสิ่งวิเศษสรรพ์ ยากยาก จริงพ่อ
แสวงโทษถึงหัวเหี้ยน ง่ายได้ดังประสงค์
๘๏ อย่าหลงเพราะเหตุนี้ กลับเห็น
ว่าง่ายชั่วยากเปน ชอบเน้อ
การลำบากยากเข็ญ ใครลัก ง่ายนา
คงจะดีกว่าเพ้อ ยากต้องเปลืองแรง
๙๏ คนโฉดแสวงโทษได้ ดังปอง
คนชอบหรืออาจตรอง เยี่ยงบ้าง
เพราะทราบคติสอง มั่นอยู่ เสมอนา
ผิดส่อทุกข์ศุขอ้าง เหตุด้วยทำดี
​๑๐๏ เหตุฉนี้เราจักต้อง ทำใด ก็ดี
ควรมุ่งดีสุดใจ อย่าท้อ
แล้วมองช่องทางไหน จะง่าย กว่านา
แต่ลุสมดังข้อ มากแล้วจงทำ
๑๑๏ ผิวจำจะยากด้วย ขัดทาง
สุดคัดง่ายมาวาง หมดแล้ว
อย่าเห็นแก่ง่ายขวาง ลดส่วน ดีนา
ใดหย่อนยากเร่งแผ้ว คติเถ้าเอาดี
๑๒๏ การเที่ยวตีแย่งฉ้อ เอาทรัพย์
ถึงง่ายแต่ปลายกลับ ทุกข์ร้อน
กอบกิจสุจริตรับ เหนื่อยยาก ก็ดี
แต่ว่าผลทำต้อน ศุขให้ไปเสมอ
๑๓๏ อย่าเผลอทำง่ายให้ ผิดธรรม ดานา
อย่าละเมอยากคลำ โง่ด้วย
ก่อกิจเร่งคิดสำ รวมใคร่ ครวญเทอญ
ถนอมจิตรไปจบม้วย หมดเค้าเราสูญ
๑๔๏ อนุกูลแก้ข้อขาด ไหวพริบ เทอญพ่อ
กรมหมื่นนราธิป รีบร้อย
โคลงง่ายยากรวมสิบ สี่บท นี้นา
ตามสติปัญญาน้อย เร่งแล้วลงพิมพ์

กรมหมื่นนราธิปประพันธ์พงษ์

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ