- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
๑๏ พลันพินาศขาดเด็ดด้วย | ง่ายดาย |
เปนส่วนสิ่งเปราะหมาย | ชื่อชี้ |
ยั่งยืนมั่นคงหลาย | โดยยาก |
แน่นหนักลักษณนี้ | นับเข้าความเหนียว |
๒๏ เหนียวสรรพรุกข์อีกทั้ง | ธรรมดา อื่นเอย |
ชนย่อมมีเจตนา | มากใช้ |
สิ่งเปราะห่อนจักสา | ธารณ์ทั่ว ไปแฮ |
มีแต่น้อยนับได้ | ชอบด้วยบางสมัย |
๓๏ เหนียวกายกายอยู่สู้ | คงอา วุธแฮ |
กายเปราะเหมาะสาตรา | รุกรุ้ง |
ใจเหนียวย่อมเหนียวสมา | ธิมั่น มีเอย |
เปราะจิตรความคิดฟุ้ง | ซ่านสิ้นสัมปชัญญ์ |
๔๏ เหนียวหนักโอษฐบ่เอื้อ | ในการ ควรเอย |
เสียกิจผิดบุราณขาน | สืบเค้า |
เปราะปากมากใช่งาน | ควรกล่าว แลฤา |
พลันเสื่อมศุขสบเศร้า | เปล่าข้อสรรเสริญ |
๕๏ ขีณาสพเหนียวสนิทน้อม | นฤพาน |
เปราะชาติขาดสังขาร | เด็ดหวิ้น |
ปุถุชนย่อมทยานชาญ | เหนียวชาติ ภพแฮ |
เปราะแก่สิ่งสูญสิ้น | ชาติเคล้วความเกษม |
๖๏ ความเปราะบังเกิดขึ้น | หมู่ใคร ก็ดี |
พลันแตกร้าวมีใน | หมู่นั้น |
ความเหนียวเกิดคณะใด | ในคณะ นั้นนา |
จักยืดยืนตั้งหมั้น | สมัคพร้อมเพรียงเสมอ |
๗๏ เปราะในสิ่งพิเศษสิ้น | ความดี เสื่อมนา |
เหนียวสิ่งลามกมี | บาปล้ำ |
แม้นเปราะซึ่งส่วนกระลี | มลายชั่ว แลแฮ |
เหนียวแน่นในกุศลปล้ำ | ห่อนเปลื้องปลอดบุญ |
๘๏ แปดบทข้าบาทได้ | รังสฤษดิ์ โคลงฤา |
คุณศัพท์โดยราชกิจ | อยู่เกล้า |
เพิ่มวชิรญาณสถิตย์ | หอพระ สมุดเอย |
เฉลิมพระเกียรติบทรัชเจ้า | พิภพพื้นแผ่นไผท |
พระอมรสินธพ (นก) เมื่อยังเปนขุนภักดีอาสา