- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์พร่องเต็ม
๑๏ เต็มพร่องสองอย่างย้าย | แยกกำ หนดนอ |
เต็มมากเต็มน้อยสำ | เหนียกไว้ |
พร่องน้อยพรองมากรำ | พรรณสิ่ง ของแฮ |
เต็มกลับถอยลงได้ | พร่องต้องตวงเติม |
๒๏ เริ่มยกของหนักขึ้น | ขนไป |
แรงเท่าของจึ่งไหว | หวั่นรู้ |
ของน้ำหนักพอไคล | คลาเคลื่อน สดวกแฮ |
เต็มเปี่ยมกำลังผู้ | แบกหิ้วหาบหาม |
๓๏ พร่องกำลังหยั่งรู้ | แรงกำ หนดนา |
พร่องแห่งของคนทำ | หยาบช้า |
เปรียบประดับกายรำ | ลครแต่ง ผิวแฮ |
แป้งผัดไป่ทั่วหน้า | พร่องเนื่อนวลไฉน |
๔๏ นายสั่งบ่าวตักน้ำ | เต็มใน กถางเฮย |
จวบกิจปวงจ้วงไป | ซักผ้า |
ฤๅล้างสิ่งใดใคร | ขันคั่ง สลิลแฮ |
นายเมื่อยลบ่นบ้า | ว่าน้ำพร่องกถาง |
๕๏ อ้างความเต็มพร่องสิ้น | สุดเสริม |
พร่องอยากเปนต้นเดิม | เงื่อนเค้า |
หามาเท่าใดเติม | บกพร่อง เสมอแฮ |
ความพร่องปราถนาเร้า | พร่องนี้เต็มไฉน |
๖๏ไวยดรุณเต็มเต่งน้ำ | นวลเฉลา |
ยามชราเบียนเอา | พร่องเนื้อ |
สารพัดจะถอยเบา | บกพร่อง ลงแฮ |
นับแต่จะโรยเรื้อ | ร่องสิ้นเต็มสูญ |
๗๏ พุทธบุตรบิตุเรศแม้ | มารดา พระเอย |
สร้างพระบารมีมา | มากครั้ง |
กำหนดเปี่ยมเต็มบา | รเมศไม่ พร่องแฮ |
บรรลุมรรคผลทั้ง | หลุดพ้นพิธมาร |
๘๏ บำเพ็ญทานทั่วพ้อง | ภาวนา |
ทรงสถิตย์ศีลา | ถี่ถ้วน |
สร้างแซมซึ่งวัดวา | สิยะเพิ่ม บุญแฮ |
บุญเล่ห์ฝนลงล้วน | ลเม็ดหม้อคงเต็ม |
๙๏ เต็มเปี่ยมบุญส่งเกื้อ | อนุกูล |
เห็นว่าพร่องเร่งภูล | เพิ่มไว้ |
เติมบุญกรุ่นจำรูญ | เจริญศุข สวัสดิ์นา |
ย่อมยั่งยืนยศได้ | ยิ่งด้วยบุญสนอง |
๑๐๏ กองบาปหยาบแต่งให้ | เต็มทน ทุกข์เอย |
กรรมแต่งให้ขัดสน | พร่องท้อง |
หากินไป่เทียมคน | เต็มขัด ขวางแฮ |
ทราบว่าบาปกรรมป้อง | ปิดไดเปนดี |
๑๑๏ ยุกติธรรมจำจิตรต้อง | เต็มกำ ลังเอย |
เห็นพร่องต้องเสริมคำ | ซื่อพร้อม |
กอบการชอบธรรมนำ | ลาภเสพย์ พิสุทธิ์แฮ |
เต็มมะโนรถน้อม | รัตน์น้าวรมย์สวรรค์ |
๑๒๏ หมั่นกอบราชกิจด้วย | เต็มใจ ทำเฮย |
โดยซื่อถือเที่ยงใน | มนัศแท้ |
ทรงทนุราชระไว | ระวังกิจ ปวงนา |
ใดพร่องตรองเพิ่มแก้ | เปี่ยมได้ประโยชน์ผล |
๑๓๏ เต็มพร่อมสองข้อพระ | เทพมุนี |
แต่งจบได้ไม่มี | แยบเยื้อง |
วงษ์วัดสนัดบาฬี | คติโลก คลายแล |
แม้คลาศปราชญ์ช่วยเปลื้อง | เปลี่ยนบ้างเอาบุญ |
พระอุบาฬีคุณูปมาจารย์ (ปาล) วัดพระเชตุพน
เมื่อยังเปนพระเทพมุนี วัดมหรรณพาราม