- คำนำ
- โคลงโสฬสไตรยางค์
- โคลงว่าด้วยต้นปลาย
- โคลงศัพท์ทึบโปร่ง
- โคลงศัพท์ขวาซ้าย
- โคลงศัพท์คู่คี่
- โคลงศัพท์กว้างแคบ
- โคลงศัพท์เหลือขาด
- โคลงศัพท์หยาบลเอียด
- โคลงศัพท์สว่างมืด
- โคลงศัพท์ฝืดคล่อง
- โคลงศัพท์คดตรง
- โคลงศัพท์รุ่งเรืองเสื่อมทราม
- โคลงศัพท์ร้อนเย็น
- โคลงศัพท์หนาบาง
- โคลงศัพท์แรงเนือย
- โคลงศัพท์รุงรังเรียบร้อย
- โคลงศัพท์ง่ายยาก
- โคลงศัพท์โสโครกสอาด
- โคลงศัพท์เก่าใหม่
- โคลงศัพท์เปรียวเชื่อง
- โคลงศัพท์ยาวสั้น
- โคลงศัพท์คมดื้อ
- โคลงศัพท์ล่าก่อน
- โคลงศัพท์น่าหลัง
- โคลงศัพท์หอมเหม็น
- โคลงศัพท์ใกล้ไกล
- โคลงศัพท์ลึกตื้น
- โคลงศัพท์ในนอก
- โคลงศัพท์แหลมป้าน
- โคลงศัพท์อึงเงียบ
- โคลงศัพท์ใหญ่เล็ก
- โคลงศัพท์บนล่าง
- โคลงศัพท์หย่อนตึง
- โคลงว่าด้วยเพื่อนฝูง
- โคลงศัพท์เหนียวเปราะ
- โคลงศัพท์พร่องเต็ม
โคลงศัพท์ร้อนเย็น
๑๏ เชลงบทกำหนดร้อน | กับเย็น |
สัมผัสจัดจักเป็น | แปลกได้ |
ผ่าวจะผากเหลวเห็น | จนรูป กษัยเฮย |
ลำงาดนักจักให้ | กระด้างบางถลาย |
๒๏ ฤดูแดดเพลิงพิศม์ร้อน | จวนจัด |
อาบร่มบังงำพัด | ผ่อนเศร้า |
เย็นฤเทียบบรมขัต | ติยราช เลี้ยงนา |
พระเดชพระคุณปกเกล้า | ชื่นหน้าเย็นใจ |
๓๏ กำเดาชือชึดด้วย | โรคา พาธเฮย |
โอสถร้อนเย็นปรา | กฎแก้ |
ร้อนชาติกิเลศสา | มารถยิ่ง แลพ่อ |
เฉภาะพระนฤพานแม้ | อื่นนั้นฤเย็น |
๔๏ คนแนบร้อนเจตรร้อน | ลางหนี |
หมายพึ่งเย็นบารมี | ร่มคุ้ม |
เผลียงลมระดมวี | เว็ยแอบ บังนา |
เย็นจัดพัสตร์เสื้อหุ้ม | ห่มป้องกันกาย |
๕๏ หนึ่งผู้เยียแผกด้วย | กฎหมาย |
จำจวบทุกข์ไภยหลาย | เรื่องร้อน |
เพียรพิงสุจริตระสาย | อีกซื่อ ตรงนา |
จักจวบเย็นผลช้อน | เกียรติล้ำนำเกษม |
๖๏ การร้อนแกงร้อนเรียก | โดยนาม |
เย็นก็เรียกร้อนตาม | ชื่ออ้าง |
บานเย็นถูกแดดสาม | ลวกเรียก เย็นนา |
โภชน์ผะผ่าวยามเย็นบ้าง | เรียกเข้ากินเย็น |
๗๏ ถ้าร้อนกุมพัดผ้า | โบกวี |
หนาวหัดถ์รัดอินทรีย์ | สท้าน |
ร้อนเย็นบ่มีมี | แบบบท ฉนี้นา |
อีกย่างมารยาตรคร้าน | กล่าวร้อนพิงเย็น |
๘๏ เสียงเย็นวิเวกแจ้ว | จับใจ เสนาะนา |
เสียงยะเยือกเย็นใน | อกคร้าม |
เสียงเปรี้ยงเปรื่องฤาไข | คำข่าว ไภยเฮย |
เสียงขู่ร้อนหูหล้าม | ตลอดร้อนหฤไทย |
๙๏ หอมเย็นหอมร้อนเรื่อย | รวยลม |
นาสิกชอบชวนดม | กลิ่นกล้า |
เหม็นร้อนสูดจามรบม | เบือนเบื่อ |
โบกปัดหัดถ์กุมผ้า | จมูกป้องกรองลม |
๑๐๏ กลัวร้อนเสาะร้อนเพิ่ม | เพลินทวี |
หนาวเช่นปลาไป่หนี | จากน้ำ |
เพราะเปล่าวิชาปรี | ชาใฝ่ เฝือนา |
จะพิรามร้อนกล้ำ | จิตรด้วยโดยธรรม |
๑๑๏ ร้อนเย็นคุณโทษล้ำ | เหลือพรร ณานา |
ร้อนบรู้ร้อนพลัน | แม่นม้วย |
เย็นก็ดุจเดียวอัน | ตรายเกือบ กันเนอ |
ร้อนผ่อนเจือเย็นด้วย | อุ่นนั้นพลันสบาย |
๑๒๏ โคลงสิบเอ็ดบทแต้ม | ตามเห็น ความนา |
เฉภาะแต่ร้อนกับเย็น | เท่านั้น |
หาความขัดเต็มเข็น | เขาะขอด คิดแฮ |
วานกระวีอย่าอั้น | โอษฐท้วงทางฉิน |
พระยาราชสัมภารากร (เลื่อน)